DOI Heft:
Spis Treści
DOI Artikel:Wojciechowski, Jerzy: "Studium głowy Posejdona" z warsztatu Rafaela - ze zbiorów Gabinetu Rycin BUW
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48918#0109
Biuletyn Historii Sztuki
R.LVII, 1995, Nr 1-2
PLISSN 0006-3967
JERZY WOJCIECHOWSKI
Warszawa, Gabinet Rycin BUW
"STUDIUM GŁOWY POSEJDONA" Z WARSZTATU RAFAELA - ZE ZBIORÓW
GABINETU RYCIN BUW
Zespołowy charakter prac warsztatu Rafaela przy
realizacji ostatnich wielkich zamówień na malowidła
ścienne do dzisiejszego dnia stanowi przedmiot dyskusji
badaczy. Kwestia sporna dotyczy przede wszystkim
wkładu poszczególnych artystów w te realizacje. Zwła-
szcza rysunki związane z freskami przysparzają sporo
kłopotów z artybucją.
Prezentowany tu po raz pierwszy rysunek z Gabine-
tu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 1
(il.l) zapewne dołączy do liczby tych prowokujących
odmienne opinie prac. Jak udało mi się ustalić, jest on
związany z freskiem ze sklepienia Loggii di Psiche w
Villi Famesina w Rzymie (il.2), której dekoracja - za-
mówiona u Rafaela przez Agostino Chigi -była w dobie
dojrzałego renesansu włoskiego jednym z najważniej-
szych przedsięwzięć w zakresie malowideł ściennych.
Rysunek warszawski to Studium głowy Posejdona, któ-
rego postać odnajdujemy na sklepieniu Loggii, w scenie
Narady Bogów1.
Dotychczas z namalowaną ok. 1518 r. Naradą Bo-
gów związano dwa rysunki przygotowawcze. Jeden,
Merkury przekazujący Psyche czarę nieśmiertelności
znajduje się w Chatsworth3, drugi zaś, Amor i Psyche
przed Zeusem w kolekcji Fritsa Lugta w Paryżu4.
Rysunek paryski jest wstępnym studium przygoto-
wawczym z udziałem modeli. Obejmuje on prawą, klu-
czową dla treści przedstawienia, połowę kompozycji.
Całość rysunku, niegdyś przeciętego i obecnie zacho-
wanego tylko połowicznie, przybliża nam, choć w od-
wróceniu, miedzioryt Gian Giacomo Caraglia5 (il.3). Na
fresku postacie zyskały antyczną posągowość, co wido-
czne jest przede wszystkim w odmiennej charaktery-
styce twarzy.
W wypadku Posejdona, którego postać dobrze ilu-
struje dokonane przy realizacji fresku zmiany, głowę
modela zastąpiono inną, narysowaną według antycznej
11. 1. Warsztat Rafaela (Giulio Romano?), "Studium głowy
Posejdona", ok. 1518 r., rysunek. Gabinet Rycin BUW.
Fot. Prac. Repr. BUW
Ul. 1. Raphael workshop (Giulio Romano?),
"Study of Poseion’s Head", c. 1518, drawing. Prints Room
in the Warsaw Uniuersity Library (Bibliteka Uniwersytetu
Warszawskiego)
rzeźby. Na rysunku paryskim twarz jest bardziej zamy-
ślona, ujęta en trois ąuatre z odsłoniętym lewym uchem,
które na rycinie Caraglio wyeksponował jeszcze
wyraźniej, przez nadanie mu spiczastego, przypomi-
nającego muszlę kształtu.
99
R.LVII, 1995, Nr 1-2
PLISSN 0006-3967
JERZY WOJCIECHOWSKI
Warszawa, Gabinet Rycin BUW
"STUDIUM GŁOWY POSEJDONA" Z WARSZTATU RAFAELA - ZE ZBIORÓW
GABINETU RYCIN BUW
Zespołowy charakter prac warsztatu Rafaela przy
realizacji ostatnich wielkich zamówień na malowidła
ścienne do dzisiejszego dnia stanowi przedmiot dyskusji
badaczy. Kwestia sporna dotyczy przede wszystkim
wkładu poszczególnych artystów w te realizacje. Zwła-
szcza rysunki związane z freskami przysparzają sporo
kłopotów z artybucją.
Prezentowany tu po raz pierwszy rysunek z Gabine-
tu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 1
(il.l) zapewne dołączy do liczby tych prowokujących
odmienne opinie prac. Jak udało mi się ustalić, jest on
związany z freskiem ze sklepienia Loggii di Psiche w
Villi Famesina w Rzymie (il.2), której dekoracja - za-
mówiona u Rafaela przez Agostino Chigi -była w dobie
dojrzałego renesansu włoskiego jednym z najważniej-
szych przedsięwzięć w zakresie malowideł ściennych.
Rysunek warszawski to Studium głowy Posejdona, któ-
rego postać odnajdujemy na sklepieniu Loggii, w scenie
Narady Bogów1.
Dotychczas z namalowaną ok. 1518 r. Naradą Bo-
gów związano dwa rysunki przygotowawcze. Jeden,
Merkury przekazujący Psyche czarę nieśmiertelności
znajduje się w Chatsworth3, drugi zaś, Amor i Psyche
przed Zeusem w kolekcji Fritsa Lugta w Paryżu4.
Rysunek paryski jest wstępnym studium przygoto-
wawczym z udziałem modeli. Obejmuje on prawą, klu-
czową dla treści przedstawienia, połowę kompozycji.
Całość rysunku, niegdyś przeciętego i obecnie zacho-
wanego tylko połowicznie, przybliża nam, choć w od-
wróceniu, miedzioryt Gian Giacomo Caraglia5 (il.3). Na
fresku postacie zyskały antyczną posągowość, co wido-
czne jest przede wszystkim w odmiennej charaktery-
styce twarzy.
W wypadku Posejdona, którego postać dobrze ilu-
struje dokonane przy realizacji fresku zmiany, głowę
modela zastąpiono inną, narysowaną według antycznej
11. 1. Warsztat Rafaela (Giulio Romano?), "Studium głowy
Posejdona", ok. 1518 r., rysunek. Gabinet Rycin BUW.
Fot. Prac. Repr. BUW
Ul. 1. Raphael workshop (Giulio Romano?),
"Study of Poseion’s Head", c. 1518, drawing. Prints Room
in the Warsaw Uniuersity Library (Bibliteka Uniwersytetu
Warszawskiego)
rzeźby. Na rysunku paryskim twarz jest bardziej zamy-
ślona, ujęta en trois ąuatre z odsłoniętym lewym uchem,
które na rycinie Caraglio wyeksponował jeszcze
wyraźniej, przez nadanie mu spiczastego, przypomi-
nającego muszlę kształtu.
99