Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (47.1985)

KRONIKA

przeprowadzenia wszechstronnych badań naukowych,
sporządzenia projektów konserwacji i sprawowania
nadzoru nad wykonywanymi pracami. W 1983 roku
utworzono kolejną, piątą już, misję polsko-kubańską,
której zadaniem będzie opieka nad restauracją za-
bytków Hawany. Prowadzący ją Oddział Krakowski
PP PKZ rozpocznie w bieżącym roku prace przy tam-
tejszym klasztorze św. Klary.
Na terenie kraju wykonywane były w roku 1983
roboty budowlano-konserwatorskie przy czterystu
osiemdziesięciu obiektach architektury, spośród któ-
rych sto czterdzieści zostało po zakończeniu prac
Przekazanych użytkownikom. W konserwacji znajdo-
wało się ponadto około tysiąc trzysta pięćdziesiąt
zabytków tzw. ruchomych. (Zob. zamieszczony niżej
wykaz oraz wybór ilustracji). Sporządzono również
(poprzedzającą podjęcie konkretnych robót) dokumen-
tację naukowo-techniczną ośmiuset sześćdziesięciu
obiektów. W roku bieżącym prace budowlano-konser-
watorskie trwają przy czterystu pięćdziesięciu zabyt-
kach.
Bez wątpienia największe zainteresowanie społe-
czeństwa wzbudzają finalizowane obecnie: restytucja
Zamku Królewskiego w Warszawie i konserwacja
Panoramy Racławickiej we Wrocławiu. Zamek Kró-
lewski — dzieło realizowane wspólnym wysiłkiem
zespołów konserwatorskich ze wszystkich oddziałów
PP PKZ — został już niemal w całości (poza Salą
Balową, gdzie roboty potrwają jeszcze około półtora
roku) przekazany użytkownikowi. Ostatnio oddano:
Gabinety Żółty i Zielony, Garderobę Królewską, Salę
Tronową z Gabinetem Konferencyjnym, Salę Audien-
cyjną, Sypialnię, Salę Poselską i Rycerską oraz Ga-
binet Marmurowy. Oficjalne, uroczyste otwarcie Zam-
ku nastąpi 31 sierpnia bieżącego roku. Panorama Rac-
ławicka — której renowację, stanowiącą trudny pro-
blem konserwatorski, powierzono specjalnie przy Od-
dziale Wrocławskim PP PKZ utworzonej pracowni —
jest już zawieszona w rotundzie; obecnie trwają prace
wykończeniowe przy konserwacji samego płótna, a
także montaż platformy widokowej i sztafażu. Udo-
stępnienie panoramy przewiduje się na początku
kwietnia 1985 roku.
Rosnące trudności materiałowe, wynikające z ko-
nieczności stosowania elementów nietypowych, od-
biegających od współcześnie przyjętych norm, zmu-
szają do powiększania własnego zaplecza produkcyj-
nego. Działająca dotychczas w Kadynach (woj. elblą-
skie) cegielnia okazała się niewystarczająca, stąd też

w 1983 roku została przez PP PKZ nabyta druga
stara cegielnia w Klementowicach (woj. lubelskie).
Po zakończeniu przeprowadzanego teraz remontu bu-
dynków i urządzeń, rozpocznie ona produkcję cegły
dla potrzeb konserwatorskich (pierwszy wypał na-
stąpi w listopadzie br.). Podobnego typu inwestycją
jest kolejny, przygotowywany obecnie do uruchomie-
nia, tartak w Białymstoku.
Istotnym novum zapewne stanie się projektowane
(choć ciągle jeszcze ostatecznie nie zatwierdzone, wy-
magające bowiem znacznych rządowych dotacji) utwo-
rzenie drugiego warszawskiego oddziału PP PKZ,
o niezależnej od dotychczas istniejącego strukturze
organizacyjnej. Celem jego działalności — nawiązują-
cej do tradycji zasłużonego w odbudowie stolicy,
funkcjonującego w latach 1950—-1954 Przedsiębiorstwa
Konserwacji Architektury Monumentalnej (KAM) —
byłoby kompleksowe wykonywanie generalnych re-
montów dużych obiektów. Pierwszym zadaniem po-
wierzonym organizującemu się dopiero oddziałowi
stałyby się prace przy restauracji hotelu „Bristol”,
jednym z następnych, które brane jest pod uwagę,
konserwacja warszawskiej Starówki.
Wykaz niektórych prac poszczególnych oddziałów
PP PKZ w 1983 roku*:
O/Białystok
Prace budowlano-konserwatorskie:
— Białystok. Pałac Hasbacha (1905—7), ul. Dojli-
dy Fabryczne nr 23.
— Bielsk Podlaski. Pokarmelicki zespół klasztor-
ny (1638 r., przebud. XVIII i XIX w.).
— Ciechanowiec. Spichrz drewniany (2 poł. XVIII
w.) (przeniesiony do skansenu z Rudy Ma-
zowieckiej).
— Supraśl. Zespół pałacowy Buchholtzów (2 poł.
XIX w.).
Prace konserwatorskie:
— Wigry. Kościół parafialny (pokamedulski) —
ołtarz w kaplicy św. Benedykta (XVIII/XIX
w.).
O/Gdańsk
Prace budowlano-konserwatorskie:
— Bytów. Baszta Kwadratowa i wieża św. Ka-
tarzyny w zespole zamku krzyżackiego (1399—•
—1405, rozbud. XVI—-XVIII w.).
— Gdańsk. Baszta pod Zrębem (od 1487 r., prze-

* Wyboru dokonano uwzględniając z jednej strony war-
tość artystyczną i historyczną obiektu, z drugiej zaś roz-
ległość przeprowadzonych zabiegów konserwatorskich. Ob-
szerniejszy spis zawiera opracowana przez Ośrodek Infor-
macji Konserwatorskiej PP PKZ Informacja prasowa 1984,
[Warszawa 1984], (maszynopis powielany), ss. 49. Określenie

„prace budowlano-konserwatorskie” dotyczy różnorodnych,
najczęściej generalnych remontów obiektów architektury,
zaś „prace konserwatorskie” odnosi się do pojedynczych
elementów wystroju architektonicznego oraz do tzw. za-
bytków ruchomych.

195