DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Bugalski, Dariusz: Wystawa "Władysław Strzemiński 1893-1952: w setna̜ rocznice̜ urodzin". Łódź, Muzeum sztuki 25.XI.1993-16.I.1994
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48917#0191
Biuletyn Historii Sztuki
R.LVI, 1994, Nr 1-2
PL ISSN 0006-3967
DARIUSZ BUGALSKI
Łódź, Muzem Sztuki
WYSTAWA "WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI 1893-1952. W SETNĄ ROCZNICĘ
URODZIN". ŁÓDŹ, MUZEUM SZTUKI 25.XI. 1993-16.1.1994
W setną rocznicę urodzin Władysława Strzemińskiego,
która przypadła 21 XI 1993 r., Muzeum Sztuki w Łodzi
zorganizowało retrospektywną wystawę dzieł artysty, który
jest, w pewnym sensie, patronem tej instytucji. Władysław
Strzemiński byłbowiem inicjatorem powołania do życia Mię-
dzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej (1931 r.) Kole-
kcja ta, zwana również, od nazwy grupy artystycznej założo-
nej przez Strzemińskiego, Kolekcją "a.r." (artyści rewolucyj-
ni, awangarda rzeczywista), do chwili wybuchu wojny osiąg-
nęła liczbę 111 dzieł autorstwa wybitnych artystów między-
narodowej awangardy. Kolekcja "a.r." stała się zaczątkiem
zbiorów sztuki nowoczesnej i współczesnej, stanowiących o
dzisiejszej randze Muzeum Sztuki. Sam Strzemiński przeka-
zał tej instytucji większą i najważniejszączęść swego dorobku
artystycznego.
Muzeum Sztuki w Łodzi zorganizowało wiele wystaw
krajowych i zagranicznych prezentujących polską awangardę
artystyczną, ale raz jeden tylko doszło do indywidualnej pre-
zentacji dzieła Strzemińskiego (Kunsthalle w Dusseldorfie,
1980 r.).
Wystawa Władysław Strzemiński 1893 - 1952. W setną
rocznicę urodzin w Muzeum Sztuki w Łodzi trwała od 25 XI
1993 r. do 1611994 r. Została przeniesiona do IVAM Centre
Julio Gonzalez w Walencji (1011-24IV 1994r.), anastępnie
zostanie zaprezentowana w bońskim Kunststmuseum (10 V -
7 VIII 1994r.). Komisarzami wystawy byli: Jaromir Jedliński,
Janina Ładnowska i Zenobia Karnicka. Przygotowano ob-
szerny katalog w dwóch wersjach językowych: polskiej i
angielskiej oraz wydano reprinty tekstów teoretycznych Wła-
dysława Strzemińskiego (Unizm w malarstwie, 1928 r. oraz
Kompozycja przestrzeni Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego,
1931, wspólnie z Katarzyną Kobro).
Wystawie towarzyszyło kilka ważnych wydarzeń kultu-
ralnych. Dnia 24 XI 1993 r. odbyła się premiera telewizyjna
filmu Władysław Strzemiński 1893-1952. Konstrukcja widze-
nia autorstwa Jaromira Jedlińskiego i Józefa Robakowskiego
z muzyką Barbary Konopki, wyprodukowanego przez Muze-
um Sztuki w Łodzi i TVP. Prezentacji dzieł Strzemińskiego
towarzyszy komentarz pochodzący z tekstów teoretycznych
artysty. Dnia 25 XI 1993 r. w rezydencji "Księży Młyn",
oddziale Muzeum Sztuki, odbył się koncert w wykonaniu
Zygmunta Krauzego i Kwartetu Śląskiego. Zostały zaprezen-
towane dzieła kameralne Krauzego inspirowane unizmem, m.
in. Kwintet fortepianowy. Było to prawykonanie tego utworu
powstałego na zamówienie Muzeum Sztuki. W dniach 26 i 27
listopada, w auli Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plasty-
cznych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi odbyła się
sesja naukowa zorganizowana przez PWSSP i Muzeum Sztu-
ki, natomiast 28 i 29 listopada 1993 r. sesja zorganizowana
przez Polski Komitet INSEA zatytułowana Twórczość nie ma
granic poświęcona aktualności dzieła Strzemińskiego w per-
spektywie edukacji artystycznej.
Na wystawie zaprezentowano ok. 200 dzieł Władysława
Strzemińskiego spośród 563 zachowanych. Wystawa miała
więc charakter prezentacji krytycznej. Eksponowano ją na
drugim piętrze łódzkiego muzeum oraz w sali wystaw czaso-
wych. Obejmowała przede wszystkim dzieła artysty znajdu-
jące się w kolekcji Muzeum Sztuki, obok nich zaprezentowa-
no prace pochodzące z muzeów polskich i zagranicznych:
Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu,
Szczecinie, Gossudarstwiennogo Russkogo Muzieja w Sankt
Petersburgu, Staatsgalerie w Stuttgarcie, Fondazione Margue-
rite Arp w Locarno, Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie oraz
wielu kolekcji prywatnych z kraju i z zagranicy.
Ekspozycja akcentowała następujące fazy działalności
twórczej Strzemińskiego: kształtowanie się wizji artystycznej
w czasie pobytu w Rosji sowieckiej (dziełazlat: 1918—1921),
dwa cykle unistyczne (lata: 1923-29 oraz 1931-34), pejzaże
(1932-34), kompozycje abstrakcyjne (1933-34), cykle rysun-
ków wojennych (1939-1945), obrazy powidokowe (1948-49),
próbę "ucywilizowania" socrealizmu, określoną przez komi-
sarzy wystawy jako Realizm poznania (1949-50), studia ku-
bistyczne (1924-31), realizacje oraz projekty typograficzne
(1923-52). Odrębną salę poświęcono związkom Strzemiń-
skiego z Łodzią (m.in. teka litografii Łódź bezfunkcjonalizmu
z 1936, pejzaże łódzkie, tkaniny i ich projekty). Sala neopla-
styczna zaprojektowana przez Strzemińskiego w 1948 r. jako
miejsce ekspozycji fragmentu kolekcji "a.r." o najbardziej
181
R.LVI, 1994, Nr 1-2
PL ISSN 0006-3967
DARIUSZ BUGALSKI
Łódź, Muzem Sztuki
WYSTAWA "WŁADYSŁAW STRZEMIŃSKI 1893-1952. W SETNĄ ROCZNICĘ
URODZIN". ŁÓDŹ, MUZEUM SZTUKI 25.XI. 1993-16.1.1994
W setną rocznicę urodzin Władysława Strzemińskiego,
która przypadła 21 XI 1993 r., Muzeum Sztuki w Łodzi
zorganizowało retrospektywną wystawę dzieł artysty, który
jest, w pewnym sensie, patronem tej instytucji. Władysław
Strzemiński byłbowiem inicjatorem powołania do życia Mię-
dzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej (1931 r.) Kole-
kcja ta, zwana również, od nazwy grupy artystycznej założo-
nej przez Strzemińskiego, Kolekcją "a.r." (artyści rewolucyj-
ni, awangarda rzeczywista), do chwili wybuchu wojny osiąg-
nęła liczbę 111 dzieł autorstwa wybitnych artystów między-
narodowej awangardy. Kolekcja "a.r." stała się zaczątkiem
zbiorów sztuki nowoczesnej i współczesnej, stanowiących o
dzisiejszej randze Muzeum Sztuki. Sam Strzemiński przeka-
zał tej instytucji większą i najważniejszączęść swego dorobku
artystycznego.
Muzeum Sztuki w Łodzi zorganizowało wiele wystaw
krajowych i zagranicznych prezentujących polską awangardę
artystyczną, ale raz jeden tylko doszło do indywidualnej pre-
zentacji dzieła Strzemińskiego (Kunsthalle w Dusseldorfie,
1980 r.).
Wystawa Władysław Strzemiński 1893 - 1952. W setną
rocznicę urodzin w Muzeum Sztuki w Łodzi trwała od 25 XI
1993 r. do 1611994 r. Została przeniesiona do IVAM Centre
Julio Gonzalez w Walencji (1011-24IV 1994r.), anastępnie
zostanie zaprezentowana w bońskim Kunststmuseum (10 V -
7 VIII 1994r.). Komisarzami wystawy byli: Jaromir Jedliński,
Janina Ładnowska i Zenobia Karnicka. Przygotowano ob-
szerny katalog w dwóch wersjach językowych: polskiej i
angielskiej oraz wydano reprinty tekstów teoretycznych Wła-
dysława Strzemińskiego (Unizm w malarstwie, 1928 r. oraz
Kompozycja przestrzeni Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego,
1931, wspólnie z Katarzyną Kobro).
Wystawie towarzyszyło kilka ważnych wydarzeń kultu-
ralnych. Dnia 24 XI 1993 r. odbyła się premiera telewizyjna
filmu Władysław Strzemiński 1893-1952. Konstrukcja widze-
nia autorstwa Jaromira Jedlińskiego i Józefa Robakowskiego
z muzyką Barbary Konopki, wyprodukowanego przez Muze-
um Sztuki w Łodzi i TVP. Prezentacji dzieł Strzemińskiego
towarzyszy komentarz pochodzący z tekstów teoretycznych
artysty. Dnia 25 XI 1993 r. w rezydencji "Księży Młyn",
oddziale Muzeum Sztuki, odbył się koncert w wykonaniu
Zygmunta Krauzego i Kwartetu Śląskiego. Zostały zaprezen-
towane dzieła kameralne Krauzego inspirowane unizmem, m.
in. Kwintet fortepianowy. Było to prawykonanie tego utworu
powstałego na zamówienie Muzeum Sztuki. W dniach 26 i 27
listopada, w auli Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plasty-
cznych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi odbyła się
sesja naukowa zorganizowana przez PWSSP i Muzeum Sztu-
ki, natomiast 28 i 29 listopada 1993 r. sesja zorganizowana
przez Polski Komitet INSEA zatytułowana Twórczość nie ma
granic poświęcona aktualności dzieła Strzemińskiego w per-
spektywie edukacji artystycznej.
Na wystawie zaprezentowano ok. 200 dzieł Władysława
Strzemińskiego spośród 563 zachowanych. Wystawa miała
więc charakter prezentacji krytycznej. Eksponowano ją na
drugim piętrze łódzkiego muzeum oraz w sali wystaw czaso-
wych. Obejmowała przede wszystkim dzieła artysty znajdu-
jące się w kolekcji Muzeum Sztuki, obok nich zaprezentowa-
no prace pochodzące z muzeów polskich i zagranicznych:
Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu,
Szczecinie, Gossudarstwiennogo Russkogo Muzieja w Sankt
Petersburgu, Staatsgalerie w Stuttgarcie, Fondazione Margue-
rite Arp w Locarno, Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie oraz
wielu kolekcji prywatnych z kraju i z zagranicy.
Ekspozycja akcentowała następujące fazy działalności
twórczej Strzemińskiego: kształtowanie się wizji artystycznej
w czasie pobytu w Rosji sowieckiej (dziełazlat: 1918—1921),
dwa cykle unistyczne (lata: 1923-29 oraz 1931-34), pejzaże
(1932-34), kompozycje abstrakcyjne (1933-34), cykle rysun-
ków wojennych (1939-1945), obrazy powidokowe (1948-49),
próbę "ucywilizowania" socrealizmu, określoną przez komi-
sarzy wystawy jako Realizm poznania (1949-50), studia ku-
bistyczne (1924-31), realizacje oraz projekty typograficzne
(1923-52). Odrębną salę poświęcono związkom Strzemiń-
skiego z Łodzią (m.in. teka litografii Łódź bezfunkcjonalizmu
z 1936, pejzaże łódzkie, tkaniny i ich projekty). Sala neopla-
styczna zaprojektowana przez Strzemińskiego w 1948 r. jako
miejsce ekspozycji fragmentu kolekcji "a.r." o najbardziej
181