DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0370
3o$ PHILIPPI C L U V E R I I
jam tum in prima mortalium artatc exftitifle, haud temere adfirmaverim. aufpi-
cia quidpc nefcio quid fentiant corvum atque columbam, aveis a Noacho poft
ceflationem aquarum ex arca emiiTos. Cicero,initiolib.i dedivinatione; Vetm,
inquit, opinio estfam ufque ab heroicis duffa temporibus, caque ejrpopttli Romani, ejr om-
niumgentiumfirmata confenfu, verfari quamdam inter homines divtnattonem,quam Gr&-
ci [AatSluctu) appellant, ideft,pr&fenfionem,&fcientiam rerumfuturarum. Heroica tem-
pora nullaalia fuerunt, quam quibus Noachi nepotes, poft lingvar primarvas ad
Babylonem confufionem, colonias, five gentium femina in univerfas terrarum
parteis deduxerunt. Siveigitur ex certo aliquo fonte, feuexfuo ipfius judicio
Ciccro divinandi artem ab heroicis temporibus deductam cenfuit; convenit cer- 10
tc hsec opinio di&is Noachi avibus; quarum indicio iJle aquas receflifle cogno-
vit. At licet aufpicia ab inundatione demum terrarum initium cepifle videan-
tur;tarnen harufpicinam, quarexfta infpiciebat, quarque ex lapfu immolat£ vu
clim£, efluxu fangvinis, epalpitatione membrorum divinabat, & item tbrtile-
gia,jam ante inundationem fumfifle originem putaverim. Cicero,libro pro-
ximcdifto: Similis eft harufiicumrefponfio, omnisque opinabilis divinatio. conjeclura
enim nititur: ultra quam progredi non poteft. ea fallit fortafie nonnumquam :fedtamen ad
veritatem fzpiffime dirigit: eft enim ab omni aternitate repetita. in qtta quum pene innu-
merabiles res ebdem evenirent, iisdemfignis antegrejfis; ars eft effecla^eadem fiepc animad-
vcrtendo,atquenotando. Sic Diodorus, lib. v, Celtarum noftrorum harufpiceis fi- 20
dem divinationis inter fuos inveniOe ait TmAcuS. rm <£ 71 oAvxpaviu 'sr^oT^criid eft,
a longinqua vetuftaque obfiervatione. LTtut res fefe habeat; omnis certe divinandi
fcientia atque obfervatio unam eamdemquehabuit originem, in Afia, ante gen-
tium disperfionem. Eaquomodo Germani noftri ufi fint, in.iicare, in prxfens
mihi curaeft. Cicero.de divinatione lib. 11, in tria eam diftribuit genera; in
harujjicinam, aufincia, acforteis. De harufpicina , qua: exfta ipeclabat, jam fatis.
abundequefuperiori capiteintelle&um puto.nuncigiturde aufpiciis acfortibus
dicendum. ac primum dc fortibus;ordine ab auctore noftro fic obfervato.
Notandum autem, 8c fortibus & aufpiciis prajmifla fuifle facrificia;perquxdii
expofcebantur ,utifutura fignificarcnt. Exemplum eftin Romulo ac Remo., 31*
novas urbis nomen per aufpicia captantibus: de quibus ita Dionyfius Halicarnaf.
fenfis,lib. i: ^KtAtvtrtv cwtiss <&&Qv(joui'Q.c ToHg$so7( U^Ji Tclvo/u.igocSlpcc, cpvAct-rletv cluvxs
cuo-ixf id tR.\luffit eos ,pera£tis legitimisfacris, obfervarefaufiasaliteis. Au&origitur
nofter,in dido libro de Germania,Sortium,inquit, confuetudofimplex. virgam.fm-
gifer*. arberi decifam, infurculos amputant; eosqne, notis quibusdam discrctos ,fuper candi-
dam vefiem temere ac fortuitb fiargunt. mox ,fipublice confuhtur, facerdos civitatis ,fi
privatim, ipfiepaterfamilid,precattts deos, ccelumquefufiiciens, terfingulos tollit :fuhUtos
fecundum impreffam ante notam interpretatur. Ne hoc quidem Germanorum pro-
prium,fed cumaliis gentibus commune;manifeftiflimo indicio,hoc ipfumquo-
que fortilegiigenus ex Afia in Celticam, cum reliquis divinationum generibus, 40
delatum. Herodotus, lib. 1 v: Mowms zxvQwv«V< mfoot, oi^cumvevlc^ pdQrAtri\Tt^.
a 7n?kri<ri imcui <p<*xeA#f pdZ^uv [AtyuXisg cvhkuv]cii , S-'iv\tS X^-r1^ ^'^eA/orao"» cw~
t^V W 39n fitou wd<?lw pclSfrov TiSivji?, &toart^iSo-i ■ clfAct, Tt Aey^ef Tct<?Ta, (ruuetXuiTi t«$
pdQo^iSS OTrlera ,^ civ rtc koQ fAioui trwjTiSito-i. avTtj ffyjTOt y (icaTiW •srcnguir; o-<pi \qi Ot
Evcte/ts, Kj ot A'v<fy>oywjoi tIu) A'cp^oSnlw o-tyt Kvyiso-t f^ctvjtKw) d\oiwcu . (pthv^suv tpXttS
fiavjtvoflcu , tmcu) tIu) (piXvolw t^tx^- dltcfssAtxcav cv TOtct o^cnolvAoiQ Tota tavTii, K&f
StciAvuv xpei. hoc eft: ApudScythaspermulti funt divinatores, quiplunbiis virgis falignis
divinant, ad hunc modum: Grandeis virgarum fafces postqu^ ^tulerunt, humipofitos
diffdvunt ejr feparatim ponentes earumfingnlas, vaticinantur- fimulque>dum h&c dicunt,
virgas rurfum convolvunt, ejrfingulatim in unttm componnnt. atque haciUistraditaama. Q
joribm divinatio. Enares autem, atque Androgyni ajuntfibi a Venere traditam divinan-
difcientiam: qui tili* fronde vaticinantur. Tiliam ubi qnis trifariam fciderit; digitis eam
implkando, ac refolvendo tractat.-atqtteinhuncritumdefuturis prtdicit. Hoc equidem
Scythici fortilcgii genuslicetab illo Germanorum aliquanto diverfum; tamen
cxcodem fonte eademqueorigineprofluxiflc, fatis adparet. Inprimis autem
antiquitas
jam tum in prima mortalium artatc exftitifle, haud temere adfirmaverim. aufpi-
cia quidpc nefcio quid fentiant corvum atque columbam, aveis a Noacho poft
ceflationem aquarum ex arca emiiTos. Cicero,initiolib.i dedivinatione; Vetm,
inquit, opinio estfam ufque ab heroicis duffa temporibus, caque ejrpopttli Romani, ejr om-
niumgentiumfirmata confenfu, verfari quamdam inter homines divtnattonem,quam Gr&-
ci [AatSluctu) appellant, ideft,pr&fenfionem,&fcientiam rerumfuturarum. Heroica tem-
pora nullaalia fuerunt, quam quibus Noachi nepotes, poft lingvar primarvas ad
Babylonem confufionem, colonias, five gentium femina in univerfas terrarum
parteis deduxerunt. Siveigitur ex certo aliquo fonte, feuexfuo ipfius judicio
Ciccro divinandi artem ab heroicis temporibus deductam cenfuit; convenit cer- 10
tc hsec opinio di&is Noachi avibus; quarum indicio iJle aquas receflifle cogno-
vit. At licet aufpicia ab inundatione demum terrarum initium cepifle videan-
tur;tarnen harufpicinam, quarexfta infpiciebat, quarque ex lapfu immolat£ vu
clim£, efluxu fangvinis, epalpitatione membrorum divinabat, & item tbrtile-
gia,jam ante inundationem fumfifle originem putaverim. Cicero,libro pro-
ximcdifto: Similis eft harufiicumrefponfio, omnisque opinabilis divinatio. conjeclura
enim nititur: ultra quam progredi non poteft. ea fallit fortafie nonnumquam :fedtamen ad
veritatem fzpiffime dirigit: eft enim ab omni aternitate repetita. in qtta quum pene innu-
merabiles res ebdem evenirent, iisdemfignis antegrejfis; ars eft effecla^eadem fiepc animad-
vcrtendo,atquenotando. Sic Diodorus, lib. v, Celtarum noftrorum harufpiceis fi- 20
dem divinationis inter fuos inveniOe ait TmAcuS. rm <£ 71 oAvxpaviu 'sr^oT^criid eft,
a longinqua vetuftaque obfiervatione. LTtut res fefe habeat; omnis certe divinandi
fcientia atque obfervatio unam eamdemquehabuit originem, in Afia, ante gen-
tium disperfionem. Eaquomodo Germani noftri ufi fint, in.iicare, in prxfens
mihi curaeft. Cicero.de divinatione lib. 11, in tria eam diftribuit genera; in
harujjicinam, aufincia, acforteis. De harufpicina , qua: exfta ipeclabat, jam fatis.
abundequefuperiori capiteintelle&um puto.nuncigiturde aufpiciis acfortibus
dicendum. ac primum dc fortibus;ordine ab auctore noftro fic obfervato.
Notandum autem, 8c fortibus & aufpiciis prajmifla fuifle facrificia;perquxdii
expofcebantur ,utifutura fignificarcnt. Exemplum eftin Romulo ac Remo., 31*
novas urbis nomen per aufpicia captantibus: de quibus ita Dionyfius Halicarnaf.
fenfis,lib. i: ^KtAtvtrtv cwtiss <&&Qv(joui'Q.c ToHg$so7( U^Ji Tclvo/u.igocSlpcc, cpvAct-rletv cluvxs
cuo-ixf id tR.\luffit eos ,pera£tis legitimisfacris, obfervarefaufiasaliteis. Au&origitur
nofter,in dido libro de Germania,Sortium,inquit, confuetudofimplex. virgam.fm-
gifer*. arberi decifam, infurculos amputant; eosqne, notis quibusdam discrctos ,fuper candi-
dam vefiem temere ac fortuitb fiargunt. mox ,fipublice confuhtur, facerdos civitatis ,fi
privatim, ipfiepaterfamilid,precattts deos, ccelumquefufiiciens, terfingulos tollit :fuhUtos
fecundum impreffam ante notam interpretatur. Ne hoc quidem Germanorum pro-
prium,fed cumaliis gentibus commune;manifeftiflimo indicio,hoc ipfumquo-
que fortilegiigenus ex Afia in Celticam, cum reliquis divinationum generibus, 40
delatum. Herodotus, lib. 1 v: Mowms zxvQwv«V< mfoot, oi^cumvevlc^ pdQrAtri\Tt^.
a 7n?kri<ri imcui <p<*xeA#f pdZ^uv [AtyuXisg cvhkuv]cii , S-'iv\tS X^-r1^ ^'^eA/orao"» cw~
t^V W 39n fitou wd<?lw pclSfrov TiSivji?, &toart^iSo-i ■ clfAct, Tt Aey^ef Tct<?Ta, (ruuetXuiTi t«$
pdQo^iSS OTrlera ,^ civ rtc koQ fAioui trwjTiSito-i. avTtj ffyjTOt y (icaTiW •srcnguir; o-<pi \qi Ot
Evcte/ts, Kj ot A'v<fy>oywjoi tIu) A'cp^oSnlw o-tyt Kvyiso-t f^ctvjtKw) d\oiwcu . (pthv^suv tpXttS
fiavjtvoflcu , tmcu) tIu) (piXvolw t^tx^- dltcfssAtxcav cv TOtct o^cnolvAoiQ Tota tavTii, K&f
StciAvuv xpei. hoc eft: ApudScythaspermulti funt divinatores, quiplunbiis virgis falignis
divinant, ad hunc modum: Grandeis virgarum fafces postqu^ ^tulerunt, humipofitos
diffdvunt ejr feparatim ponentes earumfingnlas, vaticinantur- fimulque>dum h&c dicunt,
virgas rurfum convolvunt, ejrfingulatim in unttm componnnt. atque haciUistraditaama. Q
joribm divinatio. Enares autem, atque Androgyni ajuntfibi a Venere traditam divinan-
difcientiam: qui tili* fronde vaticinantur. Tiliam ubi qnis trifariam fciderit; digitis eam
implkando, ac refolvendo tractat.-atqtteinhuncritumdefuturis prtdicit. Hoc equidem
Scythici fortilcgii genuslicetab illo Germanorum aliquanto diverfum; tamen
cxcodem fonte eademqueorigineprofluxiflc, fatis adparet. Inprimis autem
antiquitas