Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

1

GERMANI^E ANTIQ^LIB; I. irf
Cap. xviir.
De fludiis }opbut, (gr ofificiis: item de jKtvigatione.

DE veftitu, eultuque corporum, ac victu prifcum Germanorum poft-
quam dictum eft; tempus nunc locusque fuerit, Itudia quoque eo-
rum indicare, quibus linguli intenti vitam transegerint. De his ita
10 Cxfar, belli Gallici comment. vi: Vtta omnis in venationibtts atqueinftudtis rei
fnilttarts confiftit. Et nofter, in libro de Germania : ^uptiens belLa non ineunt,
multum venatibus, plus per otium tranfigunt, dediti fiomno, ciboque. fiortififimus quis-
que ,ac bcllicofififimus nwtl agens , delegata domus, drpenatium , & agrorum cura fie-
minis , fienibusque, & infrmifiimo cuique ex familta, ipfi hebent. De militia,m
qua plurima omnium vitas pars fuit, poltea plunbus dilTeretur capitibus.
Inpace, utordines feu genera hominum, ita itudia fuere diverfa. Ad no-
bileis maximefpeclrant, qua: Tacitus narrat. quamquam non dubitem, ad in-
genuos quoque, five liberos , quos bttrgarios adjpellabant, pertinuiife vena-
tiones. huc quidpe tres magna;faciunt rationes. quarum prima,quod cibi
2.0 plerique fuerunt in lacte, cafieo, agreftibus pomis, & recenti fiera : altera , quod
^quaii libertate ingenui juxta cum nobilibus vixerint : tertia , quod gregi-
quoad poterat, parcebatur ; ut fupra demonftratum elt. Porro Gse-
^r, pra;dicto commentario : Cfrfagna, inquit, vis est nrorum, ejr magna veloci-
tas : neque homini, neque fierx, quam confpexerint ,parcnnt. hos ftudiose foveis captos
interficiunt. hoc fie labore durant adoleficentes; atque hoc genere venationts exercent:
ejr qui plurimos ex his interfiecerunt, relatis in pttblicum cornibus ,qtu fint tcftimonio,
magnam fierunt Uudem . Domi omnes per ottttm dediti erant fiomno ciboque. nam
convitfibus, & hojpitiis Jion alia gens efifiufius indulgebat ■ ut teltatur noiter, eo-
dem libro . Tam ad ingenuos quoque, quam ad nobilcis pertinere puto,
50 quod idem nofterpoftea recenfet, his verbis: ^Jleam (quod mirere) fiobrti inter
fieria exercent 5 tanta lucrandi, perpendive temeritate, ut, citm omnia defiecerunt, extre-
mo ac novifitmo jactu de libertate^j, & de corpore contendant. Hoc tamen haud
vulgare, nec crebrum fuiife exiitimo in universa gente: fed quemadmodum
nunc etiam per omnem Europam leviffimus quisque , ubi omnia alia iu-
fui defecerunt, temerc membratim de omni veftitu, ac denique de tunica
ctiam interiore, adeoque de capillo, ac barba , noviilimo jadu conten-
dunt. Servos, inquitidem nofter, condttionis hujttsper commercia tradunt; ut je
quoque pudore vittoru exfiolvant. id eft, ad alios populos, extra fuam civi-
tatem, per mercatores amandant; ubi ignoti. Hinc fatis patet, turpem fuilfe,
4® & victo, & vietori, noviffimum illum de iibertate 6c corpore jadum.

Mercaturam nobilitas Germanica nullo feculo exercuit, nifi hoc po-
ftremo ; ^uo jam pleraque majorum pra:clara inftituta in peflimos mores
abiverunt. rquamquam ne hodie quidem omnibus per univerfam Germa-
niam nobilibus decorumeft ldftudium: fed iis tantum, qui exteris provin-
^iis circa Rhenum ac Danubium Alptisque contermini. apud reliquos no-
k^litatem, utolim,nunc etiamamittere cenfetur, qui negotiatione, ut re fer-
Vlu•> <k. lrbera*li, ingenuoque, acgenerofo animominimedigna, feie conta-
^11111^. Sed antiquis temporibus, ut in reliquo orbe, quo exfecranda illa
Jo »mn^ fi^iul pietatis, omniumque bonorum morum peitis nondum perva-
quta> aPU(l Germanos noftros nulla omnino fuere commercia. quidpe,
uiis ^ ^ecun<^urn naturam, ut infra oftendetur, viverent; pro fe quuque cum
lyb-natUrali vidui neceilaria ex agris , pecoribus, ac feris quarrebant. P°-
T?s in univerfum de Gallis Italicis : titKoiw j[l koQ ku^u? dretx^fi)

* •ssAi<) Ta ■sroAtptK» , Kffj ™ yiupyioui eionelv dvshSs &Z0f TiS< &*fi-

Q z HT