DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Miscellanea
DOI article:M., B.: II Ogólnopolska konferencja naukowa w sprawie badań nad sztuką: Warszawa, 30.V. - 4.VI.1955
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.38030#0383
II OGOLNOPOESKA KONFERENCJA NAUKOWA
W SPRAWIE BADAN NAD SZTUKĄ
WARSZAWA. 30.V. —4.VI. 1955
Z inicjatywy Komitetu Historii i Teorii Sztuki Pol-
skiej Akademii Nauk oraz Państwowego Instytutu
Sztuki zorganizowana została sześciodniowa II Ogól-
nopolska Konferencja Naukowa w Sprawie Badań nad
Sztuką. Zadaniem jej była krytyczna ocena do-
robku badań nad sztuką pierwszego dziesięciolecia
Polski Ludowej oraz omówienie i uzgodnienie wytycz-
nych ogólnopolskiego planu badań na najbliższe pię-
ciolecie. Konferencja skupiła przedstawicieli poszcze-
gólnych dyscyplin badań nad sztuką; obrady toczyły
się w zakresach tematycznych pięciu sekcji: Sztuk Pla-
stycznych, Muzyki, Teatru, Filmu oraz Sztuki Ludowej
i Folkloru — w formie posiedzeń plenarnych, między-
sekcyjnych i sekcyjnych. Łącznie wygłoszono 34 refe-
raty i koreferaty, głosów w dyskusji było 247 k Uczest-
niczyło w konferencji ok. 220 osób, z czego 40 przed-
stawicieli środowisk pozawarszawskich. W zakresie
sztuk plastycznych reprezentowane były środowiska:
warszawskie, krakowskie, poznańskie, łódzkie, wroc-
ławskie i lubelskie; udział w posiedzeniu brali histo-
rycy sztuki, historycy, archeologowie, muealnicy, kon-
serwatorzy, architekci i artyści plastycy.
Po otwarciu konferencji przez ministra W. Sokor-
skiego oraz przemówieniach inauguracyjnych J. Sta-
rzyński rozpoczął obrady referatem „Rozwój nauki
o sztuce w Polsce Ludowej w latach 1944—-1954“. Na-
stępne referaty omawiały osiągnięcia Dziesięciolecia,
stan pracy oraz postulaty w badaniach nad sztuką po-
szczególnych okresów; zagadnień sztuki polskiej do-
tyczyły: T. Dobrowolskiego — „Badania nad historią
sztuki średniowiecznej1 11, W. Tomkiewicza — „Badania
nad historią sztuki odrodzenia i baroku11, St. Lorentza
— „Badania nad sztuką okresu oświecenia11, S. Koza-
kiewicza i A. Ryszkiewicza — „Badania nad sztuką
1. poł. XIX w.11, A. Jakimowicza i M. Porębskiego —
„Problematyka badań nad sztuką nowoczesną i współ-
czesną11. Sztukę powszechną omawiały referaty: K. Mi-
chałowskiego — „Badania nad historią i teorią sztuki
starożytnej11 oraz W. Molego — „Badania nad po-
wszechną historią i teorią sztuki11. Przewidziany pro-
gramem referat zespołowy G. Chmarz^ńiskiego, Z. Kę-
pińskiego i K. Piwockiego — „Rozwój metodologii hi-
storii i teorii sztuk plastycznych11 nie został nadesła-
1 Pełne teksty wszystkich referatów oraz dyskusja
opublikowane zostaną w nr 3-4, 1955 Materiałów do
studiów i dyskusji w zakresie teorii i historii sztuki,
krytyki artystycznej oraz badań nad sztuką.
ny. Zagadnienie muzealnictwa omówił St. Lorentz
w referacie „Dorobek naukowy muzealnictwa polskie-
go w latach 1944—1955“, zagadnienie konserwator-
stwa — J. Dutkiewicz: „Naukowy dorobek konserwa-
torstwa w okresie dziesięciolecia11. Powyższe referaty
i ożywiona dyskusja nad nimi wypełniły program
pierwszych czterech dni obrad. Jednocześnie wystawa
obrazująca działalność poszczególnych Zakładów i Sek-
cji oraz osiągnięć wydawniczych Państwowego Insty-
tutu Sztuki dawała pogląd na bogaty dorobek Insty-
tutu w okresie jego pięcioletniego istnienia. W piątym
dniu kierownictwo Państwowego Instytutu Sztuki
przedstawiło referat zbiorowy omawiający „Plan per-
spektywiczny działalności PIS w latach 1956—196011.
Ostatniego dnia konferencji na posiedzeniu plenarnym
prezydium konferencji ogłosiło opracowane przez ko-
misje poszczególnych sekcji wnioski z przebiegu ob-
rad oraz podsumowanie obrad w ramach sekcji.
W podsumowaniu ogólnym J. Starzyński nawiązał
do Konferencji Wawelskiej z r. 1950, na której wyty-
czone zostały ideologiczne i metodologiczne założenia
nowego kierunku nauki o sztuce w Polsce Ludowej.
„Pięcioletni rozwój nowych badań nad sztuką — od
czasów Konferencji Wawelskiej do chwili dzisiejszej —
charakteryzuje się jako proces stałego, konsekwentnego
przechodzenia od założeń ogólnych do konkretnej
problematyki badawczej, zwłaszcza historycznej, jako
dążności do praktycznego wypróbowania założeń este-
tyki naukowej w analizie poszczególnych dzieł sztu-
ki11 2. Naczelnym tematem badań minionego pięciole-
cia było zagadnienie historycznej syntezy sztuki pol-
skiej od najdawniejszych czasów do współczesności.
J. Starzyński podkreślił, że „brakiem istotnym, który
zaznaczył się w dotychczasowych pracach nad histo-
rią sztuki narodowej było niedostateczne ich powiąza-
nie z problematyką powszechnej historii i teorii sztu-
ki11. Jako linię wytyczną należy rozumieć uwzględnie-
nie samodzielnego Wkładu polskiej twórczości do po-
wszechnego dorobku kultury artystycznej. II Ogólno-
polska Konferencja Naukowa w Sprawie Badań nad
Sztuką podjęła szczegółową ocenę wyników planowo
i zespołowo prowadzonych we wszystkich zakresach
sztuki prac badawczych: interpretacyjnych i doku-
2 Cytaty wg sformułowania w artykule J. Starzyń-
skiego, W sprawie ogólnopolskiego planu badań nad
sztuką w latach 1956—1960, Przegląd Kulturalny 1955,
nr 24.
361
W SPRAWIE BADAN NAD SZTUKĄ
WARSZAWA. 30.V. —4.VI. 1955
Z inicjatywy Komitetu Historii i Teorii Sztuki Pol-
skiej Akademii Nauk oraz Państwowego Instytutu
Sztuki zorganizowana została sześciodniowa II Ogól-
nopolska Konferencja Naukowa w Sprawie Badań nad
Sztuką. Zadaniem jej była krytyczna ocena do-
robku badań nad sztuką pierwszego dziesięciolecia
Polski Ludowej oraz omówienie i uzgodnienie wytycz-
nych ogólnopolskiego planu badań na najbliższe pię-
ciolecie. Konferencja skupiła przedstawicieli poszcze-
gólnych dyscyplin badań nad sztuką; obrady toczyły
się w zakresach tematycznych pięciu sekcji: Sztuk Pla-
stycznych, Muzyki, Teatru, Filmu oraz Sztuki Ludowej
i Folkloru — w formie posiedzeń plenarnych, między-
sekcyjnych i sekcyjnych. Łącznie wygłoszono 34 refe-
raty i koreferaty, głosów w dyskusji było 247 k Uczest-
niczyło w konferencji ok. 220 osób, z czego 40 przed-
stawicieli środowisk pozawarszawskich. W zakresie
sztuk plastycznych reprezentowane były środowiska:
warszawskie, krakowskie, poznańskie, łódzkie, wroc-
ławskie i lubelskie; udział w posiedzeniu brali histo-
rycy sztuki, historycy, archeologowie, muealnicy, kon-
serwatorzy, architekci i artyści plastycy.
Po otwarciu konferencji przez ministra W. Sokor-
skiego oraz przemówieniach inauguracyjnych J. Sta-
rzyński rozpoczął obrady referatem „Rozwój nauki
o sztuce w Polsce Ludowej w latach 1944—-1954“. Na-
stępne referaty omawiały osiągnięcia Dziesięciolecia,
stan pracy oraz postulaty w badaniach nad sztuką po-
szczególnych okresów; zagadnień sztuki polskiej do-
tyczyły: T. Dobrowolskiego — „Badania nad historią
sztuki średniowiecznej1 11, W. Tomkiewicza — „Badania
nad historią sztuki odrodzenia i baroku11, St. Lorentza
— „Badania nad sztuką okresu oświecenia11, S. Koza-
kiewicza i A. Ryszkiewicza — „Badania nad sztuką
1. poł. XIX w.11, A. Jakimowicza i M. Porębskiego —
„Problematyka badań nad sztuką nowoczesną i współ-
czesną11. Sztukę powszechną omawiały referaty: K. Mi-
chałowskiego — „Badania nad historią i teorią sztuki
starożytnej11 oraz W. Molego — „Badania nad po-
wszechną historią i teorią sztuki11. Przewidziany pro-
gramem referat zespołowy G. Chmarz^ńiskiego, Z. Kę-
pińskiego i K. Piwockiego — „Rozwój metodologii hi-
storii i teorii sztuk plastycznych11 nie został nadesła-
1 Pełne teksty wszystkich referatów oraz dyskusja
opublikowane zostaną w nr 3-4, 1955 Materiałów do
studiów i dyskusji w zakresie teorii i historii sztuki,
krytyki artystycznej oraz badań nad sztuką.
ny. Zagadnienie muzealnictwa omówił St. Lorentz
w referacie „Dorobek naukowy muzealnictwa polskie-
go w latach 1944—1955“, zagadnienie konserwator-
stwa — J. Dutkiewicz: „Naukowy dorobek konserwa-
torstwa w okresie dziesięciolecia11. Powyższe referaty
i ożywiona dyskusja nad nimi wypełniły program
pierwszych czterech dni obrad. Jednocześnie wystawa
obrazująca działalność poszczególnych Zakładów i Sek-
cji oraz osiągnięć wydawniczych Państwowego Insty-
tutu Sztuki dawała pogląd na bogaty dorobek Insty-
tutu w okresie jego pięcioletniego istnienia. W piątym
dniu kierownictwo Państwowego Instytutu Sztuki
przedstawiło referat zbiorowy omawiający „Plan per-
spektywiczny działalności PIS w latach 1956—196011.
Ostatniego dnia konferencji na posiedzeniu plenarnym
prezydium konferencji ogłosiło opracowane przez ko-
misje poszczególnych sekcji wnioski z przebiegu ob-
rad oraz podsumowanie obrad w ramach sekcji.
W podsumowaniu ogólnym J. Starzyński nawiązał
do Konferencji Wawelskiej z r. 1950, na której wyty-
czone zostały ideologiczne i metodologiczne założenia
nowego kierunku nauki o sztuce w Polsce Ludowej.
„Pięcioletni rozwój nowych badań nad sztuką — od
czasów Konferencji Wawelskiej do chwili dzisiejszej —
charakteryzuje się jako proces stałego, konsekwentnego
przechodzenia od założeń ogólnych do konkretnej
problematyki badawczej, zwłaszcza historycznej, jako
dążności do praktycznego wypróbowania założeń este-
tyki naukowej w analizie poszczególnych dzieł sztu-
ki11 2. Naczelnym tematem badań minionego pięciole-
cia było zagadnienie historycznej syntezy sztuki pol-
skiej od najdawniejszych czasów do współczesności.
J. Starzyński podkreślił, że „brakiem istotnym, który
zaznaczył się w dotychczasowych pracach nad histo-
rią sztuki narodowej było niedostateczne ich powiąza-
nie z problematyką powszechnej historii i teorii sztu-
ki11. Jako linię wytyczną należy rozumieć uwzględnie-
nie samodzielnego Wkładu polskiej twórczości do po-
wszechnego dorobku kultury artystycznej. II Ogólno-
polska Konferencja Naukowa w Sprawie Badań nad
Sztuką podjęła szczegółową ocenę wyników planowo
i zespołowo prowadzonych we wszystkich zakresach
sztuki prac badawczych: interpretacyjnych i doku-
2 Cytaty wg sformułowania w artykule J. Starzyń-
skiego, W sprawie ogólnopolskiego planu badań nad
sztuką w latach 1956—1960, Przegląd Kulturalny 1955,
nr 24.
361