DOI Artikel:
Recenzje - Książki
DOI Artikel:Głowacki, Kazimierz: Ze studiów nad kurlandzskq rzeżbq d ewniana̜ 2 połowy XVII i pocza̜tków XVIII wieku: Elita Grosmane, Ventspils kaktélnieki. 17. gs. otrá puse - 18 sák. Wydawnictwo "Zinátne" Riga 1981, ss. 139, il. 91 (w tym 10 kolorowych)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0149
RECENZJE — KSIĄŻKI
11. 1. Fragment mapy Łotwy z oznaczeniem miejscowości związanych z dzia-
łalnością windawskiej pracowni rzeźbiarskiej. Rys. K. Głowacki.
zewnętrzny wystrój okrętu wymagał bogatego opra-
cowania snycerskiego, stąd też i w Windawie zorga-
nizowano przy stoczni specjalistyczną pracownię rzeź-
biarską. Warsztat ten w prostej linii dał początek
późniejszym bogatym tradycjom artystycznym,
ukształtowanym w kręgu rodziny Sóffrensów2.
Okręty pochodzące ze stoczni windawskiej w
większości przepadły bezpowrotnie — wraz z ich
okazałym wystrojem. Skromne relikty rzeźbionych
ozdób przechowywane są dziś w zbiorach publicznych.
Na uwagę zasługuje tu m. in. siedemnastowieczna
drewniana figura księcia znajdująca się w Łotewskim
Muzeum Historycznym w Rydze (Latvijas PSR
Vestures Muzejs). Do tej nielicznej grupy zabytków
należy też, datowana na przełom XVII i XVIII wieku,
drewniana tarcza z płaskorzeźbioną kompozycją he-
raldyczną (lew z toporem) z Muzeum Sztuki i Krajo-
! W siedemnastowiecznych źródłach łotewskich nazwisko
SOffrensów występuje w licznych odmianach m.in.: Sef-
frenz, Seffrents, Seffrentz, Severtsen, Sewrense, Soeffrens,
Sdffrents, Soffrentz. Przyjętą tu formę Sóffrens oparto na
autografach artysty — Nicolausa Młodszego.
znawstwa w Kuldydze (Kuldigas Makslas un Navad-
pjetniecjebas Muzejs).
Sporo interesujących informacji o wyglądzie win-
dawskich okrętów księcia Jakuba zawierały doku-
menty pochodzące z dawnej kancelarii dworskiej,
a przechowywane obecnie w Łotewskim Archiwum
Centralnym w Rydze (Latvijas PSR Centralais Valsts
Vesturiskais Arhivs). Wśród odnalezionych tu orygi
nalnych plansz, datowanych na lata 1650—1680, zwią-
zanych bezpośrednio ze stocznią windawską, na
szczególną uwagę zasługuje seria „dokumentacyjnych”
widoków (zbiór Abbildungen der Schiffe Herzog Ja-
kobs), ukazujących statki w różnych stadiach budo-
wy. Niektóre z tych rysunków, sygnowane przez Jo-
hanna Stveck (Streck), zwymiarowano opisując je w
języku holenderskim. Opublikowany przez Grosmane
wybór wspomnianych plansz pozwala odtworzyć cha-
rakter i formę dzieł rzeźbiarskich, jakie wykonywa-
ła wówczas stoczniowa pracownia snycerska w Win-
dawie.
Fachową kadrę techniczną stoczni w pierwszym
okresie jej działalności stanowili niemal wyłącznie
przybysze z północno-zachodniej Europy. Zachowane
41
11. 1. Fragment mapy Łotwy z oznaczeniem miejscowości związanych z dzia-
łalnością windawskiej pracowni rzeźbiarskiej. Rys. K. Głowacki.
zewnętrzny wystrój okrętu wymagał bogatego opra-
cowania snycerskiego, stąd też i w Windawie zorga-
nizowano przy stoczni specjalistyczną pracownię rzeź-
biarską. Warsztat ten w prostej linii dał początek
późniejszym bogatym tradycjom artystycznym,
ukształtowanym w kręgu rodziny Sóffrensów2.
Okręty pochodzące ze stoczni windawskiej w
większości przepadły bezpowrotnie — wraz z ich
okazałym wystrojem. Skromne relikty rzeźbionych
ozdób przechowywane są dziś w zbiorach publicznych.
Na uwagę zasługuje tu m. in. siedemnastowieczna
drewniana figura księcia znajdująca się w Łotewskim
Muzeum Historycznym w Rydze (Latvijas PSR
Vestures Muzejs). Do tej nielicznej grupy zabytków
należy też, datowana na przełom XVII i XVIII wieku,
drewniana tarcza z płaskorzeźbioną kompozycją he-
raldyczną (lew z toporem) z Muzeum Sztuki i Krajo-
! W siedemnastowiecznych źródłach łotewskich nazwisko
SOffrensów występuje w licznych odmianach m.in.: Sef-
frenz, Seffrents, Seffrentz, Severtsen, Sewrense, Soeffrens,
Sdffrents, Soffrentz. Przyjętą tu formę Sóffrens oparto na
autografach artysty — Nicolausa Młodszego.
znawstwa w Kuldydze (Kuldigas Makslas un Navad-
pjetniecjebas Muzejs).
Sporo interesujących informacji o wyglądzie win-
dawskich okrętów księcia Jakuba zawierały doku-
menty pochodzące z dawnej kancelarii dworskiej,
a przechowywane obecnie w Łotewskim Archiwum
Centralnym w Rydze (Latvijas PSR Centralais Valsts
Vesturiskais Arhivs). Wśród odnalezionych tu orygi
nalnych plansz, datowanych na lata 1650—1680, zwią-
zanych bezpośrednio ze stocznią windawską, na
szczególną uwagę zasługuje seria „dokumentacyjnych”
widoków (zbiór Abbildungen der Schiffe Herzog Ja-
kobs), ukazujących statki w różnych stadiach budo-
wy. Niektóre z tych rysunków, sygnowane przez Jo-
hanna Stveck (Streck), zwymiarowano opisując je w
języku holenderskim. Opublikowany przez Grosmane
wybór wspomnianych plansz pozwala odtworzyć cha-
rakter i formę dzieł rzeźbiarskich, jakie wykonywa-
ła wówczas stoczniowa pracownia snycerska w Win-
dawie.
Fachową kadrę techniczną stoczni w pierwszym
okresie jej działalności stanowili niemal wyłącznie
przybysze z północno-zachodniej Europy. Zachowane
41