DOI Artikel:
Materiałz y sesji
DOI Artikel:Białostocki, Jan: Juliusz Starzyński jako Nauczyciel Akademicki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0418
MATERIAŁY Z SESJI POŚWIĘCONEJ JULIUSZOWI STARZYŃSKIEMU
układać w całkiem konsekwentny zbiór cegiełek do budowy
dziejów polskiej sztuki XIX i XX w. Nieszczęściem Sta-
rzyńskiego stało się, że sam już tego gmachu historii ukończyć
nie zdołał. Ale tym bardziej na uwagę winien zasługiwać
przygotowany pod Jego kierunkiem budulec.
* * *
Dwadzieścia dwie pi’ace doktorskie i sto trzydzieści roz-
praw magisterskich1 II. stanowi wspaniałe pokłosie dwudziestu
ośmiu lat nauczania uniwersyteckiego. Jest wśród nich nieco
tematyki przypadkowej, bądź przejmowanej po kolegach,
jak początkowo po nieobecnym wówczas Michale Walickim.
W przeważającej masie jednak tematyka rozpraw dyplomo-
wych pisanych pod kierunkiem Juliusza Starzyńskiego do-
bierana była w sposób planowy.
Zarówno problemy, jak osoby artystów, stawały się przed-
miotem monograficznego opracowania. Jeśli spojrzeć z dzi-
siejszej perspektywy, zdumiewa intensywność, z jaką dawane
przez Starzyńskiego tematy gęstą siatką pokrywały dzieje
polskiej sztuki schyłku XIX i pierwszej połowy XX w. Dla
1 Spisy prac magisterskich wykonanych pod kierunkiem Juliusza
Starzyńskiego zostały opublikowane w „Biul. Hist. Sztuki” w następu-
jących numerach: XVI, 1953, nr 3—4, s. 137; XXIII, 1961, nr 1, s. 80—
81; XXXVIII, 1976, nr 3, s. 280—281 i 284—285.
ikonografii, dla problematyki tematów i symboli •—■ choć
skądinąd tak silnie zainteresowany literaturą — miał mniejsze
zrozumienie. Ówczesne teoretyczne lektury nie dawały
w tym kierunku dość inspiracji. A może za ważniejsze uważał
ustalenie faktów historii czysto artystycznej, zarysowanie
sylwetek twórców, ich wkładu w ostateczny kształt polskiej
sztuki ?
Monograficzne podejście prowadziło do żmudnej budowy
tego kształtu jakby z drobnych tesserae składających się na
wielką mozaikę. Wśród ujętych w wykazach prac dyplomo-
wych znajdują się opracowania takich artystów, jak (cytuję
w kolejności chronologicznej powstawania prac): J. Szer-
montowski, M. Zaleski, W. Drabik, W. Koniuszko, O. Boz-
nańska, W. Podkowiński, W. Pruszkowski, E. Andriolli,
J. Fałat, J. Chełmoński, J. Pankiewicz, S. Wyspiański, F.
Kowarski, W. Wąsowicz, A. Kędzierski, W. Tetmajer, A. Or-
łowski, L. Wyczółkowski, S. Noakowski, W. Skoczylas, S.
Lontz, A. Losser, J. Matejko, M. Gierymski, X. Dunikowski,
J. Kuna, W. Weiss, J. Malczewski, W. Jastrzębowski, F. Pę-
czarski, A. Pronaszko, J. Stanisławski, J. Cegliński, Z. Wali-
szewski, J. Mierzejewski, R. Kochanowski, K. Krzyżanowski,
J. Wysocki, E. Bartlomiejczyk, Z. Stryjeńska, W. Mitarski,
T. Czyżewski, T. Kulisiewicz, A. Grottger, T. Kantor, A. Ga-
wiński, A. Wróblewski, L. Adwentowicz, M. Hiszpańska-Neu-
man, J. Gosławski, M.K. Ciurlonis, W. Ślewiński, K. Wit-
II. 4. Na obozie inw. w Chełmie Tc. Lublina w roku 1964. Od lewej stoją: Marta Opolska
Jan Białostocki, Juliusz Starzyński, Magdalena Ogieńslca, Wiesława Lachówna; na dole:
Maryla Poprzęcka i Anna Lisek
408
układać w całkiem konsekwentny zbiór cegiełek do budowy
dziejów polskiej sztuki XIX i XX w. Nieszczęściem Sta-
rzyńskiego stało się, że sam już tego gmachu historii ukończyć
nie zdołał. Ale tym bardziej na uwagę winien zasługiwać
przygotowany pod Jego kierunkiem budulec.
* * *
Dwadzieścia dwie pi’ace doktorskie i sto trzydzieści roz-
praw magisterskich1 II. stanowi wspaniałe pokłosie dwudziestu
ośmiu lat nauczania uniwersyteckiego. Jest wśród nich nieco
tematyki przypadkowej, bądź przejmowanej po kolegach,
jak początkowo po nieobecnym wówczas Michale Walickim.
W przeważającej masie jednak tematyka rozpraw dyplomo-
wych pisanych pod kierunkiem Juliusza Starzyńskiego do-
bierana była w sposób planowy.
Zarówno problemy, jak osoby artystów, stawały się przed-
miotem monograficznego opracowania. Jeśli spojrzeć z dzi-
siejszej perspektywy, zdumiewa intensywność, z jaką dawane
przez Starzyńskiego tematy gęstą siatką pokrywały dzieje
polskiej sztuki schyłku XIX i pierwszej połowy XX w. Dla
1 Spisy prac magisterskich wykonanych pod kierunkiem Juliusza
Starzyńskiego zostały opublikowane w „Biul. Hist. Sztuki” w następu-
jących numerach: XVI, 1953, nr 3—4, s. 137; XXIII, 1961, nr 1, s. 80—
81; XXXVIII, 1976, nr 3, s. 280—281 i 284—285.
ikonografii, dla problematyki tematów i symboli •—■ choć
skądinąd tak silnie zainteresowany literaturą — miał mniejsze
zrozumienie. Ówczesne teoretyczne lektury nie dawały
w tym kierunku dość inspiracji. A może za ważniejsze uważał
ustalenie faktów historii czysto artystycznej, zarysowanie
sylwetek twórców, ich wkładu w ostateczny kształt polskiej
sztuki ?
Monograficzne podejście prowadziło do żmudnej budowy
tego kształtu jakby z drobnych tesserae składających się na
wielką mozaikę. Wśród ujętych w wykazach prac dyplomo-
wych znajdują się opracowania takich artystów, jak (cytuję
w kolejności chronologicznej powstawania prac): J. Szer-
montowski, M. Zaleski, W. Drabik, W. Koniuszko, O. Boz-
nańska, W. Podkowiński, W. Pruszkowski, E. Andriolli,
J. Fałat, J. Chełmoński, J. Pankiewicz, S. Wyspiański, F.
Kowarski, W. Wąsowicz, A. Kędzierski, W. Tetmajer, A. Or-
łowski, L. Wyczółkowski, S. Noakowski, W. Skoczylas, S.
Lontz, A. Losser, J. Matejko, M. Gierymski, X. Dunikowski,
J. Kuna, W. Weiss, J. Malczewski, W. Jastrzębowski, F. Pę-
czarski, A. Pronaszko, J. Stanisławski, J. Cegliński, Z. Wali-
szewski, J. Mierzejewski, R. Kochanowski, K. Krzyżanowski,
J. Wysocki, E. Bartlomiejczyk, Z. Stryjeńska, W. Mitarski,
T. Czyżewski, T. Kulisiewicz, A. Grottger, T. Kantor, A. Ga-
wiński, A. Wróblewski, L. Adwentowicz, M. Hiszpańska-Neu-
man, J. Gosławski, M.K. Ciurlonis, W. Ślewiński, K. Wit-
II. 4. Na obozie inw. w Chełmie Tc. Lublina w roku 1964. Od lewej stoją: Marta Opolska
Jan Białostocki, Juliusz Starzyński, Magdalena Ogieńslca, Wiesława Lachówna; na dole:
Maryla Poprzęcka i Anna Lisek
408