DOI article:
Recenzje - Wystawy
DOI article:Morawska, Hanna: Wystawa Maneta w stulecie śmierci arlysty: Paryż 1983
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0353
RECENZJE — WYSTAWY
II. 3. Śpiewak hiszpański lub Le guitarero, 1860, New York,
The Metropolitan Museum of Art
II. 4. Gustave Courbet, Wiolonczelista, 1847, Stockholm, Natio-
nalrbuseum
wiającej Sąd Parysa, tej samej, z której Manet zaczerpnął
kompozycję Śniadania na trawie3.
Według Hamiltona Kobieta z papugą Maneta (1866, Kat.
96) nawiązuje do wystawionej na Salonie tegoż roku Kobiety
z papugą Courbeta, która z kolei ma być odpowiedzią na wyz-
wanie zawarte w Olimpii4 5'. Sądzę, że punktów odniesienia dla
Kobiety z papugą Courbeta szukać należy raczej w aktach
akademickich takich, jak np. Wenus Cąbanela z 1863 roku,
a nie w twórczości Maneta, zaś Panny z miasteczka (il. 12)
wywodzą się raczej z osiemnastowiecznej francuskiej ryciny
niż z Rafaela3 (il. 13, 14), niemniej ustosunkowywanie się
Maneta do twórczości starszego kolegi wy daj o się rzeczą
niewątpliwą.
Martwy Chrystus z aniołami Maneta (1864, Kat. 74) jest
prawdopodobnie, według Franęoise Cachin, swoistą polemiką
ze stanowiskiem Courbeta, który w jednej ze swoich wypo-
wiedzi stwierdza że: Przedmiot abstrakcyjny, niewidoczny, nie
istniejący, nie należy do dziedziny malarstwa6. Pan Petruiset,
łowca lwów (Kat. 208) Maneta wyraźnie nawiązuje do obrazów
myśliwskich Courbeta, a w szczególności do Niemieckiego
3 Por. Katalog, s. 167, 169 oraz T. REFF, Courbet and Manet [w:]
Malerei und Theorie. Das Courbet Colloguium 1979, Frankfurt 1980, s. 9—
22.
4 Por. G.H. HAMILTON, Manet and his Critics, New Haven and
London 1954, s. 115; zreferowane też w Katalogu.
5 Por. H. MORAWSKA, Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie
{1820—1876), 3 tomy, Warszawa 1977; t. 1 W poszukiwaniu rzeczywistości,
s. 140. Wysunęłam tam przypuszczenie, że kompozycja grupy figur w Pan-
nach z miasteczka zaczerpnięta jest z ryciny Jean Baptiste Chapuy
La promenadę au JBois de Vincennes wg obrazu szwedzkiego malarza Niclasa
Lawreince’a (repr. w: F. COUBBOIN, Histoire illustree de la grarure en
France, 2-ieme partie, 1660—1800, Paris 1924, pl. 805). Propozycja REFFA
(o.c.) jest równie interesująca jak atrakcyjna, jednakże dynamiczne, po-
kazane w ruchu postacie trzech bogiń w rycinie Marcantonia Raimondi
nie przystają do statycznych a zarazem lekkich postaci Courbeta, które
wydają się dużo bliższe osiemnastowiecznej rycinie. Słabą stroną mojego
zestawienia jest natomiast niemożność ustalenia prawdopodobieństwa
znajomości ryciny Chapuy przez Courbeta. Mogła to być zresztą jakaś
inna rycina z tej samej epoki o analogicznej tematyce. W każdym razie
zestawienie to wydaje się bliższe niż obrazu Courbeta z Sądem Parysa.
6 Jest to zdanie z listu Courbeta do jego uczniów, opublikowanego
w „Courrier du Dimanche” z 25 grudnia 1861. Cyt. wg P. COURTHION,
Courbet w oczach własnych i w oczach przyjaciół. Przekład J. G-uze, War-
szawa 1963, s. 341. W Katalogu zacytowany większy fragment tekstu.
343
II. 3. Śpiewak hiszpański lub Le guitarero, 1860, New York,
The Metropolitan Museum of Art
II. 4. Gustave Courbet, Wiolonczelista, 1847, Stockholm, Natio-
nalrbuseum
wiającej Sąd Parysa, tej samej, z której Manet zaczerpnął
kompozycję Śniadania na trawie3.
Według Hamiltona Kobieta z papugą Maneta (1866, Kat.
96) nawiązuje do wystawionej na Salonie tegoż roku Kobiety
z papugą Courbeta, która z kolei ma być odpowiedzią na wyz-
wanie zawarte w Olimpii4 5'. Sądzę, że punktów odniesienia dla
Kobiety z papugą Courbeta szukać należy raczej w aktach
akademickich takich, jak np. Wenus Cąbanela z 1863 roku,
a nie w twórczości Maneta, zaś Panny z miasteczka (il. 12)
wywodzą się raczej z osiemnastowiecznej francuskiej ryciny
niż z Rafaela3 (il. 13, 14), niemniej ustosunkowywanie się
Maneta do twórczości starszego kolegi wy daj o się rzeczą
niewątpliwą.
Martwy Chrystus z aniołami Maneta (1864, Kat. 74) jest
prawdopodobnie, według Franęoise Cachin, swoistą polemiką
ze stanowiskiem Courbeta, który w jednej ze swoich wypo-
wiedzi stwierdza że: Przedmiot abstrakcyjny, niewidoczny, nie
istniejący, nie należy do dziedziny malarstwa6. Pan Petruiset,
łowca lwów (Kat. 208) Maneta wyraźnie nawiązuje do obrazów
myśliwskich Courbeta, a w szczególności do Niemieckiego
3 Por. Katalog, s. 167, 169 oraz T. REFF, Courbet and Manet [w:]
Malerei und Theorie. Das Courbet Colloguium 1979, Frankfurt 1980, s. 9—
22.
4 Por. G.H. HAMILTON, Manet and his Critics, New Haven and
London 1954, s. 115; zreferowane też w Katalogu.
5 Por. H. MORAWSKA, Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie
{1820—1876), 3 tomy, Warszawa 1977; t. 1 W poszukiwaniu rzeczywistości,
s. 140. Wysunęłam tam przypuszczenie, że kompozycja grupy figur w Pan-
nach z miasteczka zaczerpnięta jest z ryciny Jean Baptiste Chapuy
La promenadę au JBois de Vincennes wg obrazu szwedzkiego malarza Niclasa
Lawreince’a (repr. w: F. COUBBOIN, Histoire illustree de la grarure en
France, 2-ieme partie, 1660—1800, Paris 1924, pl. 805). Propozycja REFFA
(o.c.) jest równie interesująca jak atrakcyjna, jednakże dynamiczne, po-
kazane w ruchu postacie trzech bogiń w rycinie Marcantonia Raimondi
nie przystają do statycznych a zarazem lekkich postaci Courbeta, które
wydają się dużo bliższe osiemnastowiecznej rycinie. Słabą stroną mojego
zestawienia jest natomiast niemożność ustalenia prawdopodobieństwa
znajomości ryciny Chapuy przez Courbeta. Mogła to być zresztą jakaś
inna rycina z tej samej epoki o analogicznej tematyce. W każdym razie
zestawienie to wydaje się bliższe niż obrazu Courbeta z Sądem Parysa.
6 Jest to zdanie z listu Courbeta do jego uczniów, opublikowanego
w „Courrier du Dimanche” z 25 grudnia 1861. Cyt. wg P. COURTHION,
Courbet w oczach własnych i w oczach przyjaciół. Przekład J. G-uze, War-
szawa 1963, s. 341. W Katalogu zacytowany większy fragment tekstu.
343