Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (57.1995)

PORTRETY MIKOŁAJA POTOCKIEGO, STAROSTY KANIOWSKIEGO


II. 10. Portret Mikołaja Potockiego (kat. nr 10), Muzeum
Ławry Poczajowskiej
Ul. 10. Portrait of Mikołaj Potocki (cat. no. 10), Museum ofthe
Lavra Pochayevski
dział w Olesku; kat. nr 5). Różni się on od nich ujęciem
pewnych szczegółów (nieco odmienny strój, inna pozy-
cja buzdyganu, inny sposób wiązania jedwabnego pasa,
wyeksponowanie rapci do szabli), przede wszystkim
jednak bardziej malarskim podejściem i lepszym opa-
nowaniem trzeciego wymiaru. Znany z poprzednich
przykładów schemat kompozycyjny został tu zrealizo-
wany przez malarza znacznie sprawniejszego pod
względem warsztatowym.
Połączeniem motywów dwóch opisanych ostatnio
portretów jest trzeci egzemplarz z dawnego zbioru Sa-
dowskiego (Lwów, Muzeum Historyczne; kat nr 6), pod

371

względem stylistycznym zbliżony, jak się wydaje, do
ujęcia z widocznymi rapciami od szabli.
Ostatni z serii wizerunków bez orderu, występuje w
trzech egzemplarzach. Ujęcie to wykazuje bliskie ana-
logie do całopostaciowego płótna z Poczajowa, które
zostanie omówione niżej. Jego autor posługiwał się
prostymi ale dosadnymi środkami charakterystyki fizjo-
nomicznej, wydobywając opisywane przez Niemcewi-
cza cechy fizjonomii Potockiego. Podobieństwo do por-
tretu z Poczajowa pozwala przyjąć hipotetyczne dato-
wanie na początek lat siedemdziesiątych. Stosunkowo