Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

GERMANI£ ANTIQ^ LIB. II. 4I

Et nulla humani fpeclans veftigia cultus,
Prxtereo arentem, fitientibtts undtque terris,
Dumnijjum.

Pro Dumniflb, tabula, in itinere a Bingio Trevirorum Auguftam, habet Dumnum,
locu haud procul Dumniflb fitu, cui nomen hodie Daun-, ut fuo loco clarius demon-
ftrabitur. A Dumno,incodem itinere, habet eadem tabula Belginum: dein l^ovio-
magum- quod AufoniusadpellatiYmwwgww. Vnde perfpicuum fit, non Argento-
rato profcctum poetam, fed Bingio. quodantea vicus, tunc in opidi modum novis
mcenibus cinctum erat. Magnam fa&am efle ad Argentoratum a luliano Caefare cla-
Jo dcm Germanorum, omnesequidem loquuntur hiftoria; iftius faxLili. atquomodo
huc qLiadrat hic verfus Aufonii $

^iequavit Latiat ubi quondam Ga/fia Cannas?
Coparatio fane nulla fieri poteft inter Ganncnfem & Argentoratenfem cladeis. quid-
pe in Cannenfi clade Romani vi&i fuere; in Argentoratenfi vero hoftes. Marcelli-
nus lib.xvii; de Argentoratenfi pugna: Hoc memorabili bello, comparando quide Pu-
mcis & Teutonicis, fed difpendio rei Roman*peraclo levijfimo, utfaufius Cafar exfulta-
bat, & filix. Romanorum quoque in Galliacladempoetaminnuere, ceitumeft.
Ac vox ifta, quondam, remotius fane tempus denotat, quam quod Iuliani ad Argen-
tcratum, & Gratiani poftea ad Argentariam , pugnas interceffk. Statim poft Gratia-
20 ni pugnam carmen hoc fcripfifie Aufonium, declarant hi verfus:
- 2VVr prtmia in undts

Sola ; fed Auguftx veniens quod m&nibus urbis

SpecJavit junclos natique patrisque triumphos,

Hoftibm eyaclis Ntcrum fuper & Lupodunum,

Et fontem Latiis ignotum annaltbm ifiri.

Hm profiigati venit modo laurea belli:
• Mox alias, aliasque feret.
Aimi autem inter hocGratiani, & illud Iuliani bellum, xx, non amplius, interce-
dunt. Quodfiigiturpoeta pugnam apud Argentoratum intcllexiflet, poterat uti
30 vocenuper; quannagis congrua: utmoxinfraj

Arvaque Sauromatum nuper metata colonis.
Et hoc quidem fub Diocletiano, a Conftantio & Maximiano Casiaribus fadhim, an-
tepugnam Argentoratenfem; ut auftor eft Eutropius lib. ix : Varia deinceps, & Ji-
mul, & viritim, bellagejferunt (dicti Ca:fares;) Carpis & Bafiernis fubaclis, Sarmati* vi-
ciis. quarum nfitionum ingentes captivorum copias in-Rcmants fimbus locaverunt. lcili-
eet in Gallia, ut teftis eft Aulbnius. Ergo fi hxc ei Sarmatarum lccatio in Gallia nu-
fcra ■, quanto magis debebat efie pugna Argentoratenfis, a Iuliano pugnata * Sed
Bingio poetam profedum, non Argentorato, fatis liquidd patet. Scaligeram dnx
potifllmuiii res in errorem impulerunt. quarum prima fuit, magna illa pugna, ad
40 Bingium quondam fa&a; quam illeluliani pugna Argentoratemfem. efle putavit.
altera fiiit nomen Tabernarum; quas ille Tabcrnas Elfaticas efle, credidit Ortelio. Ac
fane vocabulum hoc, frequentibus hoc tra&u locis adfixum, varios aliis quoque viris
doftis peperit errores; quos ihfra indicabo. Verum monendus le&or, ha:c me non
tam oppugnandi clariflimum virum gratia fcripfifle, quam uti celeberrimae nunc,
fplendidiffimaequeurbiantiqtulfimum fplendorem adfererem . Argentoratu igitur
jam anre Ptolemamm clara urbs, poft etiam in hiftoriis Romanorum legitur celebra-
tiffima. nam Marcellinus, qui Gratiani tempore vixit, lib. xv, diferte inter praxipu-
as prima; Germaniae urbeis rccenfet; quarum reliquaeapud <t\im,Magontiaeus, Vangio-
nes, T^emetes. conlimiliterlib. xvi pugnam Iuliani apud Argentoratum vi&oriam-
50 quereferens, urbemvoczt, non vicum. & Zofimus, fiib initium libri iii,eamdem
commcmorans pugnam, diferte -sroXiv, non y.u>y.lw adpellat. Celebtiorem etiam fuif-
fc urbem, quam Ncmetes, & Vangiones; quarum illam nunc Spiram, hanc Warma-
ciamdici, poftea oftendam ; perfpicitur ex eo, quod has nulia figura depicfas habet
tabula; ncc Antoninus itinera ad eas terminat: quorum utrumque Argentorato
tnbutum, fupri oftendi.

X) ii) AUud