DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0243
,8* PHILIPPI CLUVERII
Frifiorum: de quibus, Romam Iegatione miffis, lic tradit nofter annal. x*ii:
Intravere Pompeti theatrum, quo magnitudinem populi viferent. Illi per otinm (neque
enim ludicris ignari obleffabantur) confejfum cavea, dtfaimina. ordwi'.m,quiseques,ubi
fenatns ,percentantur. De corruptela fpe&aeulorum quam veriffima praxiicavic
Scneca, in epilt. vn: Nihilverb est tam damnofm bonis moribws, quam in aliquo Jpe-
ffacrtlo dejidere. tuncenimper voliiptatem faciiius vitia furrepunt. O vocem fatidicam
atque divinam, tantoque fapicntia: do&ore digniffimam? Hoc equidemille,
homo gentilis, divinorum prxceptorum, qux pcrMofen olim aliosquepro-
phetas Deus xternus populo fuo tradidit, plane rudis. Nos igiturnunc, qui
Chriftiana; difciplinx militiarque dedimus nomina,quafironte ludorum fpe- ia
ctaculanon lolum exculamus, fedlaudamus etiam,atque ukro inftituimus?
qux faneeo minus erant toleranda, quo magis veteris ulius gcntilisque mo-
cieltix modum cxcedunt. Non enim vitia nunc folummodo perfpectandi vo-
luptatem furrepunt: fed, quafi per vim, animis integris atque puris, qua exem-
plis, quii Yoce, qua manu ingeruntur: adeo, uti vix umquam corruptiore licen-
tia fictoresjuxta actoresquc fabularum cxfliciiTe crcdiderim. Scdharc externa
potiiis, quamnoltra. fpectaculis quidpc r.unc etiam mmiis foiicitantur Ger-
manorum feminx,quam aliarum gcntium. Convivia tamen vel crebriora et-
iam, quim ahbi,apud oos inftitui, haud negaverim. & Iicet minus heic, quam
alibi, tamen nonnilul irritationum ad libidinem in fymphoniis , in faltationi- 2.0
bus,in variis lufibus. nec aliam partem vitx apud Cennanos corruptiorein
nunc dixeris, quam qux conviftibus transigitur.
Alium prxtereacorrumpendipudicitiammulicbrem haudlcvem modum,
qui elt in lkerarum fcientia atque ufu, Ccrmanis procul fuhTe,docet continuo
noder ibidemhis vcrbis : Literarum fccreta viri pariter ac femina ignorant. Haud
ita pridem etiam,in Saxdnicis Germanix natiombus, ubi plurimum adhuc ve-
terum morum perdurat, item Pruffiaac Livonia, ceterisque feptemtrionis par-
tibus,turpe fuit feminxliteras fcire; eamdc ob caufam,quam antiquus fcriptor
Tacitus innuit: videlicet his pudicitiam folicitari,his prodi. Nunc equidem fe-
minxnofcrx literas fciunt vu!go:at fuas; non externas,nec Latinas,Grxcasve: 3°
quibusaliis in getibus femina; quxdam.maximcnobiles atq; illuftrcs, adficiun-
tur,imbuuntur,corrumpuntur. femina quidpc,qux fiipra feminam fapit,femi-
narumitudiaaipernatur,fa{tiditque jjamque viris fefe mifcet. Neque tamcn
abnuerim etiam in Germania Germanicis literisfxpius corrumoi virgines juxta
nuptasque. veriffimum namc]; eft, epiftolam hauderubefcere. fxpiusque Iiteris
petuntur, qux ore numquam audeas. Verum hxc de matrimoniis,&: caftitate
prifcarumGermanaru dilTeruilTe fufficiat.paremhuicin totoorbe vix reperias.
C a p. x x 1.
4©
Ve mulierum partu, hberorumque educatione. item de cognatio-
mbus bereditatibus.
DEmatrimoniopoftquam fuperiori capite dictumeft, commodusnunc
fueritlocus, de partu mulierum,liberorumq; educatione, item de pro-
pinquitatibusnonnulla adnotare. Strabo igitur,lib. ni, Hiipanicarum
mulierum fortitudinem duritiamq; notas,hxc verba refert:KoW ^ £ raJravi&s
rd KtXjiKa IQvq,x, rd ®eyKia, 5 ZxvOixd. xoivd 3 £ *rfa avJpeixv.Ttu! n t eui\m, 5 rlw r
ywjcuKuv. ^oo^yScr^ yao a.vTctf. nxSQq y $ta.Kovis<riroig ctifyafiv, Cfatvag aw(j' tavr koQlkXi- 5 ©
vao-cy. tv Tt roig 'i^yag TnfoctKig avra\ iLXxxa-iraGoitpn <mao^ccviio-ivt ^vtiKXivaQof 7roogri
fiiQpov. e'v ^ rp AiywxKy (pyiriv 0 noo-$uvi(& htiyyc-acdg ^v^ivt>ViavnSXap/u,oXtCf)v,Maos-a~
^oorlcv avfya,oTi[ttcS-ao-uiTO avJpccg cpS^ywjdjxctg cVncntatpnrov. ulivac-a 5 [iia r ywcu-
xuv^Tcih^ c$ii ro tpyov cwrtxa,07rug /xrjH?n>xio-{z rov fu&ov. xdvrog t-mrovag \$o)v tpyafyfAl-
\ilw} xk ti^s iku a\riaji 'srporioov, c^g pctQoi, ^ <»(p<Vi, dxg rhfMc&or. n onxopdo-aoa rh
Frifiorum: de quibus, Romam Iegatione miffis, lic tradit nofter annal. x*ii:
Intravere Pompeti theatrum, quo magnitudinem populi viferent. Illi per otinm (neque
enim ludicris ignari obleffabantur) confejfum cavea, dtfaimina. ordwi'.m,quiseques,ubi
fenatns ,percentantur. De corruptela fpe&aeulorum quam veriffima praxiicavic
Scneca, in epilt. vn: Nihilverb est tam damnofm bonis moribws, quam in aliquo Jpe-
ffacrtlo dejidere. tuncenimper voliiptatem faciiius vitia furrepunt. O vocem fatidicam
atque divinam, tantoque fapicntia: do&ore digniffimam? Hoc equidemille,
homo gentilis, divinorum prxceptorum, qux pcrMofen olim aliosquepro-
phetas Deus xternus populo fuo tradidit, plane rudis. Nos igiturnunc, qui
Chriftiana; difciplinx militiarque dedimus nomina,quafironte ludorum fpe- ia
ctaculanon lolum exculamus, fedlaudamus etiam,atque ukro inftituimus?
qux faneeo minus erant toleranda, quo magis veteris ulius gcntilisque mo-
cieltix modum cxcedunt. Non enim vitia nunc folummodo perfpectandi vo-
luptatem furrepunt: fed, quafi per vim, animis integris atque puris, qua exem-
plis, quii Yoce, qua manu ingeruntur: adeo, uti vix umquam corruptiore licen-
tia fictoresjuxta actoresquc fabularum cxfliciiTe crcdiderim. Scdharc externa
potiiis, quamnoltra. fpectaculis quidpc r.unc etiam mmiis foiicitantur Ger-
manorum feminx,quam aliarum gcntium. Convivia tamen vel crebriora et-
iam, quim ahbi,apud oos inftitui, haud negaverim. & Iicet minus heic, quam
alibi, tamen nonnilul irritationum ad libidinem in fymphoniis , in faltationi- 2.0
bus,in variis lufibus. nec aliam partem vitx apud Cennanos corruptiorein
nunc dixeris, quam qux conviftibus transigitur.
Alium prxtereacorrumpendipudicitiammulicbrem haudlcvem modum,
qui elt in lkerarum fcientia atque ufu, Ccrmanis procul fuhTe,docet continuo
noder ibidemhis vcrbis : Literarum fccreta viri pariter ac femina ignorant. Haud
ita pridem etiam,in Saxdnicis Germanix natiombus, ubi plurimum adhuc ve-
terum morum perdurat, item Pruffiaac Livonia, ceterisque feptemtrionis par-
tibus,turpe fuit feminxliteras fcire; eamdc ob caufam,quam antiquus fcriptor
Tacitus innuit: videlicet his pudicitiam folicitari,his prodi. Nunc equidem fe-
minxnofcrx literas fciunt vu!go:at fuas; non externas,nec Latinas,Grxcasve: 3°
quibusaliis in getibus femina; quxdam.maximcnobiles atq; illuftrcs, adficiun-
tur,imbuuntur,corrumpuntur. femina quidpc,qux fiipra feminam fapit,femi-
narumitudiaaipernatur,fa{tiditque jjamque viris fefe mifcet. Neque tamcn
abnuerim etiam in Germania Germanicis literisfxpius corrumoi virgines juxta
nuptasque. veriffimum namc]; eft, epiftolam hauderubefcere. fxpiusque Iiteris
petuntur, qux ore numquam audeas. Verum hxc de matrimoniis,&: caftitate
prifcarumGermanaru dilTeruilTe fufficiat.paremhuicin totoorbe vix reperias.
C a p. x x 1.
4©
Ve mulierum partu, hberorumque educatione. item de cognatio-
mbus bereditatibus.
DEmatrimoniopoftquam fuperiori capite dictumeft, commodusnunc
fueritlocus, de partu mulierum,liberorumq; educatione, item de pro-
pinquitatibusnonnulla adnotare. Strabo igitur,lib. ni, Hiipanicarum
mulierum fortitudinem duritiamq; notas,hxc verba refert:KoW ^ £ raJravi&s
rd KtXjiKa IQvq,x, rd ®eyKia, 5 ZxvOixd. xoivd 3 £ *rfa avJpeixv.Ttu! n t eui\m, 5 rlw r
ywjcuKuv. ^oo^yScr^ yao a.vTctf. nxSQq y $ta.Kovis<riroig ctifyafiv, Cfatvag aw(j' tavr koQlkXi- 5 ©
vao-cy. tv Tt roig 'i^yag TnfoctKig avra\ iLXxxa-iraGoitpn <mao^ccviio-ivt ^vtiKXivaQof 7roogri
fiiQpov. e'v ^ rp AiywxKy (pyiriv 0 noo-$uvi(& htiyyc-acdg ^v^ivt>ViavnSXap/u,oXtCf)v,Maos-a~
^oorlcv avfya,oTi[ttcS-ao-uiTO avJpccg cpS^ywjdjxctg cVncntatpnrov. ulivac-a 5 [iia r ywcu-
xuv^Tcih^ c$ii ro tpyov cwrtxa,07rug /xrjH?n>xio-{z rov fu&ov. xdvrog t-mrovag \$o)v tpyafyfAl-
\ilw} xk ti^s iku a\riaji 'srporioov, c^g pctQoi, ^ <»(p<Vi, dxg rhfMc&or. n onxopdo-aoa rh