Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

154 PHILIPPICLVVERH

Dcfenforcjusad haec omnia quam nihil rcfponderit, Scquam prorfus nulla argu-
menta oppofuerit, ipfe fibi confcius eft. Permanfifle perpetud Frifiorum & gentem,
& nomen citra Flevum, omnibus fatis conftat mortalibus; quando illa Hollandia:
p.iis,qux'aliasSeptemtrionalisufurpaturcircalacum Suyder/<r,etiam hodie Frifi*
occidentalis nomine, vulgo Veef? Friejland adpellatur; opidaque inibinon Hollan-
diac, fed Frifiae mfignibus decorantur : quade re plurafuoloco. Sed uti tandem fi-
ncm difputationi huic faciamus; unum adhuc ex Tacito locum adferam. Hiftoriar.
lib. v, Flexu, inquit, autumni, ejr crebti pluvialtbus imbribus fuperfufus amnis palu-
Jlrcm hitmilemque infulam infaciem ^iagni opplevit. En tibi, qui etiam Iunio nunc
credis, Tacitum Batavorum infulam Ifala amnc Flevoque lacufiniffe, huncque e- 10
jus errorem tantopere tueriftudcs; cenfesnc terrasRhenum inter Ifalamque por-
rectas adeo humileis paluftresque efle, uti in ftagni faciem oppleri poflint > Certe
tumuli atque colles, quifatiseditiperomncm dittam tcrram fternuntur, manife-
fto Iunii errorem coarguunt. Faceflant jam igitur hxc ejus verba, capite primo
perfcripta : £htam vero latepatuerit, quibttsque circumfcriptum Jinibus ijiud Batonis pe.
culium ftterit ( nam ab hujus, quem libi fingit, nomine Bataviam vult dictam,
quafi Tsatom have) nemo, quod equidem fciam, prodidit, aut certos ei prafiituit termi-
nos: nonnulii, contraclioribus eidem adftgnatis, potiftma parte mutilarunt, & quodam-
modo deartttarunt. £>uare, propitiato Termino, fines illi perpetuos, ftabiles, neque ipji
Jovi cejfttres, ex veterum fcriptis monumentis pangam. quos qui tranfiu/iffe, aut tx- z0
arafe, niji dei confenfu tentarit, is facer & religione objlrifius efto. confido narnque,
divinh quadam virgu/a conta&as me obfignaturum. Faceflant haec , inquam, pror-
fusque deleantur, acpalinodia reponatur. Nec fatis Iuniusdeum fuum propitia-
verat, nec veram habuit virgulam divinam . Ego equidem, nullum agnofcens
Termini numen , facile contra aufus fum . At quam rite, quaefo, Bttonis peculi-
um ad Ifalam atque lacum extendit, quum tamen ultra medium Rheni alveum Ba-
tavorum nomenanteDrufi foflamporredlumfuifle, fatis diferte ipfe neget. Mul-
ta fane in fe ipfum jecit tela, contra quae dcfendi haud umquam fatis potcrit. No-
biscerte gratiam eum habere, in vivis heic fiageret, aequumfore», quod gcnui-
no patria; nomini,Frifise civitati, ex longinqua abalienatione fe ipfum nonnofci- 30
tantem reftituimus. Atnimium egofortafle huic difputationi diu immorari vide-
or; jamque moleftus fum . verumtamen veniammihi dari arquum eft. tanti fci-
liceterat, errorem tantum pluribus argumcntisredarguere; quo certi tandem no-
biliflimx infulae conftarent fines. Caput tamen omnis argumentationis dedebat ef-
fe; quia Batavi omnes Gallise Bclgica: pais fuere: Galliae autem atque Germaniae
terminus fuitmedius Rhenialveus; quem infula: terminum conftituens Tacitus,
Cermaniam pravehi teftatur . dequo mox latius tractabimus. Nunc eorum etiarn
crrorem, qui diftx infulae terminum exCaefajre, Mela, Plinio, ac Tacito Veclam
amnem, a Trajectenfi urbe in lacum Suyder fee defluentem, ftatuere voluerunt,
velle pluribus refellerc, pofttotgraviflimaargumenta fupervacaneum fuerit. igi-40
«turad alia transeo.

C a p. xxx iii.

Ve BataVorum agris extra infulam, in Galli* ripdy inter
Uahalem ^Vlofamque. item de Caninefati-
b u s 3 partem ^atavomm infiU
colentibm.

HA&enus igitur verosatque genuinos infulae, quam Batavi olim incoluerunt,
fineis vindicafie fufficiat. Videamus nunc deinceps, an extra ctiam infulam
quidquamagri iidem obfederint; & quantumid fuerit. Tacitus hiftoriar.
iv : Batavi, donec transRhenum agebant, pars Cattorum,feditione domefiica pulfi', ex-

trema