DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0103
J+ PHILIPPI CLUVERII
verurn mox, ubi diligentiore manu excutere cocpi, perquam inane irritum-
que deprehendi» Quid ? lingvam Germanicam voluit Caligula ? Habuit in
Gallia Tribocchos , Nemetas, Vangionas , Treveros, Nervios , Bethafios,
Sunicos, Ubios, Gugernos, Menapios, Taxandros, Batavos, Caninefates; a
quibus etiam ea Belgica: pars Germania Cifihenana fuit didta. &, ii horum for-
te quidam nonnumquam Galli fuerint adpellati 5 tamen Batavi cum a plerifque
aliis, tumab ipfo Svetonio paullo anteGermani vocantur. . Potuit igitur, fi
non ex reliquis illis , faltem ex his quofdam ad triumphi pompam deJegifle .
Verum ex hoc ipfo Svetonii teftimonio fatis clareliquet, certam ahquam Ca-
jum fpedafTe dialedum: eamque hauddubie Frificam; quia hanc gentem bel- 10
io fe viciife ementiebatur. At fatis apertis, fatifque dilucidis fupra demon-
ftratum puto documentis, unam eamdemque fuifle lingvam inter.Germanos,
Britannos, Gallos, atque Hifpanos: quam in univerfum communi vocabulo
haud male Celticam dixeris, a Celta&um gente; cujus parteis
fuifle nationes pra:di£tas, ex eadem lingva ceu argumento probatur validiffimo.
Cxterum Pannonios quoque, quiveteris Ulyrici, intcr Iftrum &
mare Adriaticum Alpeifque protenfi, pars maxima fuerunt, eamdem habuif-
fe lingvam Cekicam,ceu 8c ipfospartem quondam Celtarum, exTacitiJibro
de Germania clariffimo indicio perfpicitur. Vtrum ^Aravifii, inquit, in Pan-
noniam ab ofis, Germanorum natiene , an ofi ab ^Aravificis in Gcrmaniam commigra- 20
verint, cum eodem adhuc ficrmone, infiitutis, moribm utantur, incertum esi. &C poft-
ea eodem libro : Ofios Pannonicx lingva. coarguit non efle Germanos. Magnam
certcfuifTe, neceffe eft, fimilitudinem inter duashafceling.as, Germanicam
aque Pannonicam, quum dubitet au&or, Ofi Pannonica;, an Germanica;
genti adfcribendi fint. nam fi Oforum lingva a Germanico fermone toto ge-
nere, non diale&o tantum, fuilTetdiverfa; facifius dubium hoc folvi potuiflet.
Quia tamen Aravifcorum diale&us Pannonica: lingvx, quam Germanicaj,
erat proprior ; ab Aravifcis Ofos, non ab Ofis Aravifcos, profeftos pofteajudi-
cavit. At vero neque ipfi Pannonii uno inter fe utebantur fermone five ea-
dem omnes pariter dialeclo. quidpe adeo Aravifcorum dialedhis a reliquis Pan- 30
noniorum variis idsomatibus difcrepabat, uti his folis, ex omnibus Pannoniis ,
Ofi lingva comparari potuerint. Gallica: profe&o lingva; in tantum parfuit
lingva Pannoniorum, uti antiqui nonnulli Graecorum fcriptores Scordifcorum
ac Pannoniorum conditores, duos fuiffe fratreis tradiderint, Scordifcum Sc
Pannonium, Autaris filios, Hlyrii nepoteis; ut teftis eft Appianus in Illyncis:
alii veio Scordifcos Gallico generi adferuerint, Aeiipuvov, ut narrat Athenxus
lib. vi, cap. v , tSv ^iQ. b^v* ^^^vau^uv S9n to &t\<pMov paAi&ov Va.Ka\m ' reli-
quias Gallorum, qui Brenni ductu oraculum Delphicum armis petierunt. xCt§M>ctTi(&-
$i tis, ut inquitidem audor, jyepcov cwjxs (tia>Ktazv 3m txs ■os-t^) Th frpw tottxs • id eftj
Bathanatim quidam, duxeorum, in agriscirca ifirum eoscollocavit. Videlicet in ipfis 40
Pannoniorum finibus, inter Savum & Iflrum fiumina, qua ea confluunt. Jam
diftis argumentis accedithaud leve&illud, quod Pannonii eadem habuerint,
qux reliqui Celta: omnes, opidorum,vicorumque vocabula; ut infra oflendam.
Partes hinc alix veteris Ulyrici fuere V 1 n d e l i c 1 atque Norici,
Panoniis contermini. Horum quoque lingvam non genere, fed fpecie tan-
tum, id eft, dialecto diverfam fuiflea Germanorum fermone, facile demonltra-
ri poteft. Jul. Cxfir, fub finem comment. 1 de bello Gallico, Anoviftum tra-
dit, Marcomanorum regem, inGallia tunc quartumdecimum annum agen-
tem, uxorem habuifTe Noricam, regis Vccionisfiororem \ quam in Gallia duxerat, afia-
myniffam. Hanc certe, fi externi acdiverfi prorfus fuiffet generis, neque fra- J0
ter homini externo , in regionem externam, nonmodo in Germaniam, fed
ultra etiam in Gallum , nuptum mifilfet; neque ipfe Arioviftus nuptias has
externas , prout ingenia tunc erant Germanorum noftrorum,, ambiviffet.
JLingvarum vero fimilitudo, §c ejufdem gentis Celtica; confangvinitas adfini-
tajtem hanc AnovfJtum inter atque Vocionem conciliavit. M.Agrippa, 8c,
verurn mox, ubi diligentiore manu excutere cocpi, perquam inane irritum-
que deprehendi» Quid ? lingvam Germanicam voluit Caligula ? Habuit in
Gallia Tribocchos , Nemetas, Vangionas , Treveros, Nervios , Bethafios,
Sunicos, Ubios, Gugernos, Menapios, Taxandros, Batavos, Caninefates; a
quibus etiam ea Belgica: pars Germania Cifihenana fuit didta. &, ii horum for-
te quidam nonnumquam Galli fuerint adpellati 5 tamen Batavi cum a plerifque
aliis, tumab ipfo Svetonio paullo anteGermani vocantur. . Potuit igitur, fi
non ex reliquis illis , faltem ex his quofdam ad triumphi pompam deJegifle .
Verum ex hoc ipfo Svetonii teftimonio fatis clareliquet, certam ahquam Ca-
jum fpedafTe dialedum: eamque hauddubie Frificam; quia hanc gentem bel- 10
io fe viciife ementiebatur. At fatis apertis, fatifque dilucidis fupra demon-
ftratum puto documentis, unam eamdemque fuifle lingvam inter.Germanos,
Britannos, Gallos, atque Hifpanos: quam in univerfum communi vocabulo
haud male Celticam dixeris, a Celta&um gente; cujus parteis
fuifle nationes pra:di£tas, ex eadem lingva ceu argumento probatur validiffimo.
Cxterum Pannonios quoque, quiveteris Ulyrici, intcr Iftrum &
mare Adriaticum Alpeifque protenfi, pars maxima fuerunt, eamdem habuif-
fe lingvam Cekicam,ceu 8c ipfospartem quondam Celtarum, exTacitiJibro
de Germania clariffimo indicio perfpicitur. Vtrum ^Aravifii, inquit, in Pan-
noniam ab ofis, Germanorum natiene , an ofi ab ^Aravificis in Gcrmaniam commigra- 20
verint, cum eodem adhuc ficrmone, infiitutis, moribm utantur, incertum esi. &C poft-
ea eodem libro : Ofios Pannonicx lingva. coarguit non efle Germanos. Magnam
certcfuifTe, neceffe eft, fimilitudinem inter duashafceling.as, Germanicam
aque Pannonicam, quum dubitet au&or, Ofi Pannonica;, an Germanica;
genti adfcribendi fint. nam fi Oforum lingva a Germanico fermone toto ge-
nere, non diale&o tantum, fuilTetdiverfa; facifius dubium hoc folvi potuiflet.
Quia tamen Aravifcorum diale&us Pannonica: lingvx, quam Germanicaj,
erat proprior ; ab Aravifcis Ofos, non ab Ofis Aravifcos, profeftos pofteajudi-
cavit. At vero neque ipfi Pannonii uno inter fe utebantur fermone five ea-
dem omnes pariter dialeclo. quidpe adeo Aravifcorum dialedhis a reliquis Pan- 30
noniorum variis idsomatibus difcrepabat, uti his folis, ex omnibus Pannoniis ,
Ofi lingva comparari potuerint. Gallica: profe&o lingva; in tantum parfuit
lingva Pannoniorum, uti antiqui nonnulli Graecorum fcriptores Scordifcorum
ac Pannoniorum conditores, duos fuiffe fratreis tradiderint, Scordifcum Sc
Pannonium, Autaris filios, Hlyrii nepoteis; ut teftis eft Appianus in Illyncis:
alii veio Scordifcos Gallico generi adferuerint, Aeiipuvov, ut narrat Athenxus
lib. vi, cap. v , tSv ^iQ. b^v* ^^^vau^uv S9n to &t\<pMov paAi&ov Va.Ka\m ' reli-
quias Gallorum, qui Brenni ductu oraculum Delphicum armis petierunt. xCt§M>ctTi(&-
$i tis, ut inquitidem audor, jyepcov cwjxs (tia>Ktazv 3m txs ■os-t^) Th frpw tottxs • id eftj
Bathanatim quidam, duxeorum, in agriscirca ifirum eoscollocavit. Videlicet in ipfis 40
Pannoniorum finibus, inter Savum & Iflrum fiumina, qua ea confluunt. Jam
diftis argumentis accedithaud leve&illud, quod Pannonii eadem habuerint,
qux reliqui Celta: omnes, opidorum,vicorumque vocabula; ut infra oflendam.
Partes hinc alix veteris Ulyrici fuere V 1 n d e l i c 1 atque Norici,
Panoniis contermini. Horum quoque lingvam non genere, fed fpecie tan-
tum, id eft, dialecto diverfam fuiflea Germanorum fermone, facile demonltra-
ri poteft. Jul. Cxfir, fub finem comment. 1 de bello Gallico, Anoviftum tra-
dit, Marcomanorum regem, inGallia tunc quartumdecimum annum agen-
tem, uxorem habuifTe Noricam, regis Vccionisfiororem \ quam in Gallia duxerat, afia-
myniffam. Hanc certe, fi externi acdiverfi prorfus fuiffet generis, neque fra- J0
ter homini externo , in regionem externam, nonmodo in Germaniam, fed
ultra etiam in Gallum , nuptum mifilfet; neque ipfe Arioviftus nuptias has
externas , prout ingenia tunc erant Germanorum noftrorum,, ambiviffet.
JLingvarum vero fimilitudo, §c ejufdem gentis Celtica; confangvinitas adfini-
tajtem hanc AnovfJtum inter atque Vocionem conciliavit. M.Agrippa, 8c,