Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

370 PHIILPPI CLUVERU

Atque hactenus quidem de juftis bellis, eorumque ducibus; quorum con*
fultatio atque conftitutio ad omnem pertinebat civitatem, id eft, ad omnem
populum, feu nationem. Latrocinia, de quibus fupra mentio fa&a, fingulis
minorum gentium principibus,id eft,pagorum, vicorumque,8c cognationum
rectoribus, infiiocuique pago ac vico,prolibitu & arbitratu fuo, inftituere,
juventutemq; ad ea educere licuit. fic enim Ca:fir, belli Gallici comment. vi:
Latrocinia nullam habent infamiam, qu& extra fineis cujusque civitatis fiunt. atque e*
juventutis exercend/z, ac dejidu minuenda. causa fieri pr&dicant. Atque, ubi quis ex prin-
cipibus m concilio fe dixit ducem fore, ut, qui fequi velint, profiteantur ; confurgunt ti, qui
ejr caufam ejr hominem probant,fuumque auxdtum pollicentur: atqueab multitudine col-
laudantur. qui ex iis fequuti non funt\ in defertorum ac proditorum numero ducuntur:
omniumque rerum iispojieafides abrogatur. Adeo fcilicet honefta hujusmodi erant
latrocinia, five, uti iph* adpellabant,juventutis exercitia, ut ii, qui ducem ad ea
)roficifcentem fequi abnuerent, pro proditoribus ac fceleratis, id eft patria
ingva, verrater, und fchelmen haberentur.

Cap. xlvii.

Uc militum ielettu: de attate militari; (gjr ritu in ejm probatione
obferpato: hem de jlipendits.

10

E

29

TH> ello decreto, ducequedehgnato, quem deinde militum habuerint
j-^ deledum prifci Germani,nunc deinceps diipiciendum eft. Quum duo
JLJ potiffimum fuerint in veteri Germania rerumpublicarum genera,
narchia&cdemocratia; ex his monarchia: quia omnium versus feptemtriones re-
motiifima:,&: ob id ipfum Romanorum monumentis parum memorata:, quem
morem & confvetudinem in deligendo milite obfervaverint, prorfus ignora-
tur. Democratia:quia&; ipfenullas habitarinturbeis, nulla opida, nulla ca- 30
ftella,nullaalialocamunita; fubitasatq; inopinatas invicem eas feciiTe incur-
f ones, maxime credibile eft. unde,pro defenfione, certus delectus haberi po-
tuitniillus: ied uniuerfa fimul civitas,pro fe quisque arma accipiebant; du-
cemque tumultuario agmine fequebantur. Et, II bellum aliquod, in concilio
publico decretum, inferri debebat; quia id aut ulcifcendarum injuriarum
causa, aut prxdx gratia fufcipiebatur; univerfos, quotquot arma per a:tatem
ferre poterant, vintim ad«expeditionem eam profectos fuhTe , fimile veri eft:
prxfertim, quum & in a:quali pariter omnes egerint libertate , & rei milita-
ris ftudium una omnibus fueritvita. Hucque lpectatillud Cafiris, incom-
ment. v, de concilio armato ; quo omnes puberes armati convenire cogebantur. quod 40
initium erat belli. In magnis tamen atque amplis civitatibus quam hacinre
obfervaverint confvetudinem, oftendit idem Cafar, comment. iv, mSve-
vorum , qui ahis audoribus funt proprio nomine Chatu, exemplo. Svevo-
rurn , inquit, gens efi longe maxima ejr bellicofijfma Germanorum omnium . ii cen-
tumpagos habere dicuntur; ex quibus quotannis fmgula ptilitA armatorum, bellandi causa,
fuis ex finibus educunt. rehqui domi manent: profi atque t/iis cohnt. hirurfusin vi-
cem anno pbsf in armis funt: illi domi remanent. fic neque agricultnra , neqne ratio at-
que nfus belit intermittitur. Delectus igitur in civitatibus democraticis omnino
nullus fuit.

Ceterum xtatem militarem non eamdem probabant Germani, quam 59
olim Romani 5 apud quos initium militia: dabat annus feptimus decimus,
finem fextus & quadragefirnus: fed initium faciebat apud illos annus xx;
finem vel ipfa mors, vel exfangvis tandem feneclus. quod auctorum tefti-
moniis conrumandum erit. De initio ita auctor nofter,in libro de Germa-
nia : Kyirma fumere non ante cuiqmm moris, quam civitas fnjfeclurum probaverit.

Proba-