Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

7a PHILIPPI CLVVERIl

ambiuntque immenfos infuper lacus, & Romanisckfibus navigatos. Ipfum quinetiam
oceanum ilia tentavimtss. & fupereffe ad huc Herculis columnas famavulgavit: fiveadiit
Hercules. feu quidquid ubique magnificum tff, in daritatcm tjtts referre conftnftmtu. (raa-
Xvcaconfvtvimus.) Hec dtfuit audentia Drufi Germanico : fed obsiitit oceantu, in fe fimul
atqut in Herculem inquiri. CMox nemo tentavit: fantliufqut ac rever cntita vifum} dtaclis
deorum crcden, quamfcirt. De eadem navigatione fic Pedo Albinovanus:

— Kyiliena quid aquora rtmis

Et facras violamus aquas, divumque quietas

Turbamus fedeis?

Hrgo in ipfius oceani aliqua infula Herculis columnas efle fama divulgaverat; non i»
verd in mediis Frifiorum finibus.

C a p. x v 11 t .

Dc Chavcsij qtti ft) Cavchi, tj) Cavci.

POft defcriptionem Frifiorum fic audor pergit eodem in libro de Germania:
Haclenus m occidentem Germaniam novimus. in feptemtrionem ingenti fexu redit.
acprimbftatim Chaucorumgtns, quamquam incipiat a Frijiis, ac partem Ittoris occu-
ptt, omnium^ quastxpofui, gtntium kttribus obtenditur, dontcin Cattos ufque firiuctur.io
Ad Amifiam igitur ulque occidenti Germania obtendi dicebatur Romanis. ulteriora
/am feptemtrionibus tribuebantur: in quibus primi Chavci. Horum nomen varie
apud au&ores, pro multiplici Germanicarum diale&orum variatione, perfcriptum re-
peritur. Tacito conftanter ubique, & item Svetonio inClaudio, funt eo vocabulo,
quod modo retuli. In tabula itineraria corrupta vocabula leguntur Chaci.
Vaplivarii, pro Chavci. Ampsivarii. Apud Dionem etiam,lib. li v,
tcrra eorum dicitur xavnU. Apud eumdem, lib lx , & Ptolemao gens ipia Kavxoi}
&eodemmodoVellejolib. n, &itemPliniolib. iv,cap. xiv,&lib. xvi,cap. i,
Cavchi. Straboni lib. vii, Kctvx$i Cavci. Apud /Ethicum colmcgraphum
legitur vitiatum vocabulum Cattigaucos; pro Cattos, chaucos. Lucano, & Clau-j^
diano dicuntur Cayci: credo metri causa. Lucanus lib. i, ubi militeis recenfet,
qui exGallia Caefarem contra Pompejum fequebantur:
Et vos crinigcros bellis arcere Caycos
Oppoftti, petitis Romam, Rhenique feroces
Deferitis ripas, ejr apertum gentibus orbem.
LicentiS profe&d heic ufus eft poetica Lucanus. nam neque Rhenttm accolebant
Chauci, neque ad eum vel latrocinando, vel bellando, umquam pervenerant: nec veri
eft fimile, ipfumunum, inter tot antiquos auttores, rettius tenuifle gentis nomen.
Claudianus equidem, lib. i, de laudibus Stiliconis, metri ctiam gratia idem voca-
bulum a Lucano mutuatus videtur; at gentem ipfam re&o fitu ad Albim locavit,<jj&
his verfibus :

Vt jam trans fuvium non indignante Cayco
Pafcat Belga pecus; mtdiumqut ingreffa ptr Albim
Gallica Francorum montts armtnta pererrent.

Abftptemtrionibusigituroceanocingcbantur, inter Amifiam & Albim. ab occafa
folis hiberni, Amifia amne ad opidumufque Emden aFrifiis; hincad Amifiseuiquc
Lccdaequc confluenteis, primum a Bru&eris, deinde, hisexpulfis,abAngrivariisrub-
movcbantur. inde Lceda, primiim a Chamavis, poftea vero a Dulgibinis arcebantur.
hinc ab ortu folis hiberni, linca a fonte Lceda: ad opidum Bremen, & inde Vifurgi ad
confluentem Allari amnis, quondam ab Anfibariis ut fupra oftenfum ; inde vero alia
linea ad opidum u(que Hamborg aCherufcis dirimcbantur. Auctornofter, eodemli-
bro dc Getmania : Inlatere Chaucorum, Cattorumque Cherufci. Ab Hamburgio ad ccea-
jium ufque, Albi flumine ab Fofis, five Saxonibus feparabantur ; ut infra oftendetur.
At Anfibariis, ut refert idem auctor annal. xi11, Nerone imperatore 111, Val. Mef-
£tlla Co s s, annoa nato Iefu lvui expulfis, pulforesChauci, agriseorumoccu-