Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (47.1985)

RYSZARD MĄCZYŃSKI


II. 14. Tylman z Gameren, projekt ołtarza, rysunek nr 848 redo. Fot. Pra-
cownia Repr. U.W.

ołtarz św. Jacka w kościele dominikanów w Krako-
wie (1695—1703).
Bliższe określenie genezy struktury konfesji pijar-
skiej wymaga prześledzenia funkcjonujących w dobie
nowożytnej typów cyboriów baldachimowych. Z ko-
nieczności dalece upraszczając całe zagadnienie moż-
na stwierdzić, iż istniały w owym czasie dwie zasad-
nicze tradycje: starsza ■— mająca swe antecedencje
w sztuce wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej,
8S Zob. BRAUN, Der christlżche Altar o.c., t. II, s.
189 i nast. Na podstawie tego dzieła (o ile nie zaznaczono

oraz nowsza — inspirowana dziełem Gianlorenza Ber-
niniego88.
Typ — licznie występujących w średniowieczu,
prostych cyboriów baldachimowych, w których czte-
ry kolumny (ewentualnie filary) wspierały gzyms lub
archiwoltę, całość zaś nakrywały różnego kształtu
daszki — był w zakresie ogólnego schematu konty-
nuowany w następnych stuleciach. Sztuka nowożyt-
na adaptując go wprowadziła jedynie ścisły rygor
inaczej) podawane są daty wzniesienia omówionych poni-
żej ołtarzy włoskich.

58