DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0386
32+ PHILIPPI CLUVERII
tributi levamento . Proximx. tamen Germanis exercitibtts Galliarum civitates, non eo
dem honore habitx, qu<zd.im etiam finibus ademtis, pari dolore commoda altena ac fiias
injurias metiebantur. Item, pradicto lib. iv, poftea : Mox vakfcentibus Germa-
nis, pler&que civitates adversum nos armat* 5 fje libertatis , & ,Ji exuiffent Jervitium,
cupidme imperitandi. Ei lterum poftea , ex Civilis oratione ; Secrctis Jermonibtss
admonebat malorum, qud tot annos perpejft: Miferam fcrvitutemfdso pacem vocarent.
Batavos , quamquam tributorum expertes, arma contra communcs dommos cepijfe. Et
haud multo poft: ^Aufos aut libertas fequetur ; aut vicli, iidem erimus. £t rurfus,
c Vocula:, ducis Romani, contra Batavos oratione: Nunc hoftes, quia mollefir-
vitium : cum fioliati extttiqttc fuerint, amicosfore. Et tandem, lib. v, ex ipforum 10'
Batavorum iermonibus : 2{on prorogandam ultra ruinam. nec pofe ab una natione
totius orbis firvitium depelli . & mox : Sibi non tributa, fid virtutes & viros indici.
proximum idlibertati: ejr, fi dominorum eleciio fit; honeftiits principes Romanorum,
quam Germanorumfemm/u ( Velledam Bructeram intelligunt) tolerari. Sic ipfe
auctor, in libro de Germania : Manethonos, & antiqtu focietatis injigne. namnec
tributis contemnuntur, necpublicanus atterit. exemti onertbus ey collatiombtts ,&tan-
titm in ufumprodiorumfepofiti, velut tela atqtte arma, bellis refervantttr. Quod fepo-
no, atque refervo, omnino in mea eit poifeiiione ac poteitate. quocirca
hunc honorem &. hoc iocietatis infigne merito ipfi Batavi non in ipsa liber-
tate, fed proxime hbertatem pofuere: Voculaqne adpellavit moliefervitium. *<3
Atque hujusmodi ferc fuit hbertas, quam provinciarum fuarum nonnulHs
populis concedere folebant Romani. Sic in eadem provincia, Gallia Belgica,
hberi recenfentur populi Plinio, lib. 1 v, cap. xvn, Kervii, Suejfiones, Silv*-
necies ,Leuci, Treveri; & fccderati Lingones, & Remi. quorum tamen conditio-
nem Batavotum conditioni comparandam non puto. Hinc igitur , quum
Germanicus, Romani exercitus dux, Cherufcos armis peteret, Batavifocii
non regem, nec principem , fed ducem habuere Coriovaldam 5 teite Tacito,
annal. lib. 11. hinc item Batavi, & contermini Caninefates, quum, impul-
fore Civile, rebellionem pararent, Brinionem, nobilem Caninefatem, com-
munem libi dilegeruntducem, tefte eodem Tacito, hiftoriar. 1 v. Neque ve- 30
10 Civilis ante eam rebellionem five dux five princeps Batavorum fuit,- ut qui-
dam opinantur: fed cohortis Batavx in exercitu Romano pra:fecl:us j ut teftis
idem Tacitus, libro proxime dicto. ubi hax quoque de Civile ejusque fratrc
leo-untur: Itdtus Pau/Ius & Claudms Civilis, regid ftirpe multoceterosanteibam'. En;
anteibant ceteros: non pnncipatu, nec rerao 5 fed regia ftirpe tantum 5 id eft,
quia majores eorum regiam five prineipalem in Batavis dignitatem obtinuifl
fent, antequam infula eorum &. reliquum agri in Romanorum pervenitpote-
ftatem, jusque diligendorum principum ipiis ereptum. Neque poit Civilem,
& Vefpafiani tempeftatem,regia dignitas in Batavis oftendi umquam poteft,
quoad Romano fubjecti fuere lmperio. nam, quod quidam ex Am. Marcel- <j.0
hni libro xvi reges fubjicere conantur ; id plane irritum eft atque inane.
Verba iilic leguntur ifta: Quo cognito {fcilicet Cornutos ac Bracchatos, mi,
hteis Romanos, premi a Germanis) opitulatum conturmalibus fitis celeri curjit B/t.
tavi venere cttm regibus, formidabilis manus. Quorfiim heic, quazfo, regum men-
tio ? aut qua: mentionis neceffitas, vel ufus ? vel etiam, quot reges exiguam
Batavorum gentemhabuiffe cenfes? item,quot eorum in uno exiguo militum
giobo, vel manipulo > ReiJ^onfio fanc heic nulla fatis apta fuerit. Lego igitur
dictum locum hoc modo : opitulatum conturmalibus fuis celeri cttrfu Batavi venere
cum Herulis,formidabilis manus. Herulos quidpe fub una fuiffe cum Batavis ma-
nu , fivefub uno vexillo, auclor eftidem Marcellinus, lib. xxvn, his verbis: iQ
Poft cttjus interitum, Herulorum Batavorumque vexillum direptum. Cetero, trans
finum Codanum & Viitulam amnem ingentes fuere ac valida: gentes, in plu-
reis qua:que nationes divifa:: de quibus Tacitus fub finern libride Germanil
ita fcribit: Peucinorum, Venedorumque, & pennorum nationes Germanis an Sarma-
tisafiribAm^dubito. quamqukm Pestcini, quos quidam Baftarnas vocant,fermone, cultu,
rede, 4c
tributi levamento . Proximx. tamen Germanis exercitibtts Galliarum civitates, non eo
dem honore habitx, qu<zd.im etiam finibus ademtis, pari dolore commoda altena ac fiias
injurias metiebantur. Item, pradicto lib. iv, poftea : Mox vakfcentibus Germa-
nis, pler&que civitates adversum nos armat* 5 fje libertatis , & ,Ji exuiffent Jervitium,
cupidme imperitandi. Ei lterum poftea , ex Civilis oratione ; Secrctis Jermonibtss
admonebat malorum, qud tot annos perpejft: Miferam fcrvitutemfdso pacem vocarent.
Batavos , quamquam tributorum expertes, arma contra communcs dommos cepijfe. Et
haud multo poft: ^Aufos aut libertas fequetur ; aut vicli, iidem erimus. £t rurfus,
c Vocula:, ducis Romani, contra Batavos oratione: Nunc hoftes, quia mollefir-
vitium : cum fioliati extttiqttc fuerint, amicosfore. Et tandem, lib. v, ex ipforum 10'
Batavorum iermonibus : 2{on prorogandam ultra ruinam. nec pofe ab una natione
totius orbis firvitium depelli . & mox : Sibi non tributa, fid virtutes & viros indici.
proximum idlibertati: ejr, fi dominorum eleciio fit; honeftiits principes Romanorum,
quam Germanorumfemm/u ( Velledam Bructeram intelligunt) tolerari. Sic ipfe
auctor, in libro de Germania : Manethonos, & antiqtu focietatis injigne. namnec
tributis contemnuntur, necpublicanus atterit. exemti onertbus ey collatiombtts ,&tan-
titm in ufumprodiorumfepofiti, velut tela atqtte arma, bellis refervantttr. Quod fepo-
no, atque refervo, omnino in mea eit poifeiiione ac poteitate. quocirca
hunc honorem &. hoc iocietatis infigne merito ipfi Batavi non in ipsa liber-
tate, fed proxime hbertatem pofuere: Voculaqne adpellavit moliefervitium. *<3
Atque hujusmodi ferc fuit hbertas, quam provinciarum fuarum nonnulHs
populis concedere folebant Romani. Sic in eadem provincia, Gallia Belgica,
hberi recenfentur populi Plinio, lib. 1 v, cap. xvn, Kervii, Suejfiones, Silv*-
necies ,Leuci, Treveri; & fccderati Lingones, & Remi. quorum tamen conditio-
nem Batavotum conditioni comparandam non puto. Hinc igitur , quum
Germanicus, Romani exercitus dux, Cherufcos armis peteret, Batavifocii
non regem, nec principem , fed ducem habuere Coriovaldam 5 teite Tacito,
annal. lib. 11. hinc item Batavi, & contermini Caninefates, quum, impul-
fore Civile, rebellionem pararent, Brinionem, nobilem Caninefatem, com-
munem libi dilegeruntducem, tefte eodem Tacito, hiftoriar. 1 v. Neque ve- 30
10 Civilis ante eam rebellionem five dux five princeps Batavorum fuit,- ut qui-
dam opinantur: fed cohortis Batavx in exercitu Romano pra:fecl:us j ut teftis
idem Tacitus, libro proxime dicto. ubi hax quoque de Civile ejusque fratrc
leo-untur: Itdtus Pau/Ius & Claudms Civilis, regid ftirpe multoceterosanteibam'. En;
anteibant ceteros: non pnncipatu, nec rerao 5 fed regia ftirpe tantum 5 id eft,
quia majores eorum regiam five prineipalem in Batavis dignitatem obtinuifl
fent, antequam infula eorum &. reliquum agri in Romanorum pervenitpote-
ftatem, jusque diligendorum principum ipiis ereptum. Neque poit Civilem,
& Vefpafiani tempeftatem,regia dignitas in Batavis oftendi umquam poteft,
quoad Romano fubjecti fuere lmperio. nam, quod quidam ex Am. Marcel- <j.0
hni libro xvi reges fubjicere conantur ; id plane irritum eft atque inane.
Verba iilic leguntur ifta: Quo cognito {fcilicet Cornutos ac Bracchatos, mi,
hteis Romanos, premi a Germanis) opitulatum conturmalibus fitis celeri curjit B/t.
tavi venere cttm regibus, formidabilis manus. Quorfiim heic, quazfo, regum men-
tio ? aut qua: mentionis neceffitas, vel ufus ? vel etiam, quot reges exiguam
Batavorum gentemhabuiffe cenfes? item,quot eorum in uno exiguo militum
giobo, vel manipulo > ReiJ^onfio fanc heic nulla fatis apta fuerit. Lego igitur
dictum locum hoc modo : opitulatum conturmalibus fuis celeri cttrfu Batavi venere
cum Herulis,formidabilis manus. Herulos quidpe fub una fuiffe cum Batavis ma-
nu , fivefub uno vexillo, auclor eftidem Marcellinus, lib. xxvn, his verbis: iQ
Poft cttjus interitum, Herulorum Batavorumque vexillum direptum. Cetero, trans
finum Codanum & Viitulam amnem ingentes fuere ac valida: gentes, in plu-
reis qua:que nationes divifa:: de quibus Tacitus fub finern libride Germanil
ita fcribit: Peucinorum, Venedorumque, & pennorum nationes Germanis an Sarma-
tisafiribAm^dubito. quamqukm Pestcini, quos quidam Baftarnas vocant,fermone, cultu,
rede, 4c