DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0525
GERMANI/E ANTIQ^ LIB. II. 47
B, fcriberetur zo^iTo/*cty(&.; Antoninus Latine id protulit Bormitomagm: Ptolenmis,
&au&ortabul£averoGcrmanorum vocabulo longiiis deflexerunt; mi mutantes
in b e, & ge . Pofteriores Germani, omifsa particula adjeclitia magen, dixere
Wormi^. cx quo denique fa&um Worms. Quum vero dua: priores lyllaba: per_
varias erfcrrentur vocaleis, Wormiz,, Wormez,, & Wormaz,; & Warmi^, Warmez,,
Warmaz,: Latinum vocabulum ex hoc pofterioribus temporibus fa&um Varmacia.
Pofthincalii W literam mutantes inG v, (dequamutationefupranonnib.il diftum,
pluribusque infra dicetur) idem vocabulum dixere Gvarmacia. Hinc iterumBenja-
mino Tudelenfi Hebra^o in itinerario, v confonante abje&a, &vocalibus Aa mu,
30 tatis in e e, fa&um vocabulum Germet^a.
Porro ineodem itinere, xi millibus paflUum infra Borgetomagum in tabula le-
gitur Bonconica: atque hincpoft millia lx, Mogontiacum. apud Antonium,
a Bormjtomago Bouconkm millia numerantur xiii: hinc Mogontiacum x i.
Nullibi reclus eft numerus. funt quidpe millia paffunm inter opida Worms &
CMentz, omnino xvm . Ego tamen ex intervallis Bonconicam interpreter nunc
G^idum Oppenheim; quiahoclongius diftat a Wormatia, quam a Magontiaco. A-
pud Antoninum haud dubito, quin corruptumfit n in v. namoY diphthongis
Romanis fcriptoribus inufitata.
Sequitur igiturhincipfaurbsMagontiacvm. quamnuncefleeamdem,
20 qua: contraRheni Mceniqueamnium confluenteis pofita, vulgari vocabulo dicitur
Maintz,, ipfum vocabulum fatis diferte clamat. Nomen ejus varie ab antiquis au-
ftoribus profertur: modo Magontiacvm, modo Magvntiacvm, &
alias MogontiacvM. Caufa variationisfuit; quia flumen, cujus ori op-
pofita, alia dialedo Germanis dicebatur cMain,3\AcMoin, llveCMdn : unde Roma-
norum etiam aliis fcribitur CMd-nm, aliis Mcenm. e cujus vocabulo urbs poftmodCim
nomen accepit Main^ich, & aliadialedo CMonzich. quae mox Romani fuo ori ac-
commodantes, formavere Magontiacum, five Maguntiacum, & Mogontiacum : ut Ittltch
Inliacum-, Zolpich, Tolbiacum; Blarich, Blariacum: de quibus fuo loco dicetiiu. Mo-
gonum diclum fuifle flumen, Germanice Mogcn, five antiqua dialecfo CMogon-, haud
30 temere contra antiquiflimos au&ores crediderim Reginoni, &ejus fsculi fcriptori-
bus: a quibus fittum id fufpicor b Latino urbis nomine. Ipfi Germani pofterio-
resurbisnomen, utpleraquealia, contrahentes, dixere Maintz,, & Meint^. unde po-
ftea Latine loquentes fecere vocabulum Mogontia, & nonnulli Mogvn-
t ia. Qiiamquam id fumtum credo ex Antonini itinerario ; ubi ih itinere Tre-
veris Argcntoratum, murilatum legi vocabulum Mogontia, pro Mogontiacum, paullo
ante praxedcns coarguit iter Mcdiolano Moguntiacum: ubi bis idem vocabulum
integriim perfcribitur. Scilicet adcd vitiata pra: fanis probisque placent. Ptclema?-
us in pofitu hujus urbis, folens fuo more, haud leviter erravit; irifra Obringam am>
nem (vulgo nunc dici Are, fuo loco oftendam ) Moxov\'iciw, Mocontiacum fuum iri
40 Germania inferiore, qux Obringa terminabatur, collocans.
Ceterum urbs hax in antiquiflimiscerte Germania? Cisrhenanx cenfenda eft; ut
cujusprimafundamentafinedubiojam ante Chrifti nativitatem jacfafunt. quam
Vetutiflimam ejus originem certis argumcntis dcducere conabor. Florus lib. iv,
cap. ultimo, de Drufi rebus in Germania geftis loquens; Vrdterea, inquit, in tutelam
provinciarum, prdfidia atque custodtaj ubiqae difpofuit, per CMofam flumen, per Albim,
per Ftfurgim. nam per Rheni ripam quinquaginta amplius cafielladirexit: Bonnam &
Magontiacum pontibm junxit, clafibusque firniavit. Sunt qui heic Bononiam legere
ttialunt, & Geforiacum. Sed quid monftri ? quomodo Bononiam (Beulogne nunc
vulgo dicitur, Gallia: portus; unde in Britanniam traje&uri folvunt) ponte junxit?
jo aut cui adverfa: ripae ? fcilicet proximo Britannia; litori ? Satis abfurde mehercules ,
atqueinepte; quum oceani fretum intercedat millibus pafluum circiter xxx. Cur
autemFlorus fcripfit Bononiam & Gefforiacum ? quum duo ifta unius ejusdemque
fuerintlocidiverfistemporibus vocabula; ut infra fatis certis probabitur argumen-
tis. item, quid Bononia, feu Geflbriacus, extremus quondam Gallia: ad fcptem-
trioncs portus, ad Drufi res geftas in Germania) Atqui, inquies, Mola ctiam Gal-
liae flu>
B, fcriberetur zo^iTo/*cty(&.; Antoninus Latine id protulit Bormitomagm: Ptolenmis,
&au&ortabul£averoGcrmanorum vocabulo longiiis deflexerunt; mi mutantes
in b e, & ge . Pofteriores Germani, omifsa particula adjeclitia magen, dixere
Wormi^. cx quo denique fa&um Worms. Quum vero dua: priores lyllaba: per_
varias erfcrrentur vocaleis, Wormiz,, Wormez,, & Wormaz,; & Warmi^, Warmez,,
Warmaz,: Latinum vocabulum ex hoc pofterioribus temporibus fa&um Varmacia.
Pofthincalii W literam mutantes inG v, (dequamutationefupranonnib.il diftum,
pluribusque infra dicetur) idem vocabulum dixere Gvarmacia. Hinc iterumBenja-
mino Tudelenfi Hebra^o in itinerario, v confonante abje&a, &vocalibus Aa mu,
30 tatis in e e, fa&um vocabulum Germet^a.
Porro ineodem itinere, xi millibus paflUum infra Borgetomagum in tabula le-
gitur Bonconica: atque hincpoft millia lx, Mogontiacum. apud Antonium,
a Bormjtomago Bouconkm millia numerantur xiii: hinc Mogontiacum x i.
Nullibi reclus eft numerus. funt quidpe millia paffunm inter opida Worms &
CMentz, omnino xvm . Ego tamen ex intervallis Bonconicam interpreter nunc
G^idum Oppenheim; quiahoclongius diftat a Wormatia, quam a Magontiaco. A-
pud Antoninum haud dubito, quin corruptumfit n in v. namoY diphthongis
Romanis fcriptoribus inufitata.
Sequitur igiturhincipfaurbsMagontiacvm. quamnuncefleeamdem,
20 qua: contraRheni Mceniqueamnium confluenteis pofita, vulgari vocabulo dicitur
Maintz,, ipfum vocabulum fatis diferte clamat. Nomen ejus varie ab antiquis au-
ftoribus profertur: modo Magontiacvm, modo Magvntiacvm, &
alias MogontiacvM. Caufa variationisfuit; quia flumen, cujus ori op-
pofita, alia dialedo Germanis dicebatur cMain,3\AcMoin, llveCMdn : unde Roma-
norum etiam aliis fcribitur CMd-nm, aliis Mcenm. e cujus vocabulo urbs poftmodCim
nomen accepit Main^ich, & aliadialedo CMonzich. quae mox Romani fuo ori ac-
commodantes, formavere Magontiacum, five Maguntiacum, & Mogontiacum : ut Ittltch
Inliacum-, Zolpich, Tolbiacum; Blarich, Blariacum: de quibus fuo loco dicetiiu. Mo-
gonum diclum fuifle flumen, Germanice Mogcn, five antiqua dialecfo CMogon-, haud
30 temere contra antiquiflimos au&ores crediderim Reginoni, &ejus fsculi fcriptori-
bus: a quibus fittum id fufpicor b Latino urbis nomine. Ipfi Germani pofterio-
resurbisnomen, utpleraquealia, contrahentes, dixere Maintz,, & Meint^. unde po-
ftea Latine loquentes fecere vocabulum Mogontia, & nonnulli Mogvn-
t ia. Qiiamquam id fumtum credo ex Antonini itinerario ; ubi ih itinere Tre-
veris Argcntoratum, murilatum legi vocabulum Mogontia, pro Mogontiacum, paullo
ante praxedcns coarguit iter Mcdiolano Moguntiacum: ubi bis idem vocabulum
integriim perfcribitur. Scilicet adcd vitiata pra: fanis probisque placent. Ptclema?-
us in pofitu hujus urbis, folens fuo more, haud leviter erravit; irifra Obringam am>
nem (vulgo nunc dici Are, fuo loco oftendam ) Moxov\'iciw, Mocontiacum fuum iri
40 Germania inferiore, qux Obringa terminabatur, collocans.
Ceterum urbs hax in antiquiflimiscerte Germania? Cisrhenanx cenfenda eft; ut
cujusprimafundamentafinedubiojam ante Chrifti nativitatem jacfafunt. quam
Vetutiflimam ejus originem certis argumcntis dcducere conabor. Florus lib. iv,
cap. ultimo, de Drufi rebus in Germania geftis loquens; Vrdterea, inquit, in tutelam
provinciarum, prdfidia atque custodtaj ubiqae difpofuit, per CMofam flumen, per Albim,
per Ftfurgim. nam per Rheni ripam quinquaginta amplius cafielladirexit: Bonnam &
Magontiacum pontibm junxit, clafibusque firniavit. Sunt qui heic Bononiam legere
ttialunt, & Geforiacum. Sed quid monftri ? quomodo Bononiam (Beulogne nunc
vulgo dicitur, Gallia: portus; unde in Britanniam traje&uri folvunt) ponte junxit?
jo aut cui adverfa: ripae ? fcilicet proximo Britannia; litori ? Satis abfurde mehercules ,
atqueinepte; quum oceani fretum intercedat millibus pafluum circiter xxx. Cur
autemFlorus fcripfit Bononiam & Gefforiacum ? quum duo ifta unius ejusdemque
fuerintlocidiverfistemporibus vocabula; ut infra fatis certis probabitur argumen-
tis. item, quid Bononia, feu Geflbriacus, extremus quondam Gallia: ad fcptem-
trioncs portus, ad Drufi res geftas in Germania) Atqui, inquies, Mola ctiam Gal-
liae flu>