Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

G E R M A N l-JE AN T I LI B, III. 2J

finitimos, qui & ipfi paullo inffa Coloniam Eburonibus fuere contermini 5 neceflario
fequitur, his etiani fuifie per Rhenum jun&os. De Sigambrorum propinquitate fic
Ca:far, di&o commentario iv: Cafar, ad utramquepartem pontisfirmoprafdio relitlo^
in fineis Sigambrorum contendit. Sigambri, exeotempore, quopons infiitui ccepttu efft
fuga comparata, bortamibus iis, quos ex TenchtherisatqueVfpetibtuapudfehabebant,
fntbusJitts excefferant, fuaque omnta exportaverant ,feque infolitudinem ac filvas abdi-
derant. C*far paucos dtes in eorum finibus moratm, omnibutvicis ddtficiifijue incenfst
fiumentifquefitccifisfe in/ineis Vbiorum recepit. nampontcm aTreverisad Vbiosperti-
nuuTe, fupra in Treverorum deicriptione oftenfum eft. De eadem ,hiftoria Dio,
*°lib. xxxix : dgotwot OuGtet, ofiopoi re rotg ~Lvyx,^>totc, otxisvtic,, k, chd<po(iot ctlmt oVfes,
*7nKct,?£<mvlo auTov, kkZn rov mjetftovyttyvpaxmg. id eft: Itaque, quurnab Vbiis,qui Sugam-
hrorum fnitimi, iidemque hofes erant, vocaretur, Rhenum pome tranfit. Hi igitur
Vbiorum in Germania fuere fines,antequam gens ea in Galliam migravit. Continen-
ttir nunc iis finibus regiones, quibus vulgaria ncmina Wetteraw, & Wesler Veaid; cum
exiguaHaiuaepartiaila, quiopida CMarburg, &Gieffen.

C a p. v i l

2o T>e Mattiacis.

VVlgus geographorumhujusaeviSelandicasinfulasquondam Mattiaco-
rvm incoluiflc gentem,ingenti, quofummosctiamvirosimplicitosvideo,
errore ftatuit: omnes hac una ratione ducli, quia Tacitus, in libro de Ger-
mania, fermonem dc Mattiacis cum fermone de Batavis conjungir 5 quos Rheni amnis
infulamadOceanumtenuifleconftat. Afli tamen, ex eodem argumento, ad Ifelam
flumen, circa opida Campen, Swoll, Deventer, collocarunt: quum jam antea, ut lupra
oftenfum, prafumfiflent, Batavos ad di&um flumen, & lacum Flevum,extenfos fuifle.
quidam etiam, ex eodem argumento, infeptemtrionalieos fuifie volunt Hollandial.
Verum horum omnium errores uti difturbentur, veraque Mattiacorum fedes difcu-
Sotiatur 5 verba Taciti de utr&que gentc integra infpiciamus; quae funt hujufmodi:
Omnium harum gentium virtutepracipui Batavi, mn multum ex ripk ,fed infulam Rheni
amnts colunt; Cattoxum quondampopulus, &fedittone domeBica in easfedes tranfgrejfut,
*n qaibtupars Romani im^eriifierent. CManet honos, & antiqua. focietatisinfgne:nam
nec trtbutis contemnuntnr, necpublicanus atterit: exemti onertbus, ejr collationibus, ejr
tantum in ufurnprasliorum fepofiti, vclut tela atque arma, bellis refervantur. Eff in eodem
cbfequio ejr Mattiacorum gens. protulit enim magnitudo populi Romani ultra Rhenum,
*ltraqueveterestcrminos,imperiireverentiam. ita ftdefnibufque in fua ripa, mente
animoque nobifcum agunt: ctterafimiles Batavit, nifiquod ipfo adhttc terrtfuofolo ejr coelo
acriits animantur. En, protulit ultra Rbenum, ait^ucW, qui vetus crat imperii terminus •
^oidemque Galliae, & Germaniae limes. at Selandi non modd citra medium Rheni
alveum., qui Lugdunum Batavorum fertur\ iea eriam citra Molam. Itaque fruftra eft
quod Mattiacos in GaHico folo quaercre velis. in Germania haud dubie fucre. Hinc
auftor ifide, inquit, in fttl ripa-, id eft, in ulteriore ripa, qua? eft Germania:: mente
animoque nobifcum s id cft, in obfequio, & fub imperio Romanomm. ceterafimiles
Xatavis; quia & ipfi Mattiaci Chattorum pars,ut mox oftendetur, & Batavis,antequam
In in Galliam tranfircnt, finitimi, poftetiamconfanguinei. nifi quod ipfo adhucterra)
fitAfolo ejr ccelo acrius animantur 5 id eft, Germania? folo, ac coelo, quod afperius Gallia;
ccelo, acriusitcm populos fuos, quam Gallia, animabat. Tacitusigitur fermonem de
Mattiacis & Batavis non eo conjunxit, quo eos conterminos fibi invicem oftenderet:
50 fed uti leclorcm docerct, in eodem, quo ifti, obfequio agere etiam illos, in eadcmquc
reverentia, non metu. quia, uti Batavi in Galliae ripa, fic Mattiaci in ftia Germania:
npa, fbcii Romanorum, nec tributis contemnebantur,ncc publicanoMterebantur 5 exemti
oncribu* ejr coilationibus\ & tantum in ufitmproeliorumfepofti, ve/.ft tela atque arma, bellis
refervabantur. Idemaudorannal.xi : ?(ec multopoft Curtim Rufus eumdemhenorem
(mfignia

tiiumphi) adipifcitur $ qui in agro Mattiaco reclttferat fpecui, qu*rendisveni&

argemh