DOI article:
Kronika
DOI article:Lameński, Lechosław: Sacrum I sztuka: (18-20 X 1984 Rogóźne K/Lublina)
DOI article:Machowski, Marek: Pocza̜tki kultury chrześcijańskiej w polsce w x wieku: (23-24 XI 1984 Poznań)
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0179
KRONIKA
ne w tym co i gdzie powstaje, ale miałyby również
wpływ ną poziom poszczególnych realizacji, przede
wszystkim w zakresie malarstwa i architektury (jako
najbardziej nabrzmiałego problemu socjologicznego
i krajobrazowo-urbanistycznego). Podnoszono — jakże
istotną — kwestię pisania o sztuce, nie tylko tej, któ-
rą uznano za sakralną, ale o sztuce w ogóle. Uznano,
że ciągle zbyt mało miejsca poświęca się zagadnie-
niom artystycznym na łamach licznych przecież pism
katolickich. Tymczasem społeczeństwo polskie wyma-
ga wszechstronnego wychowania estetycznego, brak
bowiem właściwego przygotowania do odbioru wy-
bitnych dzieł sztuki prowadzi bardzo często do ich
społecznej izolacji i niezrozumienia, a nawet nieuza-
sadnionej niechęci lub —■ co gorsza — wrogości. Zbyt
silne jest przywiązanie do dzieł błahych artystycznie.
Potrzeby w tej materii są ogromne, zarówno ze strony,
odbiorców, jak też inwestorów. Rzeczą niezbędną jest
również właściwe eksponowanie sztuki religijnej. Nie
można jej ciągle pokazywać w nieprzystosowanych
do tego celu wnętrzach kościelnych, należy raczej
dążyć do stworzenia stałych galerii przy poszczegól-
nych parafiach lub też przy wybranych punktach
katechetycznych.
Wszyscy uczestnicy sesji w Rogoźnie zgodnie:
uznali potrzebę kontynuowania tego typu spotkań,
które powinny się przerodzić w cykliczne i ściśle
określone .tematycznie konsultacje artystów-realizato-:
rów z krytykami i historykami sztuki. Następną .sesję'
zaplanowano — wstępnie — na jesień 1986 roku.
Lechosław Lameński
POCZĄTKI KULTURY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W POLSCE W X WIEKU (23—24 XI 1984
POZNAŃ)
W dniach 23 i 24 listopada 1984 roku odbyła się
w Poznaniu konferencja naukowa, której tematem
były Początki kultury chrześcijańskiej w Polsce w
X wieku. Sesję z okazji tysiąclecia śmierci biskupa
Jordana zorganizowało Poznańskie Towarzystwo Przy-
jaciół Nauk, a ściślej rzecz ujmując dwie jego ko-
misje: historyczna i teologiczna. Pierwszego dnia
o godzinie 10.30 niewielka sala posiedzeń Towarzy-
stwa z trudem mieściła około stu osób, które przyby-
ły na otwarcie obrad. Po południu i następnego dnia
średnio około sześćdziesięciu osób przysłuchiwało
wystąpieniom. Zebranych przywitał prezes PTPN
Zbigniew Zakrzewski, który w krótkich słowach przy-
pomniał bogate, liczące już ponad sto dwadzieścia
pięć lat tradycje Towarzystwa w zakresie badań
historycznych i podkreślił, że historia pozostaje głów-
ną dziedziną działalności tej instytucji. W prezydium
konferencji zasiedli przewodniczący obu wymienionych
Wyżej komisji: Jerzy Strzelczyk oraz ks. Marian Ba-
naszek. Przewodniczył obradom pierwszego dnia Sta-
nisław Urbańczyk (Kraków), nazajutrz jego miejsce
zajął Aleksander Gieysztor (Warszawa). Wśród gości
honorowe miejsce zajmował metropolita poznański,
ksiądz arcybiskup Jerzy Stroba, później zaś biskupi
sufragani.
Pierwszy dzień wypełniły referaty historyczne.
Ramę dla nich stworzyło wystąpienie Aleksandra
Gieysztora, który przedstawił zebranym Społeczeń-
stwo polskie wobec chrystianizacji. Występujący po-
tem Bolesław Kumor (Lublin) mówił w oparciu o
instrukcje i odpowiedzi papieskie o Praktyce misyj-
nej Kościoła w X wieku. Po południu Gerard Labu-
da (Poznań) zamiast zapowiedzianego referatu o Bis-
kupie Jordanie w źródłach pisanych, w którym mu-
siałby po prostu powtórzyć tezy swego artykułu pt.
O najstarszej organizacji Kościoła w Polsce („Przegląd
Powszechny” 1984, nr 6 (754), S. 373—396), zajął się
drogami, którymi chrześcijaństwo mogło dotrzeć do
Polski. Wiele problemów, które tylko z pozoru moż-
na określić jako terminologiczne, a dających o sobie
znać w dotychczasowej literaturze oraz wystąpie-
niach innych prelegentów, wyjaśnił ks. Anzelm Weiss
(Lublin) omawiając Biskupstwa bezpośrednio zależne
od Stolicy Apostolskiej w średniowieczu. Obraz po-
czątków naszego państwa, także przed chrystianiza-
cją i to widziany oczami ludzi średniowiecza, na-
kreśliła Brygida Kiirbis (Poznań) przedstawiając Ref-
leksje żywociarzy i kronikarzy nad chrystianizacją
Polski.
Drugi dzień był poświęcony historii architektury.
Wprowadzenie stanowił typologiczny przegląd Archi-
tektury monumentalnej u progu chrześcijaństwa w
Polsce Klementyny Żurowskiej (Kraków). Krystyna
Józefowicz (Poznań) przypomniała swoje badania nad
Katedrą biskupa Jordana w świetle odkryć archeo-
logicznych z lat pięćdziesiątych. Natomiast zupełną
nowością dla większości zebranych, mającą nawet
posmak rewelacji, były Najstarsze budowle sakralne
na Wawelu w świetle badań archeologiczno-architek-
tonicznych zaprezentowane przez Zbigniewa Pianow-
171
ne w tym co i gdzie powstaje, ale miałyby również
wpływ ną poziom poszczególnych realizacji, przede
wszystkim w zakresie malarstwa i architektury (jako
najbardziej nabrzmiałego problemu socjologicznego
i krajobrazowo-urbanistycznego). Podnoszono — jakże
istotną — kwestię pisania o sztuce, nie tylko tej, któ-
rą uznano za sakralną, ale o sztuce w ogóle. Uznano,
że ciągle zbyt mało miejsca poświęca się zagadnie-
niom artystycznym na łamach licznych przecież pism
katolickich. Tymczasem społeczeństwo polskie wyma-
ga wszechstronnego wychowania estetycznego, brak
bowiem właściwego przygotowania do odbioru wy-
bitnych dzieł sztuki prowadzi bardzo często do ich
społecznej izolacji i niezrozumienia, a nawet nieuza-
sadnionej niechęci lub —■ co gorsza — wrogości. Zbyt
silne jest przywiązanie do dzieł błahych artystycznie.
Potrzeby w tej materii są ogromne, zarówno ze strony,
odbiorców, jak też inwestorów. Rzeczą niezbędną jest
również właściwe eksponowanie sztuki religijnej. Nie
można jej ciągle pokazywać w nieprzystosowanych
do tego celu wnętrzach kościelnych, należy raczej
dążyć do stworzenia stałych galerii przy poszczegól-
nych parafiach lub też przy wybranych punktach
katechetycznych.
Wszyscy uczestnicy sesji w Rogoźnie zgodnie:
uznali potrzebę kontynuowania tego typu spotkań,
które powinny się przerodzić w cykliczne i ściśle
określone .tematycznie konsultacje artystów-realizato-:
rów z krytykami i historykami sztuki. Następną .sesję'
zaplanowano — wstępnie — na jesień 1986 roku.
Lechosław Lameński
POCZĄTKI KULTURY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W POLSCE W X WIEKU (23—24 XI 1984
POZNAŃ)
W dniach 23 i 24 listopada 1984 roku odbyła się
w Poznaniu konferencja naukowa, której tematem
były Początki kultury chrześcijańskiej w Polsce w
X wieku. Sesję z okazji tysiąclecia śmierci biskupa
Jordana zorganizowało Poznańskie Towarzystwo Przy-
jaciół Nauk, a ściślej rzecz ujmując dwie jego ko-
misje: historyczna i teologiczna. Pierwszego dnia
o godzinie 10.30 niewielka sala posiedzeń Towarzy-
stwa z trudem mieściła około stu osób, które przyby-
ły na otwarcie obrad. Po południu i następnego dnia
średnio około sześćdziesięciu osób przysłuchiwało
wystąpieniom. Zebranych przywitał prezes PTPN
Zbigniew Zakrzewski, który w krótkich słowach przy-
pomniał bogate, liczące już ponad sto dwadzieścia
pięć lat tradycje Towarzystwa w zakresie badań
historycznych i podkreślił, że historia pozostaje głów-
ną dziedziną działalności tej instytucji. W prezydium
konferencji zasiedli przewodniczący obu wymienionych
Wyżej komisji: Jerzy Strzelczyk oraz ks. Marian Ba-
naszek. Przewodniczył obradom pierwszego dnia Sta-
nisław Urbańczyk (Kraków), nazajutrz jego miejsce
zajął Aleksander Gieysztor (Warszawa). Wśród gości
honorowe miejsce zajmował metropolita poznański,
ksiądz arcybiskup Jerzy Stroba, później zaś biskupi
sufragani.
Pierwszy dzień wypełniły referaty historyczne.
Ramę dla nich stworzyło wystąpienie Aleksandra
Gieysztora, który przedstawił zebranym Społeczeń-
stwo polskie wobec chrystianizacji. Występujący po-
tem Bolesław Kumor (Lublin) mówił w oparciu o
instrukcje i odpowiedzi papieskie o Praktyce misyj-
nej Kościoła w X wieku. Po południu Gerard Labu-
da (Poznań) zamiast zapowiedzianego referatu o Bis-
kupie Jordanie w źródłach pisanych, w którym mu-
siałby po prostu powtórzyć tezy swego artykułu pt.
O najstarszej organizacji Kościoła w Polsce („Przegląd
Powszechny” 1984, nr 6 (754), S. 373—396), zajął się
drogami, którymi chrześcijaństwo mogło dotrzeć do
Polski. Wiele problemów, które tylko z pozoru moż-
na określić jako terminologiczne, a dających o sobie
znać w dotychczasowej literaturze oraz wystąpie-
niach innych prelegentów, wyjaśnił ks. Anzelm Weiss
(Lublin) omawiając Biskupstwa bezpośrednio zależne
od Stolicy Apostolskiej w średniowieczu. Obraz po-
czątków naszego państwa, także przed chrystianiza-
cją i to widziany oczami ludzi średniowiecza, na-
kreśliła Brygida Kiirbis (Poznań) przedstawiając Ref-
leksje żywociarzy i kronikarzy nad chrystianizacją
Polski.
Drugi dzień był poświęcony historii architektury.
Wprowadzenie stanowił typologiczny przegląd Archi-
tektury monumentalnej u progu chrześcijaństwa w
Polsce Klementyny Żurowskiej (Kraków). Krystyna
Józefowicz (Poznań) przypomniała swoje badania nad
Katedrą biskupa Jordana w świetle odkryć archeo-
logicznych z lat pięćdziesiątych. Natomiast zupełną
nowością dla większości zebranych, mającą nawet
posmak rewelacji, były Najstarsze budowle sakralne
na Wawelu w świetle badań archeologiczno-architek-
tonicznych zaprezentowane przez Zbigniewa Pianow-
171