DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0336
GERMANIJE ANTlQ, LIB, 1. m
paffim Gracorum Latinorumque teftantur libri. Verum ex fiderum ufu quam
tum Germani noftri, vel univerfi pariter Celtx.ad pofteriorafaecula retinuerint,
diipicerc laboris fuerit pretium. Mofes.in genefi, cap.i, verficulisquinque priori-
. bus : In principio creavit Dem calum ejr terram. Terra autcm erat res informis, ejr inanis:
tenebr&g.f erant i?i fitperficie abyjfi; ejrJfiritus Bei incubabat ftiperficici aquaru. Tum dixii
Deus 5 Efio lux. ejr fuit lux. vtditque Deus lucem hanc ejfe bonam. ejr diftinttionem fecif,
Detts inter hanc luccm, ejr tencbras. lucemque Deus vocavit Diem 5 tenebras vero vocavii
~\ociem. Sicfuit vefpera,ejrfttit mane dictprimi. Et poftea, ver.xv 1: Fecit Detts d:u> iua
luminaria magna: luminare majtts, adpr<efiecJura dici ■ ejr luminare minus, adprsfieclttram
10 noclis-.cjr ficiLts. Cicero, denatura deorum : Euit quadam ab infinito temporc itterni-
tas, quam nulla temporum circumfcriptio metiebaiur. & poftea: Saculx dierum noLltumtfe
numero,annuiscurfibu$,conJicittntur. Et lib. 11: Solis\ejrlun<z,reliqttorumque(iderum cur-
fus demetiri maturitates tcmporum,ejr varictates,mutationesq,,cognovimtu. qt/ajihonuni-
bus folis nota fitnt; hominum causafacta ejfe,judicandafiunt. Diogenes Laertius Jib. 111,
in vita Platonis : Xpovov rt ytvtcQr etKova th dicilis • kcckHvov fify) det $p$r tIw ^ tS Qpy.vcd
(pogjpv, X^ii0V etvai- K.yap WK&> h&i v,[Aioou>, Kj f&Uva, Kcy to, Tctavra, ixreuiigL, xpova ftipt) c-tvcu.
id eft: Tempusquefimpttcrniimagincmfiuijfe. iliudfiemper manerc: cceli vero motum icm-
pus ejfe. noclem enim ejr diem ac menfem, & hujusmodi cctera omnia, efie temporisparteis.
Alcinonis introducEin Platonica philoibphiam,cap.xiv: E^p^^ 'j 0 Stos k) dfit-
20 pctc n Kjdcf^ itj txtuv Tcl$u dvshctvr, ,Koo-ptOv xpcwiis Tf^vvKlcc, 7rdp.7ro?kaov!a tS TX7\YjO{' to,
3 eic ytvtQv cdpidpS^ Xpovx, fretfciV r ov\m, vflid ovQ,. H Aioc fBp yyipoviv{ TrctvTuv, SeiKVvg t&
Xjtpcdvuv t& c-vp,7Tct»fg; ZtAlwqjjCv rd^\ Stvrfpa Stcopctraji^tvina.T' ^wjdfitug' «<q oiTAoi iz>\a,-
vrjTcu aictXcyoocxa!Q jxotocu tKa.cjis idlcw. ^ ~L%xiwv\ (Bf> ydwogjttnrqov ttcih ,dx7rtg/t>\82crciTav
iawT' kvkXcv,^ KaQ.ha£S<rctTov yXiov iv To<nsT<*>- *j/\toc'j cvtavTg.Txrtg/t/xQdv ydo TovtfitcQopov
KVKr\ov , 'srhypoi "Qg ugcfji tS eryff. 01 ti d^ot kaff tva, ik<x.$z>v isregsccfois icticug xixqUvTaj . Hoc
efl: StellasprAterea & afira Dcus ctmdUit. & horum quidem a/ia inerrantia, ad ctvli mctkque
ornatum; quorum numerm ett maximm: alia vero ad mmtti tempomque originem , (jrom~
nium, qu<c fun^Hluftrationem^numcro Vi l.Omnium dnxeU Sohquiillujlrat^fienditqueocu~
lis res dmneu, Luna deinde, quod adpotefiatcm,fecundttm obtinetordinem.cetcri vefoplaneu
30 jecundumproponionemfrofortefropriaftnguk Ac Lumx quidemmenfis menfuram confictt;
eo fpmo circulum abfolvens Juum; tantoque foicm complexa: Solautemannimenfuram. quidpe
per Zodiacum difcurrcns circulum, annl complet tempora. ceterorum quoque fiderum quodlibet
proprios confictt ambitm. Prima igitur temporis diftinctio facla eft per nocteis atque'
dies. Nox prior die fuit. in principio quidpe, Ut primum DeUs ccelUm &c terram
condidit,tenebra: terram informem atque inanem operiebant. quod etiam gen-
tilis cecinit poeta Ovidius, fub initium Jib.i. piQ.popcp .
•JSjf/ius adhuc mmdo prxbebat lumina Titan;
Ncc nova crejccndi reparabat corna ?hcebe.
Lux deinde creata eft. Hinc etiam divus Mofes ipfe noctem diei pra:mifit, diclo
40 cap. 1, ver. v: Sicfuit vejpcra ,&fuitmancdteiprimt. & eodem modo deinceps, de'
reliquis v diebus, ver. via,xin, xix,xxni, xxxi. Orpheus:
KtK/\vS; TO>£tV ciTTccQu/, ao~luu 7ik1yvaT0 ^aifJLm,
E k Tt vvk}oc_, r,d\ e| tvof q[tctj@» dVToog.
Audt omnem ordinem, quemftbricavit D&ts
Ex ma noclCj & cx uno die fimiliter *
Hefiodus iri theogania:
TE. k xdt@» dX E f e£o's T6 fA,iXeuva, re Nt)£ tytvovjo»
Nf Jt]«f ef[ etvr' Al6r,p n Xj Hftipti \tvytvov\o.
Ex Chao Ercbmque ejr nigra Noxgeniti funt:
jo ExNfocle porro AEtherqueejr Diesprocreati funi.
Hyginus initio operis : Ex Caligine Chaos . ex Chao ejr Caligine Njx , Dtes, Ere-
bus , ^Ether. Atque hic mos obfervandi t« vvx^tpov', id eli , IpatiurH
temporis ex node ac die compofitum, quod eft xx 1 v horarum , a folis oc-
cafu ad folis occafum , plurimis poftea ex Adami traditione manfit mortali-
bus. De Athenienfibus, antiquiilimis Gra;cia: populis, teftis eft Plinius ,Iib.
li, cap.LXxvii5 ex cujus id Plinius monumentis habuit, Varro apucl
Macron
paffim Gracorum Latinorumque teftantur libri. Verum ex fiderum ufu quam
tum Germani noftri, vel univerfi pariter Celtx.ad pofteriorafaecula retinuerint,
diipicerc laboris fuerit pretium. Mofes.in genefi, cap.i, verficulisquinque priori-
. bus : In principio creavit Dem calum ejr terram. Terra autcm erat res informis, ejr inanis:
tenebr&g.f erant i?i fitperficie abyjfi; ejrJfiritus Bei incubabat ftiperficici aquaru. Tum dixii
Deus 5 Efio lux. ejr fuit lux. vtditque Deus lucem hanc ejfe bonam. ejr diftinttionem fecif,
Detts inter hanc luccm, ejr tencbras. lucemque Deus vocavit Diem 5 tenebras vero vocavii
~\ociem. Sicfuit vefpera,ejrfttit mane dictprimi. Et poftea, ver.xv 1: Fecit Detts d:u> iua
luminaria magna: luminare majtts, adpr<efiecJura dici ■ ejr luminare minus, adprsfieclttram
10 noclis-.cjr ficiLts. Cicero, denatura deorum : Euit quadam ab infinito temporc itterni-
tas, quam nulla temporum circumfcriptio metiebaiur. & poftea: Saculx dierum noLltumtfe
numero,annuiscurfibu$,conJicittntur. Et lib. 11: Solis\ejrlun<z,reliqttorumque(iderum cur-
fus demetiri maturitates tcmporum,ejr varictates,mutationesq,,cognovimtu. qt/ajihonuni-
bus folis nota fitnt; hominum causafacta ejfe,judicandafiunt. Diogenes Laertius Jib. 111,
in vita Platonis : Xpovov rt ytvtcQr etKova th dicilis • kcckHvov fify) det $p$r tIw ^ tS Qpy.vcd
(pogjpv, X^ii0V etvai- K.yap WK&> h&i v,[Aioou>, Kj f&Uva, Kcy to, Tctavra, ixreuiigL, xpova ftipt) c-tvcu.
id eft: Tempusquefimpttcrniimagincmfiuijfe. iliudfiemper manerc: cceli vero motum icm-
pus ejfe. noclem enim ejr diem ac menfem, & hujusmodi cctera omnia, efie temporisparteis.
Alcinonis introducEin Platonica philoibphiam,cap.xiv: E^p^^ 'j 0 Stos k) dfit-
20 pctc n Kjdcf^ itj txtuv Tcl$u dvshctvr, ,Koo-ptOv xpcwiis Tf^vvKlcc, 7rdp.7ro?kaov!a tS TX7\YjO{' to,
3 eic ytvtQv cdpidpS^ Xpovx, fretfciV r ov\m, vflid ovQ,. H Aioc fBp yyipoviv{ TrctvTuv, SeiKVvg t&
Xjtpcdvuv t& c-vp,7Tct»fg; ZtAlwqjjCv rd^\ Stvrfpa Stcopctraji^tvina.T' ^wjdfitug' «<q oiTAoi iz>\a,-
vrjTcu aictXcyoocxa!Q jxotocu tKa.cjis idlcw. ^ ~L%xiwv\ (Bf> ydwogjttnrqov ttcih ,dx7rtg/t>\82crciTav
iawT' kvkXcv,^ KaQ.ha£S<rctTov yXiov iv To<nsT<*>- *j/\toc'j cvtavTg.Txrtg/t/xQdv ydo TovtfitcQopov
KVKr\ov , 'srhypoi "Qg ugcfji tS eryff. 01 ti d^ot kaff tva, ik<x.$z>v isregsccfois icticug xixqUvTaj . Hoc
efl: StellasprAterea & afira Dcus ctmdUit. & horum quidem a/ia inerrantia, ad ctvli mctkque
ornatum; quorum numerm ett maximm: alia vero ad mmtti tempomque originem , (jrom~
nium, qu<c fun^Hluftrationem^numcro Vi l.Omnium dnxeU Sohquiillujlrat^fienditqueocu~
lis res dmneu, Luna deinde, quod adpotefiatcm,fecundttm obtinetordinem.cetcri vefoplaneu
30 jecundumproponionemfrofortefropriaftnguk Ac Lumx quidemmenfis menfuram confictt;
eo fpmo circulum abfolvens Juum; tantoque foicm complexa: Solautemannimenfuram. quidpe
per Zodiacum difcurrcns circulum, annl complet tempora. ceterorum quoque fiderum quodlibet
proprios confictt ambitm. Prima igitur temporis diftinctio facla eft per nocteis atque'
dies. Nox prior die fuit. in principio quidpe, Ut primum DeUs ccelUm &c terram
condidit,tenebra: terram informem atque inanem operiebant. quod etiam gen-
tilis cecinit poeta Ovidius, fub initium Jib.i. piQ.popcp .
•JSjf/ius adhuc mmdo prxbebat lumina Titan;
Ncc nova crejccndi reparabat corna ?hcebe.
Lux deinde creata eft. Hinc etiam divus Mofes ipfe noctem diei pra:mifit, diclo
40 cap. 1, ver. v: Sicfuit vejpcra ,&fuitmancdteiprimt. & eodem modo deinceps, de'
reliquis v diebus, ver. via,xin, xix,xxni, xxxi. Orpheus:
KtK/\vS; TO>£tV ciTTccQu/, ao~luu 7ik1yvaT0 ^aifJLm,
E k Tt vvk}oc_, r,d\ e| tvof q[tctj@» dVToog.
Audt omnem ordinem, quemftbricavit D&ts
Ex ma noclCj & cx uno die fimiliter *
Hefiodus iri theogania:
TE. k xdt@» dX E f e£o's T6 fA,iXeuva, re Nt)£ tytvovjo»
Nf Jt]«f ef[ etvr' Al6r,p n Xj Hftipti \tvytvov\o.
Ex Chao Ercbmque ejr nigra Noxgeniti funt:
jo ExNfocle porro AEtherqueejr Diesprocreati funi.
Hyginus initio operis : Ex Caligine Chaos . ex Chao ejr Caligine Njx , Dtes, Ere-
bus , ^Ether. Atque hic mos obfervandi t« vvx^tpov', id eli , IpatiurH
temporis ex node ac die compofitum, quod eft xx 1 v horarum , a folis oc-
cafu ad folis occafum , plurimis poftea ex Adami traditione manfit mortali-
bus. De Athenienfibus, antiquiilimis Gra;cia: populis, teftis eft Plinius ,Iib.
li, cap.LXxvii5 ex cujus id Plinius monumentis habuit, Varro apucl
Macron