DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0488
10
PHILIPPI CL VVER.II
ne Wallica j^/, quae illis rcmotum fignificat. Tctius cnim Gallig, ajunt illi, erantremo-
tijsimi ;Cr ut a cultu,&humanitateprcvinci£,fic ctinm Jitu ac Jcde /cngijimeabcrant: ejr
■poeta \JMorinos, 'Belgkdpopulos, remotifimos ejfe docuit, cum cecinit,
Extremique hominum CMcrini.
Ad hoc cgo fic refpondeo: Si Belga: di&ifuerea voce pel, quia totius Galliae re-
motilfimi a Romanis, ejr acultu (Verba funt Cafaris, belliGall. comment. i )at-
que humanitate provincia. longjjsme diifiti; quaro, quisnam iis hoc ncminis impo
fuit !; ipfimet fibi Belgae 5 an vero Rcmani ? Si Belga: ■, oftcndas caufam , quare ipfi
fefe remotos a Romanorum provincia, Naibonenfi Gallia, diftos voluerint. fi
Romani; doccas, cur Gallico potiiis vocabulo, quam Romano, hi ufi lint. fcio 10
namque Grdcos vcl remotifiimas terrasatque genteis Graccis indigetaffc nomini-
bus: quorum etiam exempla fuo loco refcram. Sed efto : Gallicum impofuifle
Romanos Gallis vccabulum, fi licct, concedamus. at quando id faftum putas?
Nempe, inquics, poftquam Gallia Braccata Rcinanorum provinciafuit fa&a. au-
te quidpe nihil iis ncgotii neque cum Celtis ncque cum Belgis fuit: quos efle,
vixdum noverunt. At hoc pofito, jam iterum quaro, Quando 5 utrum continuo,
ut provincia perdomita fuit; an poftquam reliquam quoque Galliam Cafar de-
bellavit? Si mox, quum provincia Romano impcrio ceftit; ineptum fane atque
abfurdum di&u fuerit, Romanos jam tum genti fibi adhuc incognitae non modo
peregrina lingvl nomen impofuifle ; fed diftincliones etiam hoc ipfo dedhTeter- zo
tarum. Incognitam fuifle iis eam gentem, antequam Cafar cum cxcrcitu eam
aperuit, teftis eft Cicero , in oratione de provinciis confulanbus, his verbis de
Caefare loquens: ^uas regiones, quasque genteis null* antek iiter&, nulla vox , nulla
fama notas fecerat, has ncjler imperator, mflerquv exercitus, & pcpuli Romani ar-
ma peragrarunt. femitam tantum Galkd tenebamus antea : cetera partes a gen-
tibus aut inimicis huic imperio, aut infidis, aut incognitis, aut certe tmmanibus &
barbaris & bellicojis tenebantur. Age igitur5 fi, poilquam Caifar tandem perdo-
muit, nomen accepifle Belgicam a Romanis dicas; convincet te manifefto ipfc
Caefar, m commentariis fuis. quos fi diligentius pcrfpicias; facile, ac liquido dc-
prehendas, Galliae omnis Comatae divifionem in 'Belgas y celtas , atque i^dquita- 30
ms, eum reperiiffe, non pro libitu finxifle; quamquam nomina forte haud ita
refte retulerit. Hinc eft, quod foli Belgar , conjunftis inter fe viribus, arma
contra Carfaremfumferint. hinc Celtica, qua Gallia proprie Cafari dicitur paf-
fim comment. 1, in duas divifa fuit factiones; quarum altera Sequanowm, al-
tera Heduorum. hinc denique foli Aquitani, fine Celtis atque Belgis, rebellan-
tes, contra Romanos arma movernnt. T. Livius, lib. v, Prifco Tarquinio inquit,
Boma regname, Celtarum, qu<t pars Ga/lU tertia eft, penes Bituriges fumma imperii
fuit. ii regem Ccltico dabant. Heic difertiflimis veibis, hanc Galliae Comata: in
treis partes divifionem jam inde ab Tarquinii Prifci avo fuifle, teftatftr. At, fi-
ve Romanos, five Bclgas iplbs hoc fibi vocabulum impofuifle contendas, often- 40
dendum erit, quodnam nomen habuerint, antcquam Romani in Galliam per-
ven.erunt . Certe nifi nugas heic agere lubct, fruftra tempus nos terere cen-
feo» aliis igitur leviores hofce lufus remitto. mihi fufficiet, unum hoc ubique
fervafle inftitutum, uti ea , quae ab antiquis tradita funt auctoribus, fatis expo-
nantur 5 nova ne fingantur. Ego fane ignorare origincs ejusmodi vocabulo-
rum multo malo, quam redicule in eorum enodatione ineptirc, ac turpiter er-
rare. Si tamen fufpicari magis quam adfeverare licet; Belcica dicfa potefl:
videri a 'Belgio, fede feu regione Bellovacorum: quia hi, virtute atque audoritate
inter omneis Belgas, Caefaris etiam aetate, praftantiflimi, imperium forte quon-
dam in omnem Belgicam regionem obtinuerunt : quemadmodum dc Biturigi- $q
bus, Celtica gente, Livium praedicantem modo audivimus. Atque de "Be/gica
vocabulo hactenus fatis.
Proxima hinc erat cura, fingulas ejus nationes Germanicas, quibus qua-que
flnibus incoluerint, ordine explicare. verum id antequam adgrcdiar, dicendipri-
mum videntur Ccltica: quidam populi} non? quod Germani ipfi olim fuerint5
fed
PHILIPPI CL VVER.II
ne Wallica j^/, quae illis rcmotum fignificat. Tctius cnim Gallig, ajunt illi, erantremo-
tijsimi ;Cr ut a cultu,&humanitateprcvinci£,fic ctinm Jitu ac Jcde /cngijimeabcrant: ejr
■poeta \JMorinos, 'Belgkdpopulos, remotifimos ejfe docuit, cum cecinit,
Extremique hominum CMcrini.
Ad hoc cgo fic refpondeo: Si Belga: di&ifuerea voce pel, quia totius Galliae re-
motilfimi a Romanis, ejr acultu (Verba funt Cafaris, belliGall. comment. i )at-
que humanitate provincia. longjjsme diifiti; quaro, quisnam iis hoc ncminis impo
fuit !; ipfimet fibi Belgae 5 an vero Rcmani ? Si Belga: ■, oftcndas caufam , quare ipfi
fefe remotos a Romanorum provincia, Naibonenfi Gallia, diftos voluerint. fi
Romani; doccas, cur Gallico potiiis vocabulo, quam Romano, hi ufi lint. fcio 10
namque Grdcos vcl remotifiimas terrasatque genteis Graccis indigetaffc nomini-
bus: quorum etiam exempla fuo loco refcram. Sed efto : Gallicum impofuifle
Romanos Gallis vccabulum, fi licct, concedamus. at quando id faftum putas?
Nempe, inquics, poftquam Gallia Braccata Rcinanorum provinciafuit fa&a. au-
te quidpe nihil iis ncgotii neque cum Celtis ncque cum Belgis fuit: quos efle,
vixdum noverunt. At hoc pofito, jam iterum quaro, Quando 5 utrum continuo,
ut provincia perdomita fuit; an poftquam reliquam quoque Galliam Cafar de-
bellavit? Si mox, quum provincia Romano impcrio ceftit; ineptum fane atque
abfurdum di&u fuerit, Romanos jam tum genti fibi adhuc incognitae non modo
peregrina lingvl nomen impofuifle ; fed diftincliones etiam hoc ipfo dedhTeter- zo
tarum. Incognitam fuifle iis eam gentem, antequam Cafar cum cxcrcitu eam
aperuit, teftis eft Cicero , in oratione de provinciis confulanbus, his verbis de
Caefare loquens: ^uas regiones, quasque genteis null* antek iiter&, nulla vox , nulla
fama notas fecerat, has ncjler imperator, mflerquv exercitus, & pcpuli Romani ar-
ma peragrarunt. femitam tantum Galkd tenebamus antea : cetera partes a gen-
tibus aut inimicis huic imperio, aut infidis, aut incognitis, aut certe tmmanibus &
barbaris & bellicojis tenebantur. Age igitur5 fi, poilquam Caifar tandem perdo-
muit, nomen accepifle Belgicam a Romanis dicas; convincet te manifefto ipfc
Caefar, m commentariis fuis. quos fi diligentius pcrfpicias; facile, ac liquido dc-
prehendas, Galliae omnis Comatae divifionem in 'Belgas y celtas , atque i^dquita- 30
ms, eum reperiiffe, non pro libitu finxifle; quamquam nomina forte haud ita
refte retulerit. Hinc eft, quod foli Belgar , conjunftis inter fe viribus, arma
contra Carfaremfumferint. hinc Celtica, qua Gallia proprie Cafari dicitur paf-
fim comment. 1, in duas divifa fuit factiones; quarum altera Sequanowm, al-
tera Heduorum. hinc denique foli Aquitani, fine Celtis atque Belgis, rebellan-
tes, contra Romanos arma movernnt. T. Livius, lib. v, Prifco Tarquinio inquit,
Boma regname, Celtarum, qu<t pars Ga/lU tertia eft, penes Bituriges fumma imperii
fuit. ii regem Ccltico dabant. Heic difertiflimis veibis, hanc Galliae Comata: in
treis partes divifionem jam inde ab Tarquinii Prifci avo fuifle, teftatftr. At, fi-
ve Romanos, five Bclgas iplbs hoc fibi vocabulum impofuifle contendas, often- 40
dendum erit, quodnam nomen habuerint, antcquam Romani in Galliam per-
ven.erunt . Certe nifi nugas heic agere lubct, fruftra tempus nos terere cen-
feo» aliis igitur leviores hofce lufus remitto. mihi fufficiet, unum hoc ubique
fervafle inftitutum, uti ea , quae ab antiquis tradita funt auctoribus, fatis expo-
nantur 5 nova ne fingantur. Ego fane ignorare origincs ejusmodi vocabulo-
rum multo malo, quam redicule in eorum enodatione ineptirc, ac turpiter er-
rare. Si tamen fufpicari magis quam adfeverare licet; Belcica dicfa potefl:
videri a 'Belgio, fede feu regione Bellovacorum: quia hi, virtute atque audoritate
inter omneis Belgas, Caefaris etiam aetate, praftantiflimi, imperium forte quon-
dam in omnem Belgicam regionem obtinuerunt : quemadmodum dc Biturigi- $q
bus, Celtica gente, Livium praedicantem modo audivimus. Atque de "Be/gica
vocabulo hactenus fatis.
Proxima hinc erat cura, fingulas ejus nationes Germanicas, quibus qua-que
flnibus incoluerint, ordine explicare. verum id antequam adgrcdiar, dicendipri-
mum videntur Ccltica: quidam populi} non? quod Germani ipfi olim fuerint5
fed