Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

74 PHILI.PPI C L U V E R I I

turum bede, quafl bcndcn 5 & imperativum badz,, quafi bontfch ; cum reli-
quis perfonis , ac numero : infinitivum quoque byci , &c participium bedac,
quafi bendontz,. Latinis idem infinitivus eft ejfe 5 Germanis fein, ftn > fyn-}
Graecis «v«f. Iifdem his ab eo indicativus eft nfit • cui eidem ratione fimilc
efl Latinorum fum , ut illi «V«/ Germanorum fcin. fed longc propius ad
tt/u accedit Anglorum am. Jam vero Latinorum fum, Sarmatis eft gfem,
6c jeftem: illorum es, his fy} & jefte/. Subjunclivus Latinorum ftm}fts,ftt}
Germanis eft feie,ftieft, ftie. Horum atque talium , qux innumera uuiver-
fo orbe , non modo in hanc noftram infulam , quam Europa;, Afuc, Afri-
casque nominibus diftingvimus , fed in Americam etiam funt fparfa , quum 10
noftri illi homines, qui de lingvis difTerunt, rationem reddere omnmo ne-
queant, quando Sc quomodo a gentibus ad gentcis, quam longiffime inter
fe diffitas , fibique invicem maxime ignotas } pervenerint, cafu id accidifle
tandem ftatuunt. Egregium fane judicium , in re tam feria, ac gravi? De
uno atque altero verbo, vel etiam tertio , ac quarto , imd de centefimo, fi
ita lubeat, ego concefTerim. at de mille, veletiam millibus, quis fanxmen-
tis homo credat ? Qportetfane, eo recurramus, qudantedixi. nempehx-c
omnia ex primasva ilia lingva in variis dialettis afquc idiomatibus, qua; inde
apud Babylonem nata funt, perpetud in pofterum manfiffe. Quamquam
non negaverim, etiam poftmodo quxdam vocabula a nationibus in nationes 20
tranfifTe. nempe ea , quorum res ipfas ante non habuerunt. exempli gratia>
quis non credat verbum fthreiben , ilve fthriven nos habuifle a Romanorum
fcribere ? quando rem ipfam ab eadem gente primum accepimus. Sic exoti-
carum avium , fcrarum , pifcium , plantarum , aromatum , & aliarum rc-
rum vocabula, denique artium & adionum innumeras adpellationes in no-
ftraminve&a fuerunt pofterioribus temporibus lingvam. At earum rerum,
tc a&ionum, qux jam inde a gentis primordio fuerunt in gente, quis temere
crediderit, vocabula Germanos non habuiffc , donec ea ab extcris populis
acceperint j aut, quum habuerint, poftea externis permutaffe ? Nequc enim
novarum rerum tam avidi fuerunt prifci ilh Germani, quam nunc fumus, in 30
lingvis pariter ac moribus. quod cuivis, Latinos flmul Grecosque rcrum fcri,
ptores jegenti, difpicere facilimum eft.

Ceterum , de prima:va illa lingva ut pauca quxdam etiam heic dicam 5
minimc eorum proba mihi videtur fententia , qui Hebraicam hanc fuifTe fta-
tuunt: a qua illi, non modo omncis alias per totum terrarum orbem lin-

fvas , fed noftram quoque Germanicam , id eft, Celticam, dcrivatam ar-
itrantur. Hoc fi verum; certe plurima pars Hebraica: lingvae jam multis ab-
hinc facculis interiit. quidpe cum illa , qua: mod6 retuli, tum innumerabilia
alia lingvarum peritis colligere licet vocabula, qua: in diverfarum longifTime-
quc rcmotarum gentium fcrmone eamdem vim, eumdemque fere fonum ha- 40
bentj nullo tamen pado ad Hebraicam originem, vel etymologiam rcdigi pof-
funt. Sententiae fua; maximum omnium illis eft argumentum,quod hominum,
qui ante terrarum inundationem,Iingvaeq; priraaeva; confufionem vixerunt,pro-
pria nomina Hebraicam habeant etymologiam. Ad hoc duplici modo iis refpon-
deri poteft. aut ea quoque nomina ex antiqua illa ac primaeva lingva Hebraeis
manfifTe; aut, quod potius crediderim, Hebrscos, poft gentium difperfionem,
ita ea fua lingva , feu dialedo nuper exorta, interpretatos efle; quum alia
ac l°nge divcrfa fuerint in lingva priimva. Nam idem ufu veniffe in re-
liquis gentium lingvis, quis negavcrit ? Equidem ego, qui alioquin in re-
bus divinis temcre nugari, nefas duxerim , ita mccum ipfe ftatuo j pri- 50
rnam illam mortalium lingvam nullibi adparere , nec umquam adparitu-
ram , donec, fecundum ipfius filii Dei Jefu Chrifti verba, qua: divus Joan-
nes m euangelio, cap. x5 verf xvr, refcrt, pl* fucrit omnium Dei electorum
is-otfivti, ds ■n-otpbd , hoceft, unus grex} unus pafter: id eft , in vita illa futura ,
beata, atque aterna. Qua de rc haud perinde falfa Perfarum prodiderunt
. , facerdo-