DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Kozakiewiczowa, Helena: Renesansowe nagrobki piętrowe w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.38030#0022
HELENA KOZAKIEWICZOWA
II. 8. Rekonstrukcja pierwotnego stanu nagrobka Jana Tarnowskiego w katedrze w Tarnowie oraz nagrobek
Górków w katedrze w Poznaniu. (Rys. J. Wilk)
dzinny, który by głosił chwałę feudała i przypominał
patrzącym o potędze rodu, mogło stać się odpowied-
nim bodźcem dla twórczej koncepcji artysty. Musiał
on rozwiązać projekt ustawienia okazałego nagrob-
ka przy ograniczonych możliwościach operowania
miejscem. Udało mu się to całkowicie przez spiętrze-
nie płyt ujętych w ozdobne obramienia, na cokole i ze
zwieńczeniem.
Kim była osoba autora nagrobka Sobockich i au-
torów obu nagrobków późniejszych? Należy je zwią-
zać z rozmaitych względów ze środowiskiem krakow-
skim. Przede wszystkim w połowie XVI wieku było
to chyba jedyne miejsce produkcji nagrobków, przy-
najmniej nagrobków tak wysokiej klasy, jaką repre-
zentuje np. pomnik Kościeleckich. Nie można też so-
bie wyobrazić, by pochodzący z tego samego warszta-
tu co i pomnik Kościeleckich nagrobek trzech Janów
Tarnowskich w Tarnowie mógł. być zamawiany gdzie
indziej jak w Krakowie. Wszyscy fundatorowi© — So-
boccy, Firlejowie, Kościelecki swymi czynnościami
i działalnością byli również ściśle związani z ówczes-
ną stolicą Polski. Wreszcie i analiza stylistyczna po-
twierdza nam te przypuszczenia. W Krakowie odnaj-
dujemy wcześniej zarówno elementy obramienia ar-
chitektonicznego omawianych nagrobków jak i sche-
maty kompozycyjne postaci. Dolna część nagrobków
omawianej grupy reprezentuje schemat znany nam
najlepiej z nagrobka biskupa Jana Konarskiego z ka-
tedry krakowskiej z r. 1521, pilastry z płyciną z orna-
mentem kandelabrowym popularne są w Krakowie od
czasu zastosowania ich w nagrobku Olbrachta i w ka-
plicy Zygmuintowskiej, wolutowe zwieńczenie wystę-
puje w nagrobku biskupa Tomickiego w katedrze
krakowskiej z r. ok. 1532. Wreszcie rozwój postaci
w tym układzie kompozycyjnym, jaki znamy z oma-
wianej grupy nagrobków, da się prześledzić w Kra-
kowie. Trudniejszą jest sprawa określenia kręgu czy
warsztatu, w którym w Krakowie powstała cała gru-
12
II. 8. Rekonstrukcja pierwotnego stanu nagrobka Jana Tarnowskiego w katedrze w Tarnowie oraz nagrobek
Górków w katedrze w Poznaniu. (Rys. J. Wilk)
dzinny, który by głosił chwałę feudała i przypominał
patrzącym o potędze rodu, mogło stać się odpowied-
nim bodźcem dla twórczej koncepcji artysty. Musiał
on rozwiązać projekt ustawienia okazałego nagrob-
ka przy ograniczonych możliwościach operowania
miejscem. Udało mu się to całkowicie przez spiętrze-
nie płyt ujętych w ozdobne obramienia, na cokole i ze
zwieńczeniem.
Kim była osoba autora nagrobka Sobockich i au-
torów obu nagrobków późniejszych? Należy je zwią-
zać z rozmaitych względów ze środowiskiem krakow-
skim. Przede wszystkim w połowie XVI wieku było
to chyba jedyne miejsce produkcji nagrobków, przy-
najmniej nagrobków tak wysokiej klasy, jaką repre-
zentuje np. pomnik Kościeleckich. Nie można też so-
bie wyobrazić, by pochodzący z tego samego warszta-
tu co i pomnik Kościeleckich nagrobek trzech Janów
Tarnowskich w Tarnowie mógł. być zamawiany gdzie
indziej jak w Krakowie. Wszyscy fundatorowi© — So-
boccy, Firlejowie, Kościelecki swymi czynnościami
i działalnością byli również ściśle związani z ówczes-
ną stolicą Polski. Wreszcie i analiza stylistyczna po-
twierdza nam te przypuszczenia. W Krakowie odnaj-
dujemy wcześniej zarówno elementy obramienia ar-
chitektonicznego omawianych nagrobków jak i sche-
maty kompozycyjne postaci. Dolna część nagrobków
omawianej grupy reprezentuje schemat znany nam
najlepiej z nagrobka biskupa Jana Konarskiego z ka-
tedry krakowskiej z r. 1521, pilastry z płyciną z orna-
mentem kandelabrowym popularne są w Krakowie od
czasu zastosowania ich w nagrobku Olbrachta i w ka-
plicy Zygmuintowskiej, wolutowe zwieńczenie wystę-
puje w nagrobku biskupa Tomickiego w katedrze
krakowskiej z r. ok. 1532. Wreszcie rozwój postaci
w tym układzie kompozycyjnym, jaki znamy z oma-
wianej grupy nagrobków, da się prześledzić w Kra-
kowie. Trudniejszą jest sprawa określenia kręgu czy
warsztatu, w którym w Krakowie powstała cała gru-
12