DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0278
GERMANi^ ANTIQ^LIB. i. 2t?
idololatriam una fecum transportarunt. Hinc poftmod.um omnes perUniver-
fumterra; orbem gentesunos eosdemque veneratxfuntdeos,Solem. Lunam,
Saturnum, Jovem,Mercurium, Maxtem, Venerem.Minervam, Vulcanum,Her-
culem,&alios:Scquamlibet aliis alias nominibus,fecundimi fuxquaL-quelin-
gvx vim atque interpretationem; tamen ritibusatque ceremoniisfere eisdemj
quod infra in fingulis earum partibus clatius patebit: eamdem omnes de fingu-
lis diis opinionem tenentes. unde illud eft Plutarchi,in libro de llide: QtSs J[\
tTipxs r&apf sre^oij ciiofAtcnifyj, (ZagGdpxs >L E^Luee^^^^k vonns, ngj QoptiXS' «AA*
us7rtp ^Ai^- o-tXlajYj, £ S&vos ,K&iy>1,K&l vdXa&s-a, xoivd 7rao-iv, ovopd^TOj a?&us V7r*
lO afouv, XTCdg tvos Xoyx, tS ravra Koo-pSv]®*, ^ tcids tf&voixe 3Jn?g07revijtnis> K&4 Stwafitu^
virapyuv cJtti 'zrdvt&s Ti^tyt3/juv-.iTt^aj 7rap"tTtpois xa& vofiiss ytyovaoi Tty.sij ^ -^fjirtjyo^cLj.
id eft: Njque vero alii apud alios exijiimantur ej?e dii, aut fui Gr&cis, barbarts item fut; alii
fcptemtrionalibus, aliiaujiralibus: fed, quemadmoditm fol, luna, ccelum, terra, mare, commu-
ma funt omnibus, tantiim aliter ab aiiisadpriiata- ita unius mentis.hoc univerfum temperantis,
uniusqueprovidentU hmc prxfeclje, ejrfacuitatum adminifirarum, omnibus rebns ci-fiinata'
rum, aiii apudaiios honores, aiia nominajegum injiituto habentur. Qup 6c illud pertinetj
quod fupra ex Cxfaris comment. vi. attuli de Celtis; Deorum tnaximhMercurium
eos coiuijje: po/i hunc,Apofiinem,ejr Martem,ejr lovem,ejr Minervam:de quibus eamdemfere,
cjuam reiiquagentes, habnerint opinionem. Poflem heic recenlere teftimonia auclo-
20 rum,qui omniumfere Graxoium Latinorumquedeorumnuminain aliis etiam
tocius orbis gentibus memorant.fed idnimis longumforet,nec neceflariumj
quando cuivis, monimenta eorum legenti, ea cognofcere facillimum eft. No-
tatu maxime dignum eft,quodDiodorus,lib. 111, de Atlantiis populis, magnam
inlulam eontra Africa: litora incolentibws ( Americanos intelligi, aJibi pluribus
certtsque oftendi poterit, Deoadnuente, documentis) ex vetuifciffimorum tra-
ditionibus prodit his verbis: h'll£{ e7ret m^/ r a Xolvtiuv 'tLivya9-riLitv,ijK cu>oU\ov v\yx-
fjciQa SkxQhv tol LivdoXoySfyja •zra^'avTois ■zrt£/i $ r Qtuv yivitreus , Std ro Ltrj ttoXv StaX-
xdHiv avTa t iivQoAoyxptvuv ■srap'e'&rio-iv. id eft : Sed,po(iquam de Atlanuisftclaefi
mentio^non ahenum dmimus, adjuntere qutiiiideortu deorumfabulantur;quia aGr&corum
30 fibults haud mnlwmdijjonam. Exinde fere omnium deorum dearumque hiftoriam
ex Atlantiorum theologia refert,quos Graci coluerunt: quos &c ipfos apud fe na-
tos gloriabantur Altantii,ut reliquav gentes. Sed uti credas, omnem Noachi po-
fteritatem in falforum numinum cultum fuifle prolapfam; en, diiertiffimum eft
teftimonium in hiftoria Jehofua;, capite ultimo:ubi ipfeDominus teftatur.adeo
omneis mortales fuifle idololatras, uti etiam Abrahami, quem ille unum tunc ex
omnium mortalium ccetu in filium fibi dilegit, paterfuerit eadem pefte corre-
ptus . Verba illic leguntur ifta : Tum dixit lehofua omni fopulo: Sic dicit lehoza, Dettt
Ifraelis ■ Vltra flumen Euphratem habitabant majores veflri olim ■■, utpote Therachns, pater
Abrahami,ejrpater Nachoris'.colebantque deos alienos. Sedadfumfipatrem vejlru Abrahamum
40 } terra, cjux ejl trans iiiudfumen. Atque origo falforum numinum, qua: non foliim
Celta; noftri,fed univerfa^ per terrarum orbem gentes, exceptis unius Abraha-
mi pofteris, Dei populo (quamquam dehoc etiam frequentes adeoqueperpetua
Dei prophetarumque querek in facris libris) venerata; funt, fic fe habet.
Cap. xxvi.
De rvartts Cermttnorum diis. uhi oflendkur, frimum s omneis genti*
liumdeorumadpellationesadunum Jpeflare folem j dein}
}Q easdem ad mum\ verum, atemumque
Deum ejje referendas.
OSten svMcft fupra, cap. xxi t, Tacitum plerorumque aliarum gtii^
tium deorum venerationem Germanis noftris attribuere: e div
autem Carfarem, Solem tantum , ac Lunam, ejrVulcanumzos novifle,
idololatriam una fecum transportarunt. Hinc poftmod.um omnes perUniver-
fumterra; orbem gentesunos eosdemque veneratxfuntdeos,Solem. Lunam,
Saturnum, Jovem,Mercurium, Maxtem, Venerem.Minervam, Vulcanum,Her-
culem,&alios:Scquamlibet aliis alias nominibus,fecundimi fuxquaL-quelin-
gvx vim atque interpretationem; tamen ritibusatque ceremoniisfere eisdemj
quod infra in fingulis earum partibus clatius patebit: eamdem omnes de fingu-
lis diis opinionem tenentes. unde illud eft Plutarchi,in libro de llide: QtSs J[\
tTipxs r&apf sre^oij ciiofAtcnifyj, (ZagGdpxs >L E^Luee^^^^k vonns, ngj QoptiXS' «AA*
us7rtp ^Ai^- o-tXlajYj, £ S&vos ,K&iy>1,K&l vdXa&s-a, xoivd 7rao-iv, ovopd^TOj a?&us V7r*
lO afouv, XTCdg tvos Xoyx, tS ravra Koo-pSv]®*, ^ tcids tf&voixe 3Jn?g07revijtnis> K&4 Stwafitu^
virapyuv cJtti 'zrdvt&s Ti^tyt3/juv-.iTt^aj 7rap"tTtpois xa& vofiiss ytyovaoi Tty.sij ^ -^fjirtjyo^cLj.
id eft: Njque vero alii apud alios exijiimantur ej?e dii, aut fui Gr&cis, barbarts item fut; alii
fcptemtrionalibus, aliiaujiralibus: fed, quemadmoditm fol, luna, ccelum, terra, mare, commu-
ma funt omnibus, tantiim aliter ab aiiisadpriiata- ita unius mentis.hoc univerfum temperantis,
uniusqueprovidentU hmc prxfeclje, ejrfacuitatum adminifirarum, omnibus rebns ci-fiinata'
rum, aiii apudaiios honores, aiia nominajegum injiituto habentur. Qup 6c illud pertinetj
quod fupra ex Cxfaris comment. vi. attuli de Celtis; Deorum tnaximhMercurium
eos coiuijje: po/i hunc,Apofiinem,ejr Martem,ejr lovem,ejr Minervam:de quibus eamdemfere,
cjuam reiiquagentes, habnerint opinionem. Poflem heic recenlere teftimonia auclo-
20 rum,qui omniumfere Graxoium Latinorumquedeorumnuminain aliis etiam
tocius orbis gentibus memorant.fed idnimis longumforet,nec neceflariumj
quando cuivis, monimenta eorum legenti, ea cognofcere facillimum eft. No-
tatu maxime dignum eft,quodDiodorus,lib. 111, de Atlantiis populis, magnam
inlulam eontra Africa: litora incolentibws ( Americanos intelligi, aJibi pluribus
certtsque oftendi poterit, Deoadnuente, documentis) ex vetuifciffimorum tra-
ditionibus prodit his verbis: h'll£{ e7ret m^/ r a Xolvtiuv 'tLivya9-riLitv,ijK cu>oU\ov v\yx-
fjciQa SkxQhv tol LivdoXoySfyja •zra^'avTois ■zrt£/i $ r Qtuv yivitreus , Std ro Ltrj ttoXv StaX-
xdHiv avTa t iivQoAoyxptvuv ■srap'e'&rio-iv. id eft : Sed,po(iquam de Atlanuisftclaefi
mentio^non ahenum dmimus, adjuntere qutiiiideortu deorumfabulantur;quia aGr&corum
30 fibults haud mnlwmdijjonam. Exinde fere omnium deorum dearumque hiftoriam
ex Atlantiorum theologia refert,quos Graci coluerunt: quos &c ipfos apud fe na-
tos gloriabantur Altantii,ut reliquav gentes. Sed uti credas, omnem Noachi po-
fteritatem in falforum numinum cultum fuifle prolapfam; en, diiertiffimum eft
teftimonium in hiftoria Jehofua;, capite ultimo:ubi ipfeDominus teftatur.adeo
omneis mortales fuifle idololatras, uti etiam Abrahami, quem ille unum tunc ex
omnium mortalium ccetu in filium fibi dilegit, paterfuerit eadem pefte corre-
ptus . Verba illic leguntur ifta : Tum dixit lehofua omni fopulo: Sic dicit lehoza, Dettt
Ifraelis ■ Vltra flumen Euphratem habitabant majores veflri olim ■■, utpote Therachns, pater
Abrahami,ejrpater Nachoris'.colebantque deos alienos. Sedadfumfipatrem vejlru Abrahamum
40 } terra, cjux ejl trans iiiudfumen. Atque origo falforum numinum, qua: non foliim
Celta; noftri,fed univerfa^ per terrarum orbem gentes, exceptis unius Abraha-
mi pofteris, Dei populo (quamquam dehoc etiam frequentes adeoqueperpetua
Dei prophetarumque querek in facris libris) venerata; funt, fic fe habet.
Cap. xxvi.
De rvartts Cermttnorum diis. uhi oflendkur, frimum s omneis genti*
liumdeorumadpellationesadunum Jpeflare folem j dein}
}Q easdem ad mum\ verum, atemumque
Deum ejje referendas.
OSten svMcft fupra, cap. xxi t, Tacitum plerorumque aliarum gtii^
tium deorum venerationem Germanis noftris attribuere: e div
autem Carfarem, Solem tantum , ac Lunam, ejrVulcanumzos novifle,