DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Zlat, Mieczysław: Attyka renesansowa na Śląsku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.38030#0087
ATTYKA RENESANSOWA NA ŚLĄSKU
ki wczesnorenesansowej i w latach 1530—1560 odegrał
rolę szczególną; jego oddziaływanie w tym okresie na
Czechy jest wielce prawdopodobne.
W drugiej połowie XVI w. Śląsk został pozyskany
dla przenikającego ze wschodu polskiego typu attyki.
Proces przejmowania nowej formy przebiegał tym
szybciej i tym szersze zataczał kręgi, że forma ta była
niejako kontynuacją dobrze tu znanej attyki wczesno-
renesansowej. I teraz jednak Śląsk nie poprzestał na
biernym powtarzaniu wzorów polskich, lecz prze-
kształcał je stosownie do potrzeb i gustów środowiska,
któremu służyły budowle attykowe. Na tej drodze
doszło do takich adaptacji attyki, w których elemen-
ty sztuki ludowej wystąpiły z dużą wyrazistością.
Attyka renesansowa była aktualnym problemem
architektury śląskiej przez blisko półtora wieku; w tym
rozległym okresie rozwiązywano go w licznych bu-
dowlach na rozmaity sposób, z większą lub mniejszą
samodzielnością. Na przykładzie attyki widać, iż ar-
chitektura Śląska ciąży do polsko-czeskiego kręgu
sztuki silniej, niż dotąd sądzono. Nie tylko zresztą
w tej szerokiej perspektywie kręgu artystycznego, ale
i w węższym aspekcie narodowych właściwości re-
nesansu — attyka zdradza orientacje artystyczne Ślą-
ska. Polski typ attyki znajduje tu rychło przyjęcie
i szerokie zastosowanie, uzasadnione wiekowymi tra-
dycjami wspólnego rozwoju artystycznego, podtrzy-
mywanymi zwłaszcza przez środowisko polskie. Losy
attyki renesansowej na Śląsku są jeszcze jednym
świadectwem silnego związania Polski i Śląska wspól-
nymi tradycjami i ideałami artystycznymi w XVI
i XVII wieku. Panująca w historii sztuki teza o zdecy-
dowanie niderlandzkiej orientacji śląskiej architektury
renesansowej wymaga zatem odpowiedniej korekty.
II. 37. Wenecja, Scuola di San Marco. (Fot. wg Ricciego)
77
ki wczesnorenesansowej i w latach 1530—1560 odegrał
rolę szczególną; jego oddziaływanie w tym okresie na
Czechy jest wielce prawdopodobne.
W drugiej połowie XVI w. Śląsk został pozyskany
dla przenikającego ze wschodu polskiego typu attyki.
Proces przejmowania nowej formy przebiegał tym
szybciej i tym szersze zataczał kręgi, że forma ta była
niejako kontynuacją dobrze tu znanej attyki wczesno-
renesansowej. I teraz jednak Śląsk nie poprzestał na
biernym powtarzaniu wzorów polskich, lecz prze-
kształcał je stosownie do potrzeb i gustów środowiska,
któremu służyły budowle attykowe. Na tej drodze
doszło do takich adaptacji attyki, w których elemen-
ty sztuki ludowej wystąpiły z dużą wyrazistością.
Attyka renesansowa była aktualnym problemem
architektury śląskiej przez blisko półtora wieku; w tym
rozległym okresie rozwiązywano go w licznych bu-
dowlach na rozmaity sposób, z większą lub mniejszą
samodzielnością. Na przykładzie attyki widać, iż ar-
chitektura Śląska ciąży do polsko-czeskiego kręgu
sztuki silniej, niż dotąd sądzono. Nie tylko zresztą
w tej szerokiej perspektywie kręgu artystycznego, ale
i w węższym aspekcie narodowych właściwości re-
nesansu — attyka zdradza orientacje artystyczne Ślą-
ska. Polski typ attyki znajduje tu rychło przyjęcie
i szerokie zastosowanie, uzasadnione wiekowymi tra-
dycjami wspólnego rozwoju artystycznego, podtrzy-
mywanymi zwłaszcza przez środowisko polskie. Losy
attyki renesansowej na Śląsku są jeszcze jednym
świadectwem silnego związania Polski i Śląska wspól-
nymi tradycjami i ideałami artystycznymi w XVI
i XVII wieku. Panująca w historii sztuki teza o zdecy-
dowanie niderlandzkiej orientacji śląskiej architektury
renesansowej wymaga zatem odpowiedniej korekty.
II. 37. Wenecja, Scuola di San Marco. (Fot. wg Ricciego)
77