DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0340
GERMANI^ ANTIQ^LIB. j. % tj9
Alia denique temporis diftin&io mortalibus obfervata eft per quatuor anni
parteis 5 quarum nomina Latinis, Vcr, AFftas, Autumnus, Hiems. Hanc D e u s an
Adamo ab initio dederit, nec ne, haud temere dixerim. Ovidius^£7a5/M^(p. Hh,^
de aureo fasculo, quod Adami lapfum anteceflifle, fuperiori capite di&um 5
Ver erat atermm, inquit.
de argentea autem setate, qux lapfum Adami ftatim fequuta 5
Iupiter antiqut contraxit tempora veris :
Pcrque kiemes, aftusque,ejr inaqnalcs autumnosy
Et breve tw, fpatiis exegit quatuor annum .
10 Quarfane gentilis hominis opinio, fi cum noftrorum theologorum fententia coil-
feratur, haud perindeabfona videripoffit. quidpe Adamum, quem divini man-
dati transgreilione felicitatem, qua ante fruebatur m paradifio, amiiiiTe omnem
fcimus.arterni quoque illius veris jocunditate fruchiq; fimul privatum fuifleJjrd-
babile erat. Veriim, quum seftates hiemesque nulla alia re.quam folis acceffu re-
celluque terris fiant,fol autem ad hoc muneris jam antehominis formationema
Deo conditus fuerit: dubiu efle haud poteft, quin & hiemis & a-ftatis diftinctio-
nes jam inde ab folis origine exftiterint. Nec quidquamhuic fententia; obftat,
quod Densapud Mofen, gen.cap.vjn. f. ult. its.a.it; Poftkinc, quam diu erit terrafe-
mentv, ejr meftisfrignsque, ey aftas, ejr hiems fties^, ejr nox, non ceftabunt: quafi poft in-
undationem demum aquarum Noacho ejusq-, pofteris fic qiiatuor anni tempora
20 conftituerit Deus. hoc quidpe non magis verum, quam quod St dierum & no-
diumdiftincfionestum primiim ordinaverit. At, fiveabinitiomundi,five a
terrarumdemum inundatione ipfe Deus iv anni conftituerit temporaj Celta;
noftri prifci, quorumpateratq; conditor omniu Noachi pronepos Aschena-
Z e s,ab ea conftitutione abiverunc Sic enim aucftor noiter,in diclo libro de Gei-
manii: Arva perannos mutdnt; & fupcreft ager .nccenim cumubertate & amplitudinefoli
labore contcndunt, ut pomaria conferant, & hortos fcpiant, ejr praU rigmt . foia terra feges
imperatw. Vnde annum qtioque ipfum nonin totidcm (deefle videtur, quot nos,) digerunt
fpecscs. hicms, & ver, ejr aftas, intellecium & vocabtda kahent: autumni perinde nomen ac
bona igneranm. Hodie in parte veteris Celtica; Britannia quum 8c pomaria fe-
3° rant, & hortos fepiant, 8c prata rigent gens Germanicx originis Angli; prifca ta-
menilla Celtarum confvc udo,treis numerandi tantumfpecies five parteis an-
ni, manet. quidpe hiems his dicitur ^ntmer; ver, fpring; xilas,fummcr: autumnus
vero nuilum habeta^ud vulgum nomen. phyfiologi tantum,& aftronomi, & fi
qui alii exliceratorum grege, eam partem ex Latinorum confvetudine ac vo-
cabulo vocant antumnc . e plebeio literarumque ignaro homine fi qua:ras, quid
idnotet; plane ie ignorare refpondebit. Ceterum meflem, five meilis tempefta-
tem vocant harveft • vero genuinoque autumni nomine, quo etiamnum univerfa
utitur Geimania citra Codanum finum& Cimbricam peninfulam,diverfisdiale-
ctis, berbefi, kerveft, harveft . Ac nefcio, an iftud Angli e Danorum conivetndine;
4° qui & meffem,& autumnum uno eodemque vocabulo adpellant hceft: nam ma-
gnam cum gentis tum lingvae fuar partem Dani olim miserein Angliam. Tacitus
equidem dictam conf/etudine ex eacausa Germanis fuille ait,quod nequepomarta
cortfevcrim, neque horto' fepiverint,nequeprata rigaverint. Verum hoc ego, conjectafle
leviter eum magis quam curate exploraile, crediderim. Diodorus,fub initium li_
bri primi,de ^Egvptiorum theologia dilferens; poft memoratos eorum deosOfi-
rin & Ifin,id eit, Solem & Lunam : Txrxf 'j, inquit, t«? 6e£s vtpizxvjcq tov a-vinrouiQ,
Kctr/j!.ov haiKHv, TgiQovQs n h&i ctv^ovjeez 7rou)f# vgtfiepiQv caocuf, dopa,t(i>%ivy\o~{ tLu 7reg/o$ov
dmfliQiQoufsr, Te 'eag/vy ^etf-^h^xi^?/^' noc Hosdeosmundutntmiverftit»gu-
bernare flatuunt, nutrienteis cjr augenteis omnia,tripartitis anni tempeftatibus, inadfpecia-
bili circuitum motuabfolventibus-, nempe vere, aftate, ejr hiemc. Ex his manifeftum eft,
AEgyptiosquoque totumintreis tantiim digeffiilefpecies annum. An igiturhis
etiamnulla pomaria, nulla prata, nulli horti?Haud opinor. quidpeAEgyptifnon
modo facrorum,& fcientiarum,fed omnium etiam rerum,qua*ad commodiorem
faciebantvutashumana:ufum,primos fefe inventorespra:dicarunt.Proindequum
Aa z &apucl
Alia denique temporis diftin&io mortalibus obfervata eft per quatuor anni
parteis 5 quarum nomina Latinis, Vcr, AFftas, Autumnus, Hiems. Hanc D e u s an
Adamo ab initio dederit, nec ne, haud temere dixerim. Ovidius^£7a5/M^(p. Hh,^
de aureo fasculo, quod Adami lapfum anteceflifle, fuperiori capite di&um 5
Ver erat atermm, inquit.
de argentea autem setate, qux lapfum Adami ftatim fequuta 5
Iupiter antiqut contraxit tempora veris :
Pcrque kiemes, aftusque,ejr inaqnalcs autumnosy
Et breve tw, fpatiis exegit quatuor annum .
10 Quarfane gentilis hominis opinio, fi cum noftrorum theologorum fententia coil-
feratur, haud perindeabfona videripoffit. quidpe Adamum, quem divini man-
dati transgreilione felicitatem, qua ante fruebatur m paradifio, amiiiiTe omnem
fcimus.arterni quoque illius veris jocunditate fruchiq; fimul privatum fuifleJjrd-
babile erat. Veriim, quum seftates hiemesque nulla alia re.quam folis acceffu re-
celluque terris fiant,fol autem ad hoc muneris jam antehominis formationema
Deo conditus fuerit: dubiu efle haud poteft, quin & hiemis & a-ftatis diftinctio-
nes jam inde ab folis origine exftiterint. Nec quidquamhuic fententia; obftat,
quod Densapud Mofen, gen.cap.vjn. f. ult. its.a.it; Poftkinc, quam diu erit terrafe-
mentv, ejr meftisfrignsque, ey aftas, ejr hiems fties^, ejr nox, non ceftabunt: quafi poft in-
undationem demum aquarum Noacho ejusq-, pofteris fic qiiatuor anni tempora
20 conftituerit Deus. hoc quidpe non magis verum, quam quod St dierum & no-
diumdiftincfionestum primiim ordinaverit. At, fiveabinitiomundi,five a
terrarumdemum inundatione ipfe Deus iv anni conftituerit temporaj Celta;
noftri prifci, quorumpateratq; conditor omniu Noachi pronepos Aschena-
Z e s,ab ea conftitutione abiverunc Sic enim aucftor noiter,in diclo libro de Gei-
manii: Arva perannos mutdnt; & fupcreft ager .nccenim cumubertate & amplitudinefoli
labore contcndunt, ut pomaria conferant, & hortos fcpiant, ejr praU rigmt . foia terra feges
imperatw. Vnde annum qtioque ipfum nonin totidcm (deefle videtur, quot nos,) digerunt
fpecscs. hicms, & ver, ejr aftas, intellecium & vocabtda kahent: autumni perinde nomen ac
bona igneranm. Hodie in parte veteris Celtica; Britannia quum 8c pomaria fe-
3° rant, & hortos fepiant, 8c prata rigent gens Germanicx originis Angli; prifca ta-
menilla Celtarum confvc udo,treis numerandi tantumfpecies five parteis an-
ni, manet. quidpe hiems his dicitur ^ntmer; ver, fpring; xilas,fummcr: autumnus
vero nuilum habeta^ud vulgum nomen. phyfiologi tantum,& aftronomi, & fi
qui alii exliceratorum grege, eam partem ex Latinorum confvetudine ac vo-
cabulo vocant antumnc . e plebeio literarumque ignaro homine fi qua:ras, quid
idnotet; plane ie ignorare refpondebit. Ceterum meflem, five meilis tempefta-
tem vocant harveft • vero genuinoque autumni nomine, quo etiamnum univerfa
utitur Geimania citra Codanum finum& Cimbricam peninfulam,diverfisdiale-
ctis, berbefi, kerveft, harveft . Ac nefcio, an iftud Angli e Danorum conivetndine;
4° qui & meffem,& autumnum uno eodemque vocabulo adpellant hceft: nam ma-
gnam cum gentis tum lingvae fuar partem Dani olim miserein Angliam. Tacitus
equidem dictam conf/etudine ex eacausa Germanis fuille ait,quod nequepomarta
cortfevcrim, neque horto' fepiverint,nequeprata rigaverint. Verum hoc ego, conjectafle
leviter eum magis quam curate exploraile, crediderim. Diodorus,fub initium li_
bri primi,de ^Egvptiorum theologia dilferens; poft memoratos eorum deosOfi-
rin & Ifin,id eit, Solem & Lunam : Txrxf 'j, inquit, t«? 6e£s vtpizxvjcq tov a-vinrouiQ,
Kctr/j!.ov haiKHv, TgiQovQs n h&i ctv^ovjeez 7rou)f# vgtfiepiQv caocuf, dopa,t(i>%ivy\o~{ tLu 7reg/o$ov
dmfliQiQoufsr, Te 'eag/vy ^etf-^h^xi^?/^' noc Hosdeosmundutntmiverftit»gu-
bernare flatuunt, nutrienteis cjr augenteis omnia,tripartitis anni tempeftatibus, inadfpecia-
bili circuitum motuabfolventibus-, nempe vere, aftate, ejr hiemc. Ex his manifeftum eft,
AEgyptiosquoque totumintreis tantiim digeffiilefpecies annum. An igiturhis
etiamnulla pomaria, nulla prata, nulli horti?Haud opinor. quidpeAEgyptifnon
modo facrorum,& fcientiarum,fed omnium etiam rerum,qua*ad commodiorem
faciebantvutashumana:ufum,primos fefe inventorespra:dicarunt.Proindequum
Aa z &apucl