DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0576
98 PHILIPPI CLVVERII
quiaabAtuaca agebaturper Coriovallium, & Iuliacum; pontem eadem regione
fuifle judico, ubi nunc opidum confpicitur Mafetricht. nam inter Tungros & Fal-
coburgium qui hodie commeant, Mofam addi&um opidum ponte trajiciunt. Quin
& nomen opidi aperte id clamat: quod mere Latinum, quafi Mos£ traie-
C t u s. fic namque & Frifioru quondam, apudRhenum & Batavoru infulam, opi-
dum, quod nunc vulgari vocabulo eft Vtrecht, Antoninus vocat TrajedJum . fic plu-
res hodie hisce in oris loci, apud flumina, lacus, ac paludeis , in drecht, <5c tricht ter-
minati, ab eodem argumento nomina acceperunt; ut fufius fuo loco oftendetur.
Meminit Mofe trajeclus haudobfcure Marcellinus ,lib. xx, his verbis : lu/ianus tnli-
mitem Germani& fecundx ejl egrefius. omnique adparatu, quemflagitabat inBans negotium, 10,
communitm; Obtricenji Mofaopido propinquabat. Rheno deinde tranfmiffo, reojonem fu-
biibpervafit Francorum . Equidemheic legebam Trajeilenji Mofe opido . Verum iic-
rum monuit praedicfus cruditifllmus Everhardtrs Forftius ; locumhuncincolis olim
fuifle didtum obtricht, quail ober Tricht, id eft, Trajeclus ftperior-, ad difcrimen
inferioris Trajeftus, quieratad Rhenum in Frifiis; quem illi patrio vocabulo dice-
bant Vnder Tricbt: unde nunc etiam corruptum, five contradtum ejus loci ma-
net vocabulum Vtricbt, & Vtrecht. Placet fententia; quam ambabus, quod ajunt,
ulnis amplecfor. Sed ipfum opidum Mafetricht, extra Sunicorum fineis , ad Tun-
gros fpecfat. In Sunicorum ripd opidum nunc eft vulgari vocabulo Wjk, ponte opi-
do Mafetricht adnexum. quod & ipfum antiquitatem fuam nomine prodere videtur. 20
haud dubium quidpe eft, quin locus olim a Romanis Latina lingva didrus fuerit,
Vicus ad Traiectum Mosf . fic namque & Batavorum quondam vi -
cus ad Rhenum Batavodurum, Tacito hiftoriarum v memoratus, hodie dicitur
Wyk te Dttrfiede.
Atque hadcnus deSvNicis, qui antea trans Rhenum fuere Chatti,
C a p. xx.
T>e Tungris : qui antea quinque nominibus dtfcreti3 Eburones3
Condruii, Segni , Caenefi 3 t$ Paemani, uno vocabulo in 3~e
commune dicebantur GermanI. ubi prima hujus
<-uocabuli ojlenditur origo .
VT Gugernorum,ac Sunicorum, fic T un g r o r u m quoquenomen anti-
quiflimi au&orum, quorum monumenta ad noftram pervenerunt a-tatem,
primique retulerunt Plinius atque Tacitus. aptid Cafarem, qui primus Ro-
manorum crebris univerlam Galliam Comatam perdomuit bellis, commentariis-
que copiofiflimis vulgavit, id nufquam exftat: fcilicet, quia nullum adhuc cjus zevo
fuit. nam qudd multi viri dodti ex Tacitoconjecerint, exftitifle id jam tunc quidem ;
fed ob hanc vel illam caufam, quarum multas diverfasque allegant, latitafie; id quam 40
falsum fit, moS»ex Taciti Casfarisque monumentorum collatione liquebit. Apud
Tacitum fanc locus cft hac de re, inlibro de Germania, verbisadeo pcrplexis, ac du-
lis intelle&u, quique multa perdocfa ac praxlara ingenia tam varie mifereque hacfe-
nus torfit; uti propemodum verum vaticinium cecinifle vifus fit Iuftus Lipfius; Flu-
Buare hic interpretes, &JluSiuaturos <eternum . quae magni viri vox, ut magno cum ju-
dicio fufa videbatur, tenue ingeniummeum deterrebat, ne quid egoeadem in re
temere amplius tentarem vel experirer; ni magnus ille didtator Iulius opem au-
xiliumque ad perficienda conata pollicitus foret.
Primum igitur omnium notandum eft, diverfas efle dicti loci in diverfis exem-
plaribus antiquis lcdtiones. quarum vulgata fic habet: Celebrant carminibm anti- 50
quis (quod unum apud illos memoria ejr annalium genm ett) Tuitonem deum terra
cditum, &filium M a n n u m, originemgentis, conditores^. Manno trtsfilios ajiignant-, l
quornmnomimbm, proximi oceano Ingavones, medii Hermtnones, ceteri ifidvones vocetur.
guidam autem, hcentia vetuftatis, plurets deo ortos, plures^ genttf appcllationes, UMarfost
Gambrivioi, Svevos? Vandalios, affirmant: taque vera cjr antiqua nomina . Ccterum
G e r m a-
quiaabAtuaca agebaturper Coriovallium, & Iuliacum; pontem eadem regione
fuifle judico, ubi nunc opidum confpicitur Mafetricht. nam inter Tungros & Fal-
coburgium qui hodie commeant, Mofam addi&um opidum ponte trajiciunt. Quin
& nomen opidi aperte id clamat: quod mere Latinum, quafi Mos£ traie-
C t u s. fic namque & Frifioru quondam, apudRhenum & Batavoru infulam, opi-
dum, quod nunc vulgari vocabulo eft Vtrecht, Antoninus vocat TrajedJum . fic plu-
res hodie hisce in oris loci, apud flumina, lacus, ac paludeis , in drecht, <5c tricht ter-
minati, ab eodem argumento nomina acceperunt; ut fufius fuo loco oftendetur.
Meminit Mofe trajeclus haudobfcure Marcellinus ,lib. xx, his verbis : lu/ianus tnli-
mitem Germani& fecundx ejl egrefius. omnique adparatu, quemflagitabat inBans negotium, 10,
communitm; Obtricenji Mofaopido propinquabat. Rheno deinde tranfmiffo, reojonem fu-
biibpervafit Francorum . Equidemheic legebam Trajeilenji Mofe opido . Verum iic-
rum monuit praedicfus cruditifllmus Everhardtrs Forftius ; locumhuncincolis olim
fuifle didtum obtricht, quail ober Tricht, id eft, Trajeclus ftperior-, ad difcrimen
inferioris Trajeftus, quieratad Rhenum in Frifiis; quem illi patrio vocabulo dice-
bant Vnder Tricbt: unde nunc etiam corruptum, five contradtum ejus loci ma-
net vocabulum Vtricbt, & Vtrecht. Placet fententia; quam ambabus, quod ajunt,
ulnis amplecfor. Sed ipfum opidum Mafetricht, extra Sunicorum fineis , ad Tun-
gros fpecfat. In Sunicorum ripd opidum nunc eft vulgari vocabulo Wjk, ponte opi-
do Mafetricht adnexum. quod & ipfum antiquitatem fuam nomine prodere videtur. 20
haud dubium quidpe eft, quin locus olim a Romanis Latina lingva didrus fuerit,
Vicus ad Traiectum Mosf . fic namque & Batavorum quondam vi -
cus ad Rhenum Batavodurum, Tacito hiftoriarum v memoratus, hodie dicitur
Wyk te Dttrfiede.
Atque hadcnus deSvNicis, qui antea trans Rhenum fuere Chatti,
C a p. xx.
T>e Tungris : qui antea quinque nominibus dtfcreti3 Eburones3
Condruii, Segni , Caenefi 3 t$ Paemani, uno vocabulo in 3~e
commune dicebantur GermanI. ubi prima hujus
<-uocabuli ojlenditur origo .
VT Gugernorum,ac Sunicorum, fic T un g r o r u m quoquenomen anti-
quiflimi au&orum, quorum monumenta ad noftram pervenerunt a-tatem,
primique retulerunt Plinius atque Tacitus. aptid Cafarem, qui primus Ro-
manorum crebris univerlam Galliam Comatam perdomuit bellis, commentariis-
que copiofiflimis vulgavit, id nufquam exftat: fcilicet, quia nullum adhuc cjus zevo
fuit. nam qudd multi viri dodti ex Tacitoconjecerint, exftitifle id jam tunc quidem ;
fed ob hanc vel illam caufam, quarum multas diverfasque allegant, latitafie; id quam 40
falsum fit, moS»ex Taciti Casfarisque monumentorum collatione liquebit. Apud
Tacitum fanc locus cft hac de re, inlibro de Germania, verbisadeo pcrplexis, ac du-
lis intelle&u, quique multa perdocfa ac praxlara ingenia tam varie mifereque hacfe-
nus torfit; uti propemodum verum vaticinium cecinifle vifus fit Iuftus Lipfius; Flu-
Buare hic interpretes, &JluSiuaturos <eternum . quae magni viri vox, ut magno cum ju-
dicio fufa videbatur, tenue ingeniummeum deterrebat, ne quid egoeadem in re
temere amplius tentarem vel experirer; ni magnus ille didtator Iulius opem au-
xiliumque ad perficienda conata pollicitus foret.
Primum igitur omnium notandum eft, diverfas efle dicti loci in diverfis exem-
plaribus antiquis lcdtiones. quarum vulgata fic habet: Celebrant carminibm anti- 50
quis (quod unum apud illos memoria ejr annalium genm ett) Tuitonem deum terra
cditum, &filium M a n n u m, originemgentis, conditores^. Manno trtsfilios ajiignant-, l
quornmnomimbm, proximi oceano Ingavones, medii Hermtnones, ceteri ifidvones vocetur.
guidam autem, hcentia vetuftatis, plurets deo ortos, plures^ genttf appcllationes, UMarfost
Gambrivioi, Svevos? Vandalios, affirmant: taque vera cjr antiqua nomina . Ccterum
G e r m a-