Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (17.1955)

GOTYCKI CHRYSTUS BOLEŚCI WY W FARZE POZNAŃSKIEJ


II. 1. Poznań, kościół farny. Ołtarz Chrystusa Boleściwego. (Fot. Zb. Czarnecki)

wiadomo. Stało się to niewątpliwie wskutek starań
jezpitów, którzy pragnęli tę rzeźbę „przestarzałą"
w formie i temacie mieć w swej kolegiacie jako pa-
tronującą swym męczennikom, wymalowanym ad hoc
na obrazie ołtarzowym.
Połyskliwe przemalowanie i błyszczące dodatki pla-
styczne, jak nowa korona cierniowa, srebrna blacha
nasadzona na dawną opaskę biodrową czy promienie
w otoku rany piersiowej zacierały pierwotny, zdecy-
dowany realizm figury gotyckiej tak dalece, że pozo-
stawiały w niej jako główny akcent mistyczne zało-

żenia jej średniowiecznego typu. Mistycyzm ten sta-
rali się poznańscy jezuici podkreślić nadto czynnikiem
emocjonalnym, na pozór drugorzędnego znaczenia, jak
dodanie spływających z ran Chrystusowych plastycz-
nych kropli krwi. Taka przemiana dawnego, mistycz-
no-realistycznego ujęcia naszej rzeźby na czysto ze-
wnętrzny emocjonalizm „baroku jezuickiego" mieściła
się również w dostosowaniu do otaczającego ją bez-
pośrednio wystroju całego kościoła, nastawionego- na
ten „ton" daleko łatwiej, aniżeli dziać się to mogło
w gotyckim kościele Marii Magdaleny. Poza tym mo-

383