DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0310
GERMANI^ ANTlQ^LiB. I. 249
CoiuiiTe videntur numina,quam unius folius numinis varias virtutes , varios-
que effectus. quod ipfum aliis quoque initio gentibus faciitatum, ex fimilitu-
dine theoiogia; perfpicio. Nec fas eft, nimium mirari, unos Germanos, pra ce-
teris cunclis gentibus trinitatem in vero Deo quam diutiffimc conftantiffime-
que coliiifle,donec tandemadveram plenamq; ipfius Veritatis lucem per-
venerunt; quando iidem ipfi, prx omnibusaliis, memoriam, five notitiam de
conditorefuoTheuth, & demortaliumprimo, etenicondito Mak, quam
diligentiffime tenaciffimeque fervaverunt. Cujus rei apudalias genteis nullum
aliud veftigium, nifi quod & Scytha:, 6c yEgyptii, & yEthiopes, &c Gra-ci, & La-
10 tini, interfedeorigme humani generis cemrint j in fua quique regione cterraT'
progenitum adfeverantes.
Cap. xxx.
l)e Caslore ac Tottuce.
A tlcTOR. nofter in libro de Germania 5 Latiffime, inquit, patet Lygioruni
LJk nomen, in fiures eivitates diffufum. valentifftmas nominaffe fufftciet; Anos, Hel-
JL A. vecones,Manhnos,Eljfios,Naharvalos. Apttd' Naharvalos antiqud religionis lucw
3.0 eflenditar. pr&fidct facerdos mttliebri ornatu: fed deos interpretatione Romani Caftercnt
Pollucemque memorant. Ejusnuminisnomen Alcis. nulla fimulacra^nullumpercgrin&fu-
perftttionis vejtigium: utfratres tamen, utjuvenes venerantur. De iisdem deis fic Dio-
doius, in lib. IV : Ouk cXtyoi r n ctpxcquv crvyy>ct<piuv, k& tm (jtiQ.ym<?i(>uv ( uv'i$t jyt/
"lij/.cu^i) Cpcnrt tSs a' gyovavTocc pttQ Tt)v tS cs\i.^cT@~> d.C7mytiV TwQof&jjxc V7r aI^th
TetXyjcpQcq vctvirt to <roptct tS TIovth, 7r^tv SfaTtteQcu^ >sf^$ogov f*vfa>is dgtocv. ctict-
tTktvo-ovtnsydp cujths J\id tS Tou>cL3(& ■zfo^ia.S3dn Tct> 7snjya>, nffjT07rav7tvd t*)v vavuS
JliiXxvQw&s^xctffkTtpxTrdKivffo&pS Ttjv pvtrtv 'iyjivl(&> etSTOV UKteuiov Kctf&TXhtSQcv,
7>jv 3-ctAaosav. j r ctpKjuv cVn rt)v fruo-tv Kopicd-rjvcq, Trjv yrtv ixovQ.s g| tvuvvptuv, £ Tsh*)-
a-iov yivofyjxc Ta^oav, «5 Tr)v mtf np&c. §-cl\ct<xroui e\tm-Xtl<ra\. &ribsei£{s d\t txtuv (p^ss-
30 <ri, o\hkviwtis t8s <sr^ txs 'zs^f rov ukzcwov KctjoiKoiwTcts KtKt^s cnSo^Jns pctAi&s
tuv kcov txs AisoTUSQiSS ■ &rfeycioQ/u,ov yci^ tx{v ovtSs ok TmKcuuv x^avuv t*)v txtuv tuv
QiuiV "zrctgiscrioui ok tccF umcwcS ysysvtjf^/utw . eivcu </[s tcjfj rtjv rsv ukzcuiov %u£ou>
£k cXtycts txxccw nrtscr^yo^/ct; ~$7ii t« t ApyovctvjSv , tcjj toov Aiootc^uv • Hoc effc: Ngn
■pauci, tiim veterum, tum recentium (in quibns ejr Tim&us esi) ftriptorumperhibent, Ar-
gonaut&s,pofi vellus abreptum, cognito, oflium Ponti ab AEeta navibttsprxoccufatum ejse,
mirificum.relatuque dicrnum edidrjjefacinus. Tanaim quidpe ingrefios versiisfonteis amnis
adfcendiffe 5 naviqtteper aliquod loci intervaUitm protracta ,per aliud flumen, in oceanum
fefe efftmdens, ad mare fcrveniffe. cjr tum ab feptemtrionibus in occafim versk ita cur-
fumflexife, ut ajiniftra continentem haberent, donec juxta Gadcis in mare noftrum in-
aq veherentur. ifdd hoc probandum his utuntur argumentis. nempe, qmd Celu, oceani
adcoU, deoram maxime Dtofttiros venerentur. apudquos a prifcis inde temporibm tradi-
tum,ex oceano deos hosce quondam adipfos delatos effe. prttereaque regionem oceano obver-
fam haudpaucas habere adpcllatioues cum ab Argonautis, tum ab Dtojcurisdeduclas. Loca
ilia compluraad Cekicum oceanum,ab Argonautis &Dioicuris cognominata,
quar fuerint,apud nullum au&orem, neque geographum, neque hiftoricum,
neque poetam,neque r.lium quemquam reperio . fcibulam efTede Tanaisfubve-
dione , & inde in oceanum transitione, ipfe fluminum regionUmque fitus,
quem fatis notum noftra nunc habet a:tas, manifefto coarguit 1 Fabula ea
ex regionum ignorantia antiquis illis nata.nam , ut fupra , capite primo,
50 oftenium , e Ripha:is montibus, haud ita procul oceano , exoriri Tanaim,
& a feptemtrionibus quafi meridiana linea in auftrurri ad Msotin paludem
Pontumque Euxinum ferri putarunt . Vulgatior fama fuit , Argonautas
Iftrum , Saum.atque Nauportum flumina, quorum hoc nunc dicitur Lau-
hch, fubveclos, incie navi humeris Alpium humilia transpoirtata ad aliud flu-
men Iftrum , quod hodie vulgo ^uicto eft in Hiftria , Adriaticum mare
intrafleii
CoiuiiTe videntur numina,quam unius folius numinis varias virtutes , varios-
que effectus. quod ipfum aliis quoque initio gentibus faciitatum, ex fimilitu-
dine theoiogia; perfpicio. Nec fas eft, nimium mirari, unos Germanos, pra ce-
teris cunclis gentibus trinitatem in vero Deo quam diutiffimc conftantiffime-
que coliiifle,donec tandemadveram plenamq; ipfius Veritatis lucem per-
venerunt; quando iidem ipfi, prx omnibusaliis, memoriam, five notitiam de
conditorefuoTheuth, & demortaliumprimo, etenicondito Mak, quam
diligentiffime tenaciffimeque fervaverunt. Cujus rei apudalias genteis nullum
aliud veftigium, nifi quod & Scytha:, 6c yEgyptii, & yEthiopes, &c Gra-ci, & La-
10 tini, interfedeorigme humani generis cemrint j in fua quique regione cterraT'
progenitum adfeverantes.
Cap. xxx.
l)e Caslore ac Tottuce.
A tlcTOR. nofter in libro de Germania 5 Latiffime, inquit, patet Lygioruni
LJk nomen, in fiures eivitates diffufum. valentifftmas nominaffe fufftciet; Anos, Hel-
JL A. vecones,Manhnos,Eljfios,Naharvalos. Apttd' Naharvalos antiqud religionis lucw
3.0 eflenditar. pr&fidct facerdos mttliebri ornatu: fed deos interpretatione Romani Caftercnt
Pollucemque memorant. Ejusnuminisnomen Alcis. nulla fimulacra^nullumpercgrin&fu-
perftttionis vejtigium: utfratres tamen, utjuvenes venerantur. De iisdem deis fic Dio-
doius, in lib. IV : Ouk cXtyoi r n ctpxcquv crvyy>ct<piuv, k& tm (jtiQ.ym<?i(>uv ( uv'i$t jyt/
"lij/.cu^i) Cpcnrt tSs a' gyovavTocc pttQ Tt)v tS cs\i.^cT@~> d.C7mytiV TwQof&jjxc V7r aI^th
TetXyjcpQcq vctvirt to <roptct tS TIovth, 7r^tv SfaTtteQcu^ >sf^$ogov f*vfa>is dgtocv. ctict-
tTktvo-ovtnsydp cujths J\id tS Tou>cL3(& ■zfo^ia.S3dn Tct> 7snjya>, nffjT07rav7tvd t*)v vavuS
JliiXxvQw&s^xctffkTtpxTrdKivffo&pS Ttjv pvtrtv 'iyjivl(&> etSTOV UKteuiov Kctf&TXhtSQcv,
7>jv 3-ctAaosav. j r ctpKjuv cVn rt)v fruo-tv Kopicd-rjvcq, Trjv yrtv ixovQ.s g| tvuvvptuv, £ Tsh*)-
a-iov yivofyjxc Ta^oav, «5 Tr)v mtf np&c. §-cl\ct<xroui e\tm-Xtl<ra\. &ribsei£{s d\t txtuv (p^ss-
30 <ri, o\hkviwtis t8s <sr^ txs 'zs^f rov ukzcwov KctjoiKoiwTcts KtKt^s cnSo^Jns pctAi&s
tuv kcov txs AisoTUSQiSS ■ &rfeycioQ/u,ov yci^ tx{v ovtSs ok TmKcuuv x^avuv t*)v txtuv tuv
QiuiV "zrctgiscrioui ok tccF umcwcS ysysvtjf^/utw . eivcu </[s tcjfj rtjv rsv ukzcuiov %u£ou>
£k cXtycts txxccw nrtscr^yo^/ct; ~$7ii t« t ApyovctvjSv , tcjj toov Aiootc^uv • Hoc effc: Ngn
■pauci, tiim veterum, tum recentium (in quibns ejr Tim&us esi) ftriptorumperhibent, Ar-
gonaut&s,pofi vellus abreptum, cognito, oflium Ponti ab AEeta navibttsprxoccufatum ejse,
mirificum.relatuque dicrnum edidrjjefacinus. Tanaim quidpe ingrefios versiisfonteis amnis
adfcendiffe 5 naviqtteper aliquod loci intervaUitm protracta ,per aliud flumen, in oceanum
fefe efftmdens, ad mare fcrveniffe. cjr tum ab feptemtrionibus in occafim versk ita cur-
fumflexife, ut ajiniftra continentem haberent, donec juxta Gadcis in mare noftrum in-
aq veherentur. ifdd hoc probandum his utuntur argumentis. nempe, qmd Celu, oceani
adcoU, deoram maxime Dtofttiros venerentur. apudquos a prifcis inde temporibm tradi-
tum,ex oceano deos hosce quondam adipfos delatos effe. prttereaque regionem oceano obver-
fam haudpaucas habere adpcllatioues cum ab Argonautis, tum ab Dtojcurisdeduclas. Loca
ilia compluraad Cekicum oceanum,ab Argonautis &Dioicuris cognominata,
quar fuerint,apud nullum au&orem, neque geographum, neque hiftoricum,
neque poetam,neque r.lium quemquam reperio . fcibulam efTede Tanaisfubve-
dione , & inde in oceanum transitione, ipfe fluminum regionUmque fitus,
quem fatis notum noftra nunc habet a:tas, manifefto coarguit 1 Fabula ea
ex regionum ignorantia antiquis illis nata.nam , ut fupra , capite primo,
50 oftenium , e Ripha:is montibus, haud ita procul oceano , exoriri Tanaim,
& a feptemtrionibus quafi meridiana linea in auftrurri ad Msotin paludem
Pontumque Euxinum ferri putarunt . Vulgatior fama fuit , Argonautas
Iftrum , Saum.atque Nauportum flumina, quorum hoc nunc dicitur Lau-
hch, fubveclos, incie navi humeris Alpium humilia transpoirtata ad aliud flu-
men Iftrum , quod hodie vulgo ^uicto eft in Hiftria , Adriaticum mare
intrafleii