Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

i5o PHILIPPI CLVVERII

operis adverfarius probaverit, a fofta: hujus antiquitate lubcns ego recedam . At-
que haec tandem de Corbulonis fofsa fufficiant.

De ipfius medii Rheni obftru<aione,quamvis quod ftatuam, certi nihil habeam,
tamcn conjefturas judiciimeiin medium adduxiflehaudpceniteat : quibus, prout
cuique ingenium, demat vel addatfidem. Rhenus quando, & quomodo a Civile
Batavoin Leccam effufus, tenuisque alveus cjus eftecfus fuerit, fupradi&um eft.
exinde vero^ quum alii quoque alvei, feu folfe, ab utraque tenuis jam Rheni
ripa, hinc in Leccam atque Mofam, inde in lacus, quorum maximus vulgd vo-
catur Suyder fee, complures agerentur •, facile os amnis, magis magisque in dies ex-
tcnuati, aquisque deftimti, arenis tandem, quas venti vehementiori flatu ex tu- 10
mulis litoralibusutrimqueingefterunt, obftrui omnino potuit. nam pars etiam
munimenti, quod ad hoc oftium, ut infra refcretur, exftruclum fuit, iisdemare-
narum tumulis obruta nunclatet. Tempus vcro certum velle indicare, quando
obftruclum fuerit, fumma dementia puto; nullo ejus rei indicio, vel fufpicione ex-
ftante. Multisretro faculis fa&um, vel inde colligere licet, quddnulla ejusrei ne
apud pofteriores quidem fcriptores mentio . nam qui proximis id faculis tribuunt;
quali inundationealiqua ingenti acciderit: nihil certi & ipfi habent,quod adfirment.
nec recte inundationi tale quid adfcribitur: qnum hac ingruente, tenuis alvcus, mo-
dicumqueos fluminis facihusdilatari, quam obftrui potuerit.

Ceterum, repcrto utroque infula; Batavorum latere, reftat, uti fumma ejus 20
latitudo oftendatur. Hanc inter Lcidam & infimam veteris Vahalis ripam , quae
cft juxta vicum Beyerland, deprehendo elfe millium pafluum xx.

Continet nunc univerfa infula, Clivia pcrexiguam partem ; partemque Gel-
dria, & Trajeclina provincia; item portioncm Hollandia-. Opida habet nume-
ro compiuria, acnobilia: in Clivia, Huefen-, in Geldria, Tiet, Buren, Culenburg-
in Traje&ino agro, Wjk te Duerflede, ipfius Trajeftina: urbis partcm, cis Rhe-
num litam , & Montfoort: in Hollandia, Afperen, Huekelttm, Leerdam, Vianen, Tfel-
flein, Gorichum, 7>(ieupoort, Schoonhoven, Oude^ater, Goude, Leyden, Rotterdam, Schie-
dam, Flaerdinghe, Detft- duosque vicos nobileis, Gravenhaghe, & Gravefande, in
infula autem vicum celebrem Jfelmonde. jo

Cap. xxxii.

l^efutantur eorum argumenta, qui Hatavorum infu-<
Um ad ifaLm flumen (djr FleVum lacum
extendunt.

40

BAtavorum igitur infuke fitus. fic fe habuit. Cetemm, qui Bataviam ad I-
falam ufque, ideft, ulteriorem Rhenialvcum, &, in quem istransit, Jacum,
Flevum, oftiumque, quod vulgo nuncdicitur het Flie, in Frifiorum, Mar-
latiorumque fineis protulcrunt; horum errores plurimis argumentis jam antea rc-
futaveram, in co commentario, qucm fupcrioribus annis privatim dchis oris edi-
di: qus omnia huc transfcribcre haud vifum fuit; nc aequum operis tenorem
hoc loconimis excederem . Vcrum coegittamcn is, qui fc advcrfariuni mihi er-
rorumque alienorum defcnforem pra-buit, non modo cun&a heic repetere, fed&;
nonnulla alia infuper addere.

Batavia igitur limiteis ad Flevum ufque lacum oftiumque producendi, dux 50
fuit omnibus Hadrianus Iunius; qui ccterum grcgcm (in quo fummos etiam vi-
ros video) M auttoritatc a rccTro tramite fcduxifle videtur . quidpe hic primus
tam copiose, tamque fpeciose dc Batavia faipfit, uti impnidentcs in fententiam
trahcrc haud difficile fuerit. Is duplicem ftatuit Bataviam ; vetcrem fcilicct, quam
iisdem, quibus nos Batavorum infulam, includit finibus; ac novam, quam a

medio