DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0177
ns PHILIPPI CLUVERII
&: alia diale&o de Fryen;fuprh. ex Hucbaldo atqueNithardo cognovimus. Dicti
autem fuere FriUngi, id eft, liberi; quia nobilibus non erant mhrjedi: ied fuo
jure, utnunc opidani,vivebant. Supra, cap.xm,oftendi,vicos prifcis Germar
nis patrio vocabulo fuifle dictos, burg. a quo eosdem frilingos adpellationem
accepifle burgariorum, patria lingva thiburger, nemini dubium efle poteft. Ca>
farin prsxiicto commentario; Inomni, inquit, Galliaeorum hotninum, qui altquo
funt numero, atque honore, genera funt duo: alterum druidum, alterum equitum. nam
plebspene fervorum habetur /oco-.qiu per fe nihil audet■; ejr nul/i adhibetur confiUo. Ple-
bisvocabuloetiamGermanorumfa:pcadpellatur frilingi five burgarii, Tacito,
Marcellino, & aliis fcriptoribus. Ille plebis apud Gallos contemtus an ex ari- IO
ftocratica civitatum adminiftratione, quam illos a Grxcis Maflilienfibus ha-
buiireinfraoftendam,natusfit, equidem nefcio. apud Germanos certc bur-
garii longe meliori honore adf ecti fucre. quod vel uno Taciti teftimonio pro-
bari poteft. is enim ita tradit in libro de Germania: Eliguntur in iisdem conctlus
ejr principes, quijura perpagos vicosque rcddunt. Centeni finqulis ex plebe comites, con-
fi/iumfimu/&auttoritas,adfrunt. Atque harc breviter de ingenuis,fvic frilingis.
Libertorumgenus quale fuerit, uticommode explicemus; Servorum
ordo, ex quo illi oriebantur, ante dicendus erit. Horum duo fuifle genera de-
prehendo. De utroque ita nofter, in eodem libro: ^Aleam, quod mirere,fobrii
inter feria exercent ; tanta /ticrandi, perdendive temeritate, ut, cum omnia defecerunt, 20
extremo ac novtjfimo jaciu de /ibertate, ejr de corpore contendant. Viclus voluntariam
fervitutem adit. Servos conditionis hujus per commercia tradunt 5 ut fe quoque pudore vi-
BorU exfo/vant. Ceteris fervis non in nofrrum morem, defiriptUper famiUam minifre-
riis, utuntur.fuam quisquefedem,fuospenatesregit. frumenti modnmdominus,Autpeco-
ris, aut veftis, ut colono, injungit. ejr fiervus hactenus paret. cetera domus ojficia uxor ejr
liberi exfequuntur. aut certe fervi llli alteri,per commercia traditi; vel etiam bel-
lo capti. Seneca, epiftola xlvii: Varianac/ade, quamRomani 111 Germaniaac-
ceperunt, quam multos Jplendidijfime natos, fenatoriumper mi/itiam aufticantes gra-
dum , fortuna deprejftt ? alium ex il/is paftorem, a/ium cuftodem cafik fecit. Inter fe
etiam Germanorum populi quum bella gererent, captos bello in fervitutem 30
duxifle, patet ex Taciti annalium x 111. ^Anfibariorum, inquit audlor, gens retro
ad Vfipios (jr Tubantes conceffit. quorum terris exaffi, citm Cattos, dein Cherufios petifr
fent, errore longo, hofrites, egeni, hofles, in a/ieno, quodjuventutis erat, aduntur. imbel.
lis&tasinprddamdivifa est. Hujus quoque gencris fervi in bella euntibus domi-
nisminiitrabant. iic namqueidemTacitus,annal.xn, quum Romanimilites
Cattos, prxdam prope Rhenum &: Magontiacum agenteis, circumveniflent ;
K^Aucta, inquit, Utitia, qttbd quosdam e clade Variana,pos~t quadragefimum annum ,fer-
vitio exemerant. Ceteri illi fervi nihil aliud erant, quam qui nunc in Germa-
nia patrio fermone dicuntur die bauren,&c variante dialedo, de buren ; finguli
verb ein baur, & & buur: vocibus contradis a batter 6c buer; qua; proprie figni- ^Q
iicant agri cultorem, agrico/am, five co/onum. nam bauen 8c buen eft co/ere; a qua
etiam co/onui Latinis dictus eft. Quin hodie etiam Germanorum nobilium,
maxime oceanum accolentium coloni pene ut mancipia habentur. opeisque,
feu cenfum fi quis nobilis viri corhputare velit, per numerum colonorum vuL
gb indicatur. Cohditiones tamen, ut olim, officiaque certa funt prxicripta.
ultraqux fi quid dominus imperet; non magis nunc, quam olim,parere tene-
tur colonus. Addittamen, quodmagnijuris erat,auctorhis verbis: Verberare
fervum, ac vincu/is, ejr opere coercere, rarum. occidere fiolent: non difiipUna, ejrfieveri-
tate; fiedimpetu, ejr ira, ut inimicum; nifr qubd impune. HacTrenus igitur de fervis.
De Lib n r.tis hxc continub modb diclis fubneclit auclior : Liberti non
multum fiupra fiervos fiunt. rarb a/iquodmomentum in domo, numquam m civitate; ex-
ceptis dumtaxat iis gentibm,qud regnantur. ibienim ejr fruper ingenuos, ejr fiper nobi/es
afiendunt \ nempe a regibus fublati. apud cetcros, impares libertini Ubertatis ar?u-
mentum frunt. Quod ait eos non mu/tum frupra frervos efipL-j; id etiam Hucbaldus
atc|ue Nithardus indicant, dum Servi/cis adpellant. Nimirum, fervi erant, a
dominis
&: alia diale&o de Fryen;fuprh. ex Hucbaldo atqueNithardo cognovimus. Dicti
autem fuere FriUngi, id eft, liberi; quia nobilibus non erant mhrjedi: ied fuo
jure, utnunc opidani,vivebant. Supra, cap.xm,oftendi,vicos prifcis Germar
nis patrio vocabulo fuifle dictos, burg. a quo eosdem frilingos adpellationem
accepifle burgariorum, patria lingva thiburger, nemini dubium efle poteft. Ca>
farin prsxiicto commentario; Inomni, inquit, Galliaeorum hotninum, qui altquo
funt numero, atque honore, genera funt duo: alterum druidum, alterum equitum. nam
plebspene fervorum habetur /oco-.qiu per fe nihil audet■; ejr nul/i adhibetur confiUo. Ple-
bisvocabuloetiamGermanorumfa:pcadpellatur frilingi five burgarii, Tacito,
Marcellino, & aliis fcriptoribus. Ille plebis apud Gallos contemtus an ex ari- IO
ftocratica civitatum adminiftratione, quam illos a Grxcis Maflilienfibus ha-
buiireinfraoftendam,natusfit, equidem nefcio. apud Germanos certc bur-
garii longe meliori honore adf ecti fucre. quod vel uno Taciti teftimonio pro-
bari poteft. is enim ita tradit in libro de Germania: Eliguntur in iisdem conctlus
ejr principes, quijura perpagos vicosque rcddunt. Centeni finqulis ex plebe comites, con-
fi/iumfimu/&auttoritas,adfrunt. Atque harc breviter de ingenuis,fvic frilingis.
Libertorumgenus quale fuerit, uticommode explicemus; Servorum
ordo, ex quo illi oriebantur, ante dicendus erit. Horum duo fuifle genera de-
prehendo. De utroque ita nofter, in eodem libro: ^Aleam, quod mirere,fobrii
inter feria exercent ; tanta /ticrandi, perdendive temeritate, ut, cum omnia defecerunt, 20
extremo ac novtjfimo jaciu de /ibertate, ejr de corpore contendant. Viclus voluntariam
fervitutem adit. Servos conditionis hujus per commercia tradunt 5 ut fe quoque pudore vi-
BorU exfo/vant. Ceteris fervis non in nofrrum morem, defiriptUper famiUam minifre-
riis, utuntur.fuam quisquefedem,fuospenatesregit. frumenti modnmdominus,Autpeco-
ris, aut veftis, ut colono, injungit. ejr fiervus hactenus paret. cetera domus ojficia uxor ejr
liberi exfequuntur. aut certe fervi llli alteri,per commercia traditi; vel etiam bel-
lo capti. Seneca, epiftola xlvii: Varianac/ade, quamRomani 111 Germaniaac-
ceperunt, quam multos Jplendidijfime natos, fenatoriumper mi/itiam aufticantes gra-
dum , fortuna deprejftt ? alium ex il/is paftorem, a/ium cuftodem cafik fecit. Inter fe
etiam Germanorum populi quum bella gererent, captos bello in fervitutem 30
duxifle, patet ex Taciti annalium x 111. ^Anfibariorum, inquit audlor, gens retro
ad Vfipios (jr Tubantes conceffit. quorum terris exaffi, citm Cattos, dein Cherufios petifr
fent, errore longo, hofrites, egeni, hofles, in a/ieno, quodjuventutis erat, aduntur. imbel.
lis&tasinprddamdivifa est. Hujus quoque gencris fervi in bella euntibus domi-
nisminiitrabant. iic namqueidemTacitus,annal.xn, quum Romanimilites
Cattos, prxdam prope Rhenum &: Magontiacum agenteis, circumveniflent ;
K^Aucta, inquit, Utitia, qttbd quosdam e clade Variana,pos~t quadragefimum annum ,fer-
vitio exemerant. Ceteri illi fervi nihil aliud erant, quam qui nunc in Germa-
nia patrio fermone dicuntur die bauren,&c variante dialedo, de buren ; finguli
verb ein baur, & & buur: vocibus contradis a batter 6c buer; qua; proprie figni- ^Q
iicant agri cultorem, agrico/am, five co/onum. nam bauen 8c buen eft co/ere; a qua
etiam co/onui Latinis dictus eft. Quin hodie etiam Germanorum nobilium,
maxime oceanum accolentium coloni pene ut mancipia habentur. opeisque,
feu cenfum fi quis nobilis viri corhputare velit, per numerum colonorum vuL
gb indicatur. Cohditiones tamen, ut olim, officiaque certa funt prxicripta.
ultraqux fi quid dominus imperet; non magis nunc, quam olim,parere tene-
tur colonus. Addittamen, quodmagnijuris erat,auctorhis verbis: Verberare
fervum, ac vincu/is, ejr opere coercere, rarum. occidere fiolent: non difiipUna, ejrfieveri-
tate; fiedimpetu, ejr ira, ut inimicum; nifr qubd impune. HacTrenus igitur de fervis.
De Lib n r.tis hxc continub modb diclis fubneclit auclior : Liberti non
multum fiupra fiervos fiunt. rarb a/iquodmomentum in domo, numquam m civitate; ex-
ceptis dumtaxat iis gentibm,qud regnantur. ibienim ejr fruper ingenuos, ejr fiper nobi/es
afiendunt \ nempe a regibus fublati. apud cetcros, impares libertini Ubertatis ar?u-
mentum frunt. Quod ait eos non mu/tum frupra frervos efipL-j; id etiam Hucbaldus
atc|ue Nithardus indicant, dum Servi/cis adpellant. Nimirum, fervi erant, a
dominis