Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

:o8 P H I L I P P I CLVVERII

vam qttoniam Tundis fum cum Ligure noftro, difcrucior Sextttlii fundum a verberone
Cumlto pofitdcri . quod citm dico, de toto gencre dico . quid enim mifertus, quam ea
nos tueri, propter qu& illum oderamus ? In hoc igitur toto genere, praeter Curtilium,
Cenforinum, Meflallam, Plancum, & Poftumium , fuere & Bafllis, & Sca:va,
& Fango: ad quos fe'redirc, in pofteriori epiftola. fcripfit Cicero; quosque non
exiftimavit confiderc, fc illa, quas ex Caefaris latrocinio ac liberalitate pofllde-
bant, habituros, ftantibus bonis, & libertatis amatoribus. Fuit autem Fango hic,
untts cx corum numero, qui exmilitibus mercenariis in fcnatorium ordinem per
Caefarem cvecti fuerant: tefte Dione lib. x lvi 11 • Ergo nulli apud Ciccroncm
funt Attu. Ad Atuaticos meos nunc rcdeo. Fincis his drcumfcribo 5 ab ortu 10
folis eosdcm, quos antea Eburonibus ab occafu : nempe lineam ab Namurco ad
fontem amnis Getar; & indeipfum amnem ad Demera; ufquc confluentcm. ab
fcptemtrionibus item cofdcm , quos Mcnapiis hac parte ab mcridic; id eft, De-
mcram &Rupcllam flumina, ad Scaldis ufqueconfluentcm . ab occafu, ad con-
fluentem ufque Tenera;, Scaldtm, quo abMorinis difcretos fuifie, infra patebit;
indc Tcncram, quo ab Nerviorum clicntibus, de quibus infra dicetur, feparaban-
tur, ad opidum ufque Aeth . hinc a meridie limitem facio per lineam ad Sabin
ufque amncm (vulgo eft Sambre) & opidtun Tontaines ductam; quo a Nerviis di-
rimcbantur. Mcnapiis, Fburonibus, ac Nerviis fuifle finitimos, jam antea e
Cafare, ac Dione patuit. Regiones nunc his finibus includuntur ifla:: Magna 20
pars Brabantia:, inter Gctam, Demeram, acTeneram amneis: Flandria: cxiguus
traclus juxta dcxtram Tenera: ripam; ubi opidum Bendermonde. item Haenoniae
pars; qua opida Enghien, Hai/e, Songnies, Braine le conte, Efcaufitennes. & item Na-
murcenfis comitatus portio, Sabis laevac ripa: adfixa.

Celebrem jam Iul.Caefaris aevo opidis caftellisque fuifle Atuatucorum rcgio-
nem, e commcnt. n perfpicitur. Atuatici, inqu.it, quum omnibus copiis auxi/io
Nerviis venirent; hac pugna nuntiata , ex itinere domum reverterunt. cunclis opidis,
caflellisque defertis, ftta omnia in unum opidum egregie natura munitum, contulerunt.
quod quumcxomnibm in circuitu partibm altifiimas rupeis defpeclusque habcret, unaex
parte leniter acclivis aditm, in latuudinem non amp/tits cc pedum, relinquebatur. quem 50
tocum duplki altiftimo muro municrant. Hoc opidum quodnam aut quo tra&u fue-
rit, haud equidem difpicere queo . magnum fuilfe atque capax, patet cx eodem
commcntatio paullo pdft, ubi Oefar tradit millia capitum, quum id oppugnaretur
rcpena inibi fuifle liii . Id maxime mirandum5 quum vi tantummilliahomi-
num a Cimbris Teutonisque, in Galliam Narbonenfem atque Italiam profici-
fccntibus, circaRhenum pralidioimpedimentisrelicta fuerintj tam cxiguum nu-
merum nonmodo a fuperiore Rheni ripa, propcadoceanum perferocifllmasna-
tiones penetrafle: fed etiam in tantam brevi temporis fpatii cxcrevifle multitudi-
ncm, uti Iul. CaTar, l circiter annis poft, in dido opido, a feexpugnato, tot mil-
lia repetierit captivorum ; quos omneis illc per fcftionem vendidit. Nec tamen 40
totam gentem intra id opidum conclufam, venditamquc fuiflc, patet cx eo, quod
poftcaetiam bellum adversus Romanosuna cum Nerviisrcparaverint; teftc eodcm
Cadarc, comment. v, & vi . Aut majorcm fuifie numcrum illum adimpedi-
xnenta reliclorum, aut alios quoque bellici iftius crroris focios fefc iisadjunxilTe,
probabile cft . Tantacerte poftmodum, intra l illos annos, univcrforum fuitvir-
tus, uti, poftquam firmas clictis finibus fedeis fixcrunt, contcrminos Eburoncs
impcrio fuo fubjeccrint: uti fupra, cx Ambiorigis Eburonum rcgis fcrmonc, a-
pudllomanos habito, intellcximus. quod etiam ipfi Atuatici apud Cafarcm pra1-
dicant, di&o commcnt. 11, in deditionc opidi fui: Se unum petere ac deprecari; fi
forte pro fuaclementia, ac manfuetudine, quam ipji ab aliis attdifent, ftatuifjet, Atuati- 50
cos ejfe confervandos, nefearmis defpoliaret .fibi omneis ferefinitmos effeinimtcos, ac ftt£
virtuti invidere : a quibus fe defendere, traditts armis, nonpoffent . ftbi vrtfiare, fi in
ettmcafumdeducerentur, quamvis fortunam apopulo Romano pati,qu'am ab htspercrucia-
tttm interfici, intcr quos dominari confveffent.

Cetcrum, poft Cx-faris tempora, quum nova in eadem provincia BelgicS

ncmina