DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0253
19i PHILIPPI CLUVERII
Prifcos quoque Pelafgos fine nominibus coluifle deos, auctor eft Herodotus
lib. ii. IdemStrabo.lib.xvii, itafcribitde ^thiopibus: t£v 4« 4'«>«-
Kdvfdi/ji) TivXg % vo^ovjcq MCV, -j/ff yi Kj TOV faiov $0.0-IV txQttlqeiy ^ kukuc Xiy{v. id
eft: Exiis,qui adtorridam piagam incolunt -^ncnnullifine deorum venerattone crcduntur
ejfe; foiemqueodijp,acde/eftari.quod &Diodorus tradit lib. r. Verum, quia iflifo-
lcm exfecrabantur, ut calore nimio infeftum, quem plerique alii fupremum
deorum exiftimabant, ideo plane athei credebantur : quum interim alia potue-
.rintcoluiflenumina. Mela item, lib. i,cap. vm,in Africa:defcriptione, itare-
fert: <_^#g^f manes tantumdeos putant. pereos dejcrant; eos, utpracula^ confttlnnt; pre-
catiqtte, quavoluerumyubi tumuiisincubnbe,pro refponfsferunt fomnia. Athihocipfum 10
eprima fiderurh reliquorumque numinum veneratione habuerunt. Certe nul-
la gens umquam ne poflerioribus quidem hisce Ikculis reperta eft, quin deorum
alicjuam habuerit notitiam ac venerationem , licet nonnulkc admodiim exi-
guam. Proinde veriffimum eft Maximi Tyrii teftimonium , quod , diiTer-
tatione xxxvm, hac de reita profert: nxlu) xfov yiv(&>, * BaoCaeyKov, ix X$Jwa&it
& B-aXd^ov, £x (jV^anxi», x vcfAahxov, £k d,^v7n\Sv, dviXiTou\ to fj-ij Kctfe.<r?l<rctddg avfi-
Qcha afia i f §iw Tiptjc. hoc eft: Veriim nullum eftgemts homtnnm, neqne barbarnm, ne-
qiie Grxcum ,five in mari,fve incominente vivat , ftve ftne Jede vagctur, fh e nrbem
incoiit, quodnonaltqua cuitm deorum fg/ta erigat. Cui adfentitur Seneca, epift. cxvi i:
ISfuila gcns ufqnam efl adeb extra leges moresqne projecla, at non ahquos dcos credat. Ha- 10
ctenus igitur dedns; quorum notitiam, cultumque Germanosjam indeapri-
mo.rdio gentis habuifle, fatis conftat. Quos habuerint, 6c ex qua origine, item
quibus nominibus, pofteriusdicetur.
De facerdotibus etiam nuncpauca quadam expediantur. Caefar, uttntc
relatum, facerdoteis fuiife Germanis, qui rebus divinisprareflent,quiquefa-
crificiacuraviflent, omnino negat. nihilo minus tamen deoshabuifle eos So-
lem, Lunam, & Vulcanum, ultro fatetur. Quis umquam populus, quac gens,
qua:natiodeoshabuit fine cultu ,aut deorum cultum finefacerdotum admini-
Itratione^ Certe nulla. £rgo hoc jam Ca:faris de Germanis opido quam falfum.
quod ille, ut multa in commentariis fuis alia, antequam fatis compertum ha- 30
buit, nimis negligenter perfcripfit. Nihil eos, neque domi,neque militia:,fine
facerdote geihfle, ex aliiscompluribus infra oftendam aucloribus.
Deorum igitur cultum, cultusque procuratores facerdoteis quum non mi-
nus Germani.quam contermina,omnibusque morum partibus fimilis eisalia
Celtarum pars Galli,habuerint; tuto jam ea.qua; Carfar de Gallorum diis ac
facerdotibus tradit, ego ad Germanorum meorum theologiam 8c religiones
accommodabo; fi antc de origine earumpauca qua:dam dixero.
C ap. xxiii.
^De origtne facerdotii. ^°
ANtequam de religioneac deorum cultu dicatur, de origine facerdotum,
qui ea docuerunt, procuramntque, fermo expediendus erit. Sacerdo-
tum igitur munus atque dignitatem non magis ego in Germania primum
inter Germanos exftitifle arbitror, quamipfum deorum cultum. Nam, quum
deorum facra primi Celta:, quorum pars maxima Germani, exAfiafecum in
Celticam attulerint; facerdoteisquoque,facrorumprocuratores,divina:que vo-
luntatis interpreteis , una inde adduxiife certum eit. In Afia autem facerdo-
tiumjamindeab ipfiusmundi primordio originem accepiiTe, cummaximc eft 5°
credibile. quidpe,licet legem icriptamprimi mortales ante aquarurrreluvionem
nonhabuerint 5 tamenhaud dubieDeus, rerum omnium conditor, Adamo,
omnium mortalium primo, modum fefe venerandicolendique, acrationem vi-
vendi, ceu legesacftatuta quardam, vocetenus tradidit. Vnde enim Abelus,
fecundus mox Adami filius, gratum Deo facere didicerat facrificium, nifi patre
magiftro?
Prifcos quoque Pelafgos fine nominibus coluifle deos, auctor eft Herodotus
lib. ii. IdemStrabo.lib.xvii, itafcribitde ^thiopibus: t£v 4« 4'«>«-
Kdvfdi/ji) TivXg % vo^ovjcq MCV, -j/ff yi Kj TOV faiov $0.0-IV txQttlqeiy ^ kukuc Xiy{v. id
eft: Exiis,qui adtorridam piagam incolunt -^ncnnullifine deorum venerattone crcduntur
ejfe; foiemqueodijp,acde/eftari.quod &Diodorus tradit lib. r. Verum, quia iflifo-
lcm exfecrabantur, ut calore nimio infeftum, quem plerique alii fupremum
deorum exiftimabant, ideo plane athei credebantur : quum interim alia potue-
.rintcoluiflenumina. Mela item, lib. i,cap. vm,in Africa:defcriptione, itare-
fert: <_^#g^f manes tantumdeos putant. pereos dejcrant; eos, utpracula^ confttlnnt; pre-
catiqtte, quavoluerumyubi tumuiisincubnbe,pro refponfsferunt fomnia. Athihocipfum 10
eprima fiderurh reliquorumque numinum veneratione habuerunt. Certe nul-
la gens umquam ne poflerioribus quidem hisce Ikculis reperta eft, quin deorum
alicjuam habuerit notitiam ac venerationem , licet nonnulkc admodiim exi-
guam. Proinde veriffimum eft Maximi Tyrii teftimonium , quod , diiTer-
tatione xxxvm, hac de reita profert: nxlu) xfov yiv(&>, * BaoCaeyKov, ix X$Jwa&it
& B-aXd^ov, £x (jV^anxi», x vcfAahxov, £k d,^v7n\Sv, dviXiTou\ to fj-ij Kctfe.<r?l<rctddg avfi-
Qcha afia i f §iw Tiptjc. hoc eft: Veriim nullum eftgemts homtnnm, neqne barbarnm, ne-
qiie Grxcum ,five in mari,fve incominente vivat , ftve ftne Jede vagctur, fh e nrbem
incoiit, quodnonaltqua cuitm deorum fg/ta erigat. Cui adfentitur Seneca, epift. cxvi i:
ISfuila gcns ufqnam efl adeb extra leges moresqne projecla, at non ahquos dcos credat. Ha- 10
ctenus igitur dedns; quorum notitiam, cultumque Germanosjam indeapri-
mo.rdio gentis habuifle, fatis conftat. Quos habuerint, 6c ex qua origine, item
quibus nominibus, pofteriusdicetur.
De facerdotibus etiam nuncpauca quadam expediantur. Caefar, uttntc
relatum, facerdoteis fuiife Germanis, qui rebus divinisprareflent,quiquefa-
crificiacuraviflent, omnino negat. nihilo minus tamen deoshabuifle eos So-
lem, Lunam, & Vulcanum, ultro fatetur. Quis umquam populus, quac gens,
qua:natiodeoshabuit fine cultu ,aut deorum cultum finefacerdotum admini-
Itratione^ Certe nulla. £rgo hoc jam Ca:faris de Germanis opido quam falfum.
quod ille, ut multa in commentariis fuis alia, antequam fatis compertum ha- 30
buit, nimis negligenter perfcripfit. Nihil eos, neque domi,neque militia:,fine
facerdote geihfle, ex aliiscompluribus infra oftendam aucloribus.
Deorum igitur cultum, cultusque procuratores facerdoteis quum non mi-
nus Germani.quam contermina,omnibusque morum partibus fimilis eisalia
Celtarum pars Galli,habuerint; tuto jam ea.qua; Carfar de Gallorum diis ac
facerdotibus tradit, ego ad Germanorum meorum theologiam 8c religiones
accommodabo; fi antc de origine earumpauca qua:dam dixero.
C ap. xxiii.
^De origtne facerdotii. ^°
ANtequam de religioneac deorum cultu dicatur, de origine facerdotum,
qui ea docuerunt, procuramntque, fermo expediendus erit. Sacerdo-
tum igitur munus atque dignitatem non magis ego in Germania primum
inter Germanos exftitifle arbitror, quamipfum deorum cultum. Nam, quum
deorum facra primi Celta:, quorum pars maxima Germani, exAfiafecum in
Celticam attulerint; facerdoteisquoque,facrorumprocuratores,divina:que vo-
luntatis interpreteis , una inde adduxiife certum eit. In Afia autem facerdo-
tiumjamindeab ipfiusmundi primordio originem accepiiTe, cummaximc eft 5°
credibile. quidpe,licet legem icriptamprimi mortales ante aquarurrreluvionem
nonhabuerint 5 tamenhaud dubieDeus, rerum omnium conditor, Adamo,
omnium mortalium primo, modum fefe venerandicolendique, acrationem vi-
vendi, ceu legesacftatuta quardam, vocetenus tradidit. Vnde enim Abelus,
fecundus mox Adami filius, gratum Deo facere didicerat facrificium, nifi patre
magiftro?