DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0489
GERMANl/E A N T I L1 B. II. n
fed quia Germani Transrhenani bella in eorum finibus aliquamdiu gcflcrunt,
tandemque folum Qccuparunt 5 quod in hanc usque diem tenenr.
C a p. iv.
De Helvetiis.
HEl vetii igitur, Gallica licet antiquitus fuerint gens, intra Galliae fi.
neis pofitij tamen, quia & ipfi, Rhcnum olim transgreffi, proximos Ger-
inani* agros obfedcrunt, ac poftremum Alemanni, ex ipsa Germania pro-
fetti, Helvetium agrum occuparunt, quem in hunc ufque diem tenent; paucis ante
indicandi erunt. Horum fineis fic defcribit Cafar, belh Gallici comment. 1 •*
Vndique loci natura tuti Helvetii continentur. una ex farte (qua orientcm ac fcptem-
trioncs fpe&ant) flumine Rheno latijsimo atque a/tifltmo; qui agrum Helvetmm a Ger-
fnanis dividit: alterk farte (qua occafum asftivum profpiciunt) monte lurh altifsi-
Vio , qui eB inter Sequanos & Helvetios: tertik (qua meridiei oppofiti) lacu Lema-
910, & flumine Rhodano, qui frovinciam noflram, id eft Narbonenfcm Galliam , ab
Helvetiis dividit. Hocautem locointelligendum, quamvis Ca;far Rhodano ab u-
na parte Helvctium agrum terminet; tamen eum ad ripam ufque R hodani non
20 pertigiffe. quidpe Rhodanus ab cxcelfo Alpium vertice (nunc eft divi Gothardi mons)
profluens, vallem efficit, xc millia paffuum a capite ad Lemanum lacum in.lon-
gum porreclam; latam vero, ubi fummtim patet, duumi millium pafliium. val-
lem utrimque cludunt altiflima Alpium juga. hanc alieni ab Helvetiis populi in-
coluerunt; uti poft docebitur: Igitur proprius ab hacparte Hclvetiiagri terminus
cft /ugum montis, quod dictam vallem a feptemtrionibus cludit. Idem de Rhcno
quoque tenendum. nam & hic, fontibus duobus exoriens, valleis efflcit, quas Rha>
tici quondam populi incoluerunt, adlacum ufque Brigantinum, qui vulgo dicitu^
der Bodenfee. Ceterum, quia Iura mons ab alteii parte, id eft ab occaiu aeftivo,
Helvetium agru cludere dicitur; hujusquoquejugumre&ecognoicereopera: fue-
30 rit pretium. Initium hic ab Geneva, Allobrogum ad Lemanum lacum urbe, du-
cens, versits feptemtriones ad fonteis Dubis fluminis, quod vulgo Doux eft, proten-
ditur; ejusdemqucfluminis dextram ripam profequitur, ufquc ad vicum,cui.vulgare
Vocabulum Pierreport : indein ortum xftivum versus, lacvam amnis Arol£e,qui
VUlgbdie i_s*re} ripam radit, donec ipfc una cum Arola Rheno jungatur,ad opi-
dum Confluentcis, quod vulgo Cob/en^. Vlteriora igitur, in quibus Bafilia urbs,
opidaque Liechflal, Sijjach, Lauffenberg, Rhynfe/den, quae nunc in Svitzcrorum a-
gro cenfentur, antiquitus Helvetiorum non fuere.
Longitudinem latitudinemque agri Helvetii indicat Cxfar codem loco his ver-
bis: Pro multitudine hominum, & fro gloria be//i, atque fortitudinis anguBos fe flneis
*o habere arbitrabantur: qui in longitudinem millia fajfuum ccxl,/» Utitudinem clxxx
fatebant. Quac dimenfio, fi examinetur, falfa utrobique deprehendetur. quidpe
ftunma Hclvetii agri longitudo eft inter Rhenum, five lacum Brigantinum , qua
Conftantiam opidumisalluit,& Genevam urbcm , millium paff. clxxii ; latitu-
dovcro maxima, inter Arolam Scortus Rhodani Rhenique, mill. paff. lxxvi.
Itaque longitudini Lxvin paff. millia ultra, quama?quum erat, Csefar addidit:
Jatitudini vcro ciiii. Qucm erroremnon incuriofo, uti quidam volunt, libra-
n°; fed Ca?fhri ipfi adfcribcndum cenfeo. multo iinmanius quidpe infra in A-
^uitania?, & idem in Arduenna: filva;, aliorumque locorum dimenfione aberravitj
^ lttfufiCiS fuo loco indicabitur.
Ceterum, omnem civitatcm Helveticamin quatuorpagosdivifamfuifle olim,
uotat eodcm commentario Carfar, his verbis : Omnis civitas Hehetia in quatuor pa-
gos divifa eft. Hoium duos reccnfet, Tigurinum , & Vrbigenum. reliquos duos^
quia nulla crat memorandi occafio , rcricuit. aliundc tamcn inveftisari pofle
puro. 0
Nationes in bcllo Cimbrico adversus Romanos reperio fuiffe quinquc iftas; Cim.
bros,
fed quia Germani Transrhenani bella in eorum finibus aliquamdiu gcflcrunt,
tandemque folum Qccuparunt 5 quod in hanc usque diem tenenr.
C a p. iv.
De Helvetiis.
HEl vetii igitur, Gallica licet antiquitus fuerint gens, intra Galliae fi.
neis pofitij tamen, quia & ipfi, Rhcnum olim transgreffi, proximos Ger-
inani* agros obfedcrunt, ac poftremum Alemanni, ex ipsa Germania pro-
fetti, Helvetium agrum occuparunt, quem in hunc ufque diem tenent; paucis ante
indicandi erunt. Horum fineis fic defcribit Cafar, belh Gallici comment. 1 •*
Vndique loci natura tuti Helvetii continentur. una ex farte (qua orientcm ac fcptem-
trioncs fpe&ant) flumine Rheno latijsimo atque a/tifltmo; qui agrum Helvetmm a Ger-
fnanis dividit: alterk farte (qua occafum asftivum profpiciunt) monte lurh altifsi-
Vio , qui eB inter Sequanos & Helvetios: tertik (qua meridiei oppofiti) lacu Lema-
910, & flumine Rhodano, qui frovinciam noflram, id eft Narbonenfcm Galliam , ab
Helvetiis dividit. Hocautem locointelligendum, quamvis Ca;far Rhodano ab u-
na parte Helvctium agrum terminet; tamen eum ad ripam ufque R hodani non
20 pertigiffe. quidpe Rhodanus ab cxcelfo Alpium vertice (nunc eft divi Gothardi mons)
profluens, vallem efficit, xc millia paffuum a capite ad Lemanum lacum in.lon-
gum porreclam; latam vero, ubi fummtim patet, duumi millium pafliium. val-
lem utrimque cludunt altiflima Alpium juga. hanc alieni ab Helvetiis populi in-
coluerunt; uti poft docebitur: Igitur proprius ab hacparte Hclvetiiagri terminus
cft /ugum montis, quod dictam vallem a feptemtrionibus cludit. Idem de Rhcno
quoque tenendum. nam & hic, fontibus duobus exoriens, valleis efflcit, quas Rha>
tici quondam populi incoluerunt, adlacum ufque Brigantinum, qui vulgo dicitu^
der Bodenfee. Ceterum, quia Iura mons ab alteii parte, id eft ab occaiu aeftivo,
Helvetium agru cludere dicitur; hujusquoquejugumre&ecognoicereopera: fue-
30 rit pretium. Initium hic ab Geneva, Allobrogum ad Lemanum lacum urbe, du-
cens, versits feptemtriones ad fonteis Dubis fluminis, quod vulgo Doux eft, proten-
ditur; ejusdemqucfluminis dextram ripam profequitur, ufquc ad vicum,cui.vulgare
Vocabulum Pierreport : indein ortum xftivum versus, lacvam amnis Arol£e,qui
VUlgbdie i_s*re} ripam radit, donec ipfc una cum Arola Rheno jungatur,ad opi-
dum Confluentcis, quod vulgo Cob/en^. Vlteriora igitur, in quibus Bafilia urbs,
opidaque Liechflal, Sijjach, Lauffenberg, Rhynfe/den, quae nunc in Svitzcrorum a-
gro cenfentur, antiquitus Helvetiorum non fuere.
Longitudinem latitudinemque agri Helvetii indicat Cxfar codem loco his ver-
bis: Pro multitudine hominum, & fro gloria be//i, atque fortitudinis anguBos fe flneis
*o habere arbitrabantur: qui in longitudinem millia fajfuum ccxl,/» Utitudinem clxxx
fatebant. Quac dimenfio, fi examinetur, falfa utrobique deprehendetur. quidpe
ftunma Hclvetii agri longitudo eft inter Rhenum, five lacum Brigantinum , qua
Conftantiam opidumisalluit,& Genevam urbcm , millium paff. clxxii ; latitu-
dovcro maxima, inter Arolam Scortus Rhodani Rhenique, mill. paff. lxxvi.
Itaque longitudini Lxvin paff. millia ultra, quama?quum erat, Csefar addidit:
Jatitudini vcro ciiii. Qucm erroremnon incuriofo, uti quidam volunt, libra-
n°; fed Ca?fhri ipfi adfcribcndum cenfeo. multo iinmanius quidpe infra in A-
^uitania?, & idem in Arduenna: filva;, aliorumque locorum dimenfione aberravitj
^ lttfufiCiS fuo loco indicabitur.
Ceterum, omnem civitatcm Helveticamin quatuorpagosdivifamfuifle olim,
uotat eodcm commentario Carfar, his verbis : Omnis civitas Hehetia in quatuor pa-
gos divifa eft. Hoium duos reccnfet, Tigurinum , & Vrbigenum. reliquos duos^
quia nulla crat memorandi occafio , rcricuit. aliundc tamcn inveftisari pofle
puro. 0
Nationes in bcllo Cimbrico adversus Romanos reperio fuiffe quinquc iftas; Cim.
bros,