DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Szablowska, Anna Agnieszka: Twórczość Feliksa Jabłczyńskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48917#0038
ANNA SZABŁOWSKA
II. 2. F. Jabłczyński, "Stare Miasto w Warszawie", 1922,
ziarno ryt. Fot. K. Przedpełski
Ul. 2. F. Jabłczyński, "Old Town in Warsaw", 1992, grain
engraving. Photo K. Przedpełski
odlewy ze znanych dzieł rzeźby klasycznej. Firma ojca
była jedyną "szkołą artystyczną" Jabłczyńskiego, aka-
demii bowiem nie ukończył. Studiował na Wydziale
Matematyczno-Przyrodniczym w Dorpacie. Po otrzy-
maniu dyplomu w r. 1889 powrócił do Warszawy. Tu
rozpoczął samodzielną działalność literacką i plastycz-
ną. Od 1891 r. zamieszczał swe pierwsze utwory w
"Głosie", zaczął także malować. Po latach, recenzent
"Kuriera Warszawskiego" Witold Bunikiewicz napisał:
"(...) Feliks Jabłczyński (...) o kilka lat wyprzedził hasła
nowej wonczas sztuki i dał się poznać jako malarz
symbolów. Wystawiony w 1891 r. pierwszy w Polsce
symboliczny obraz Śpiąca Królewna (w zbiorach Wy-
dżgi) nie zjednał mu co prawda krytyki, ale zgoła nie
przeszkodził, aby Jabłczyński trwał przy symbolizmie i
tworzył obrazy jakDemon (w zbiorach F. Jasieńskiego),
Don Juan (własność Neufelda) - na długo przed Jac-
kiem Malczewskim lub Szałem Podkowińskiego (...)" .
Niestety większość młodzieńczych obrazów Jabłczyń-
skiego zaginęła i nowatorskie początki jego twórczości
malarskiej, choć ważne dla środowiska przez swe
protoekspresjomstyczne wartości, trudne są do zrekon-
struowania6 .
Około r. 1894 Jabłczyński zarzucił na pewien czas
twórczość malarską, koncentrując się na twórczości li-
terackiej, a także próbując swych sił w rzeźbie, bliskiej
mu poprzez ciągły kontakt z fabryką ojca7. Przed r.
1900, z działających wówczas w Warszawie artystów
najbliżej związany był z Pankiewiczem. W 1892 r.
dzielił z nim pracownię, a podczas wspólnej podróży do
Włoch w r. 1893, jako chemik służył mu fachowymi
radami w zakresie trawienia kwasami płyt graficz-
nych8. Był to okres pierwszych prób Pankiewicza w
zakresie grafiki. W latach 1902-1903 przebywał Jabł-
czyński ponownie we Włoszech, zaś między 1909 a
U. 3. F. Jabłczyński, "Pałac Dożów", 1908, ceratoryt.
Fot. K. Przedpełski
Ul. 3. F. Jabłczyński, "Pałace ofthe Doges", 1908, oil cloth
engraving. Photo K. Przedpełski
28
II. 2. F. Jabłczyński, "Stare Miasto w Warszawie", 1922,
ziarno ryt. Fot. K. Przedpełski
Ul. 2. F. Jabłczyński, "Old Town in Warsaw", 1992, grain
engraving. Photo K. Przedpełski
odlewy ze znanych dzieł rzeźby klasycznej. Firma ojca
była jedyną "szkołą artystyczną" Jabłczyńskiego, aka-
demii bowiem nie ukończył. Studiował na Wydziale
Matematyczno-Przyrodniczym w Dorpacie. Po otrzy-
maniu dyplomu w r. 1889 powrócił do Warszawy. Tu
rozpoczął samodzielną działalność literacką i plastycz-
ną. Od 1891 r. zamieszczał swe pierwsze utwory w
"Głosie", zaczął także malować. Po latach, recenzent
"Kuriera Warszawskiego" Witold Bunikiewicz napisał:
"(...) Feliks Jabłczyński (...) o kilka lat wyprzedził hasła
nowej wonczas sztuki i dał się poznać jako malarz
symbolów. Wystawiony w 1891 r. pierwszy w Polsce
symboliczny obraz Śpiąca Królewna (w zbiorach Wy-
dżgi) nie zjednał mu co prawda krytyki, ale zgoła nie
przeszkodził, aby Jabłczyński trwał przy symbolizmie i
tworzył obrazy jakDemon (w zbiorach F. Jasieńskiego),
Don Juan (własność Neufelda) - na długo przed Jac-
kiem Malczewskim lub Szałem Podkowińskiego (...)" .
Niestety większość młodzieńczych obrazów Jabłczyń-
skiego zaginęła i nowatorskie początki jego twórczości
malarskiej, choć ważne dla środowiska przez swe
protoekspresjomstyczne wartości, trudne są do zrekon-
struowania6 .
Około r. 1894 Jabłczyński zarzucił na pewien czas
twórczość malarską, koncentrując się na twórczości li-
terackiej, a także próbując swych sił w rzeźbie, bliskiej
mu poprzez ciągły kontakt z fabryką ojca7. Przed r.
1900, z działających wówczas w Warszawie artystów
najbliżej związany był z Pankiewiczem. W 1892 r.
dzielił z nim pracownię, a podczas wspólnej podróży do
Włoch w r. 1893, jako chemik służył mu fachowymi
radami w zakresie trawienia kwasami płyt graficz-
nych8. Był to okres pierwszych prób Pankiewicza w
zakresie grafiki. W latach 1902-1903 przebywał Jabł-
czyński ponownie we Włoszech, zaś między 1909 a
U. 3. F. Jabłczyński, "Pałac Dożów", 1908, ceratoryt.
Fot. K. Przedpełski
Ul. 3. F. Jabłczyński, "Pałace ofthe Doges", 1908, oil cloth
engraving. Photo K. Przedpełski
28