Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (17.1955)

MIECZYSŁAW ZLAT



II. 30. Brzeg, kamienica Rynek 29. (Rys. wg Lutsćha)

skiej. Wczesnorenesansowa attyka śląska nie mogła
konkurować z ozdobniejszą i noszącą wyraźne piętno
nowego stylu attyką polską. Toteż dość szybko star-
szy typ zwieńczenia attykowego został wyparty z więk-
szych ośrodków ruchu budowlanego do bardziej kon-
serwatywnego budownictwa wiejskiego. Polski typ
attyki renesansowej pojawił się na Śląsku nie w swej
kreacji najwcześniejszej (Sukiennice Kraków, Ratusz
Tarnów), lecz w odmianie reprezentowanej przez ra-
tusz w Sandomierzu. Istotą jej jest pionowe ustawie-
nie esownic i powiązanie ich parami w szczyciki, któ-
re stanowią powtarzający się element grzebienia. Ta-
kie właśnie attyki w Paczkowie, Dzierżoniowie i Grod-
nie dały początek attykom polskim na Śląsku.

Attyka polska jest jedną z wielu form sztuki rene-
sansowej, przejętych przez Śląsk z Polski i przeja-
wem związków tych dwu obszarów w jednej tylko
z wielu dziedzin kultury renesansowej. Związki kul-
turalne polsko-śląskie były w tym czasie liczne i wie-
lostronne. Kraków był głównym źródłem ruchu hu-
manistycznego na Śląsku. Tam kształtowała się umy-
słowość kilku tysięcy Ślązaków, wychowanków uczel-
ni jagiellońskiej w XV i XVI w.71, którym przewo-
dzili wybitni humaniści, tacy jak: przyjaciel Koper-
nika Wawrzyniec Corvinus, wielokrotni rektorzy aka-
71 Piwarski K., Historia Śląska, jw., s. 166.

72