DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0730
GERMANI^ ANTlQi, LIB. III. ^
Hanc infcriptionem ad gentem Marfacorum fpe&are haud dubito. quantum enim,
diflcrt vox CMarfaqueo a CMarfaco ?
Pineisigiturimegro Marforum corpori apud Rheni ripam ftatuo iftos: A meridie
lineam ab opido Cocsfsldad divortiu Rheni 5 & hinc ipfum Rhenum, ad Batavodurum
ufque. ab occafu adHvo, lineam a BatavoduroadHattemium. hinc abortuajftivo,
Ifalam ad Bercolae confluentem 5 inde vero ipfum Bercolam, ad di&um ufque opidum
Ccesfeld.
Ceterum nobilius, ante Romanommin has oras adventum, illuftriufquefuifle
Marforum nomen, gentemque validiorem, patet inde, quod quidam aufronirn, ut
Joteftis eft Tacitus in libro de Germania, inter antiquitfima id Germanorum nomina
tetulerint.
C A P. X IU
De TvBANTiBVS.
MArfis Brudlerifque conterminos fuifie Tvbanteis, fupra di&um cft. ho-
mm rara apud rerum fcriptores mentio; utpote gcntis exiguae, atque ignobi-
lis. Primus eorum meminit Strabo, in lib. vu; ubi mendose leguntur Zy-
ao^aT]ioi}pro TxZa.t-nai. PofthuncTacitusbis,annal. i,&xm. Ptolemauis etiam;
cuifiint t^/3w7«. pofuemo fcmel atque iterumnomen eorum inter auxilia palatina,
ac militeis prafidiarios legitur in Notitia imperii. Tacitus his varias variis temporibus
attribuitfedeis. Noftriarvi gecgraphi unanimi fere omnesconltantiquefententia' irt
ea regione nomeneorum poiuerunr, quae vulgo adpellatur Tiveme, Tranfifalana; re-
gionispars : quafi haccinclinatum a Tubantum vocabulo ferat nomen . quorum erro-
rem haud modicum ego demiror. quidpe non a Tubantibus, fed a duali numero, qui
Germanis inferioribus eft ttve, di&am efle regionem Trvente, quafi dicas Secundariam^
facile cuivis perfpici poterat; quum proxima ei regio, pars itidem Tranfifalana:, a ter-
narionumero^fjdicatur Z>?w/f, quafi dicas Tertiariam. tota namque regio Tranfi-
Sofalana in tiers dividitur parteis, feu dicecefes; quarum prima, ac proxima flumini Ifalar,
Sallandt, altera Twente; tertia Drente. Falso igitur, ac fummum per errorem heic lo-
cantur Tubantes; quibus alii funt inveftigandi fines. Alii opinantur, arcem hodie, h
qua comitams cognomen habet Bentbem, antiquum gentis vocabulum fervare. quibus
equidem haud perinde reclamo. potuerunt enim huctranfmigraiTe ex iisfedibus, quas
mox ex Tacito eis adlignabo. &eftetiam vicus hodieextra comitatum, ad Amifiam
amnem, xv millibus pafluum ab dicla arce diflitus, vulgari vocabulo Bentlage. Marfi
a Germanico quum fumma clade vaftarentur;E.v«i;*/ ta ctdes, inquit Tacitus annal. 1,
Brucleros, Tubantes, Vfipetes. quae veiba cum iis, quse liiperiori capite fuper Marfis dif-
feruimus, collata, proximosfuifleTubanteis Marfis, aperte indicant. At qua regione*
4° Ab folisormChafluariosatqueDulgibinosfiiiflcMarfis finitimos, infra cap. xv pa-
tebit. & ameridie fuifle Sigambros, inque hortim poftea fedem tranfgreflbs Tendtc-
tos, fupra comprobatum eft; item ab occafu brumali Vfipios, & ab occafu ffftivoBru-
&eros:quorum hosabVfipiis atqueMarfis ad Amifiam ufque amnem pertinuifle,
niox infra docebo. Reftat igitur unum Marforum latus, quod ultra Amifiam amnem,
inter Eru&eros atque Chattos, feptemtrionibus obje&um, commode arque refte
Tubantum recipiet fineis, quos eis tribuitTacitus, ditto libro, fubTiberii principatus
initium. Limiteisigitur circumfcribo, a meridie, qua. Marfis jungebantur, Dalichiuni
& Amifiam amneis, ad urbem ufque Monafterienfem. abcccafu, quaBrutteriscon-
tetmini, eundem Amifiam, adufque pra?di&um vicum Bentlage. hinc ab feptemtrio-
$0nibns, qua Angjrivariis, ut infraoftendetur, continuabantur, lincam ad opidtim CMeffe
duftam. hinc ab ortu folftitiali,qua Dulgibini, Chcrufcorum clientes,occurrebanr,
mcntium jugum, quod juxta opida Ravenfbarg & Bilefcld, ad Dalichii ufque fontem
procurrir. Haud prccul hoc limite vicus hcdie eft Bentdorp, medio fitu inter opida Lent-
gow, & Dietmeffe: qui & ipfeantiquas gentis, hucaliquandoprcgteflx, memoriam cu«
ftodire videtut. .
Atpoft-
Hanc infcriptionem ad gentem Marfacorum fpe&are haud dubito. quantum enim,
diflcrt vox CMarfaqueo a CMarfaco ?
Pineisigiturimegro Marforum corpori apud Rheni ripam ftatuo iftos: A meridie
lineam ab opido Cocsfsldad divortiu Rheni 5 & hinc ipfum Rhenum, ad Batavodurum
ufque. ab occafu adHvo, lineam a BatavoduroadHattemium. hinc abortuajftivo,
Ifalam ad Bercolae confluentem 5 inde vero ipfum Bercolam, ad di&um ufque opidum
Ccesfeld.
Ceterum nobilius, ante Romanommin has oras adventum, illuftriufquefuifle
Marforum nomen, gentemque validiorem, patet inde, quod quidam aufronirn, ut
Joteftis eft Tacitus in libro de Germania, inter antiquitfima id Germanorum nomina
tetulerint.
C A P. X IU
De TvBANTiBVS.
MArfis Brudlerifque conterminos fuifie Tvbanteis, fupra di&um cft. ho-
mm rara apud rerum fcriptores mentio; utpote gcntis exiguae, atque ignobi-
lis. Primus eorum meminit Strabo, in lib. vu; ubi mendose leguntur Zy-
ao^aT]ioi}pro TxZa.t-nai. PofthuncTacitusbis,annal. i,&xm. Ptolemauis etiam;
cuifiint t^/3w7«. pofuemo fcmel atque iterumnomen eorum inter auxilia palatina,
ac militeis prafidiarios legitur in Notitia imperii. Tacitus his varias variis temporibus
attribuitfedeis. Noftriarvi gecgraphi unanimi fere omnesconltantiquefententia' irt
ea regione nomeneorum poiuerunr, quae vulgo adpellatur Tiveme, Tranfifalana; re-
gionispars : quafi haccinclinatum a Tubantum vocabulo ferat nomen . quorum erro-
rem haud modicum ego demiror. quidpe non a Tubantibus, fed a duali numero, qui
Germanis inferioribus eft ttve, di&am efle regionem Trvente, quafi dicas Secundariam^
facile cuivis perfpici poterat; quum proxima ei regio, pars itidem Tranfifalana:, a ter-
narionumero^fjdicatur Z>?w/f, quafi dicas Tertiariam. tota namque regio Tranfi-
Sofalana in tiers dividitur parteis, feu dicecefes; quarum prima, ac proxima flumini Ifalar,
Sallandt, altera Twente; tertia Drente. Falso igitur, ac fummum per errorem heic lo-
cantur Tubantes; quibus alii funt inveftigandi fines. Alii opinantur, arcem hodie, h
qua comitams cognomen habet Bentbem, antiquum gentis vocabulum fervare. quibus
equidem haud perinde reclamo. potuerunt enim huctranfmigraiTe ex iisfedibus, quas
mox ex Tacito eis adlignabo. &eftetiam vicus hodieextra comitatum, ad Amifiam
amnem, xv millibus pafluum ab dicla arce diflitus, vulgari vocabulo Bentlage. Marfi
a Germanico quum fumma clade vaftarentur;E.v«i;*/ ta ctdes, inquit Tacitus annal. 1,
Brucleros, Tubantes, Vfipetes. quae veiba cum iis, quse liiperiori capite fuper Marfis dif-
feruimus, collata, proximosfuifleTubanteis Marfis, aperte indicant. At qua regione*
4° Ab folisormChafluariosatqueDulgibinosfiiiflcMarfis finitimos, infra cap. xv pa-
tebit. & ameridie fuifle Sigambros, inque hortim poftea fedem tranfgreflbs Tendtc-
tos, fupra comprobatum eft; item ab occafu brumali Vfipios, & ab occafu ffftivoBru-
&eros:quorum hosabVfipiis atqueMarfis ad Amifiam ufque amnem pertinuifle,
niox infra docebo. Reftat igitur unum Marforum latus, quod ultra Amifiam amnem,
inter Eru&eros atque Chattos, feptemtrionibus obje&um, commode arque refte
Tubantum recipiet fineis, quos eis tribuitTacitus, ditto libro, fubTiberii principatus
initium. Limiteisigitur circumfcribo, a meridie, qua. Marfis jungebantur, Dalichiuni
& Amifiam amneis, ad urbem ufque Monafterienfem. abcccafu, quaBrutteriscon-
tetmini, eundem Amifiam, adufque pra?di&um vicum Bentlage. hinc ab feptemtrio-
$0nibns, qua Angjrivariis, ut infraoftendetur, continuabantur, lincam ad opidtim CMeffe
duftam. hinc ab ortu folftitiali,qua Dulgibini, Chcrufcorum clientes,occurrebanr,
mcntium jugum, quod juxta opida Ravenfbarg & Bilefcld, ad Dalichii ufque fontem
procurrir. Haud prccul hoc limite vicus hcdie eft Bentdorp, medio fitu inter opida Lent-
gow, & Dietmeffe: qui & ipfeantiquas gentis, hucaliquandoprcgteflx, memoriam cu«
ftodire videtut. .
Atpoft-