DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0623
GERMANI£ ANTIQ^ L I B. II. r4$
undis latentes. quin ctiara nunc alvei profunditas deprehenditur inter di&cs vicos,
hoc tradu : A Gertrudcberga, dextra ripa attingit reliquias vici Herderwert-} dcin
Heijierbach; mox Ailenfoet: cui oppofitus fuit in lasva ripa'vicus Manfterkercke. hinc
interduum vicorum rcliquias, quorum altcrcft a dextraripa, Jiiocfin, aher afini-,
ftra, Dubbelmund, in profundos fefe condit lacus. moxque iterum in Hollandia: in-
fula , cui vocabulum vulgare Foren, fuo veterisMofe nomine dignofcitur : prater-
ve&usque cognominem vicum Mafedam, tandem ad alium vicum cognominem
Weji Mafe, fiftitur. hinc aurem aduobuSmillibus pafluum oppofitus ei eftaliusal-
*■ veus, ad vicum Claeswale: quem & ipfum veterem quondam fuiffe Mofa: alveum,
I0 rcgio indicium facit. cxit autem in lacus, qui inter duas ejusdem nominis infulas Fo-
ren funduntur. Hinc jam ad verum Mofe os uti perveniamus, id necelfe eft fretum
fcquamur, quodintcrinfula Corendyk Scvicum'Bicynkjtiet fitum. inde jamcertusex-
cipitalveus, qui juxta vicos Simons haven, & Biert protenfus, tandem in oftium no-
menque Mofa: definit, ad opidum Geerfliet. huncautcm veterem verumque eife Mo-
fkalvcum, duabus rationibus colligo. primum, fiad hevam alium agereconareris, no
in Mofie tandem os, fed in aliud fretum,quodin mare oceanum exir,nominc Fiaciee,
incideres: fin vero ad dextram defle&eres; in Vahalis fluvii nomen dclabereris,
quodeftinterduos vicos Vutte, & Fortegael. Porro a Geroflitio immenfum illud,
ut vocat Tacitus, Cfrlofcos incipit; quo Rheni amnispars, verfo cognomento, Faha~
20 ooeamm ejfunditur.
Hic igitur vetus Mofa: fluminis al veus. quo fatis cognito, ad Vahalis cxpofitionem
fermoconvertatur. Tacitus ,utante relatum, annal. u-,Rhentes inquit, uno aiveo
contintttM, aat modicds infutas circumvenicns, apud principium agri Batavi veiut induos
amnes dividitur: fervatcjue nomen & violentiam curfm, qua Germaniam pr<xvehitur,do~
neccceano mifceatur; ad Gallicam ripam latior & placidior affluens. verfo cognomemo Va-
halem accoU dicunt: moxque idquoque vocabulum mutat Mosa flumine ; ejttsque immenfo
vre eumdem in oceanum ejfunditur. Dividi Rhenum in duos alveos, ad munimentum
Schenkii, jam antca faepe dictum. Hincigitur finifter alveus, cognomento V A H A-
L £ s, Novicmagum, Tiliam, Bomelium, Geldriar opida pralapfus, nomen perfert
30 nunc adarcem ufque Lcevenjiein. juxta hancfofia, a vico Bechoven manibus quonda
mortaliu egefta, aquas pariter Mofse inVahalis flumen invexit acnomen; quod e-
tiam nuncduratfub ccgnomcntonovi Mofa:,utante memoratum. Vahalesigitur
amnisanteafuit, qui novus Mofapoftca diclus. Hujus la:vam ripam lacus nunc te-
gunt, (Ive paludes, Gertrudebcrga inter Dordracumquc fparfa-;interccdentibus tame
parvulisquibusda infulis, prillina* contincniis tcrrse reliquiis . In dcxtra ripa, a Lo-
vcftenio vifitur Gorichomium opidum. inde vici Herdigfeld, Gijjendam, Slydrecht,
Fapendrecht. huicinhcvaripaobjacetDordracum opidum. a quo Vahales, eodem
cogmomcnto novi Mofx, in oriente feconvertit, ad foflam nfque, qua: abluto vico
Hollandia: Atbiafcrdam, Lcccsaninimifcetur. Pofla: alius ab occidentca?ftivoop-
pofitus eft alveus, mcdiam infulam fccans: quem vetere Vahalisefle alvcum , ipfum
proditnome, quoin huncufq; diem deWale accolisdicitur. Hujusfiniftra: ripae tres
adjacentvici, Haynyderambacht, Rysoort, & Tansdam. ab hoc iterum in lacus trans-
funditur Vahales; donec intcrduosiniulareisvicos Futte & Portegael, Vahalisno-
men rurfusobtincat. quoddeindefervat, donec inter Geroflitium & Flarcdingam
Mofa» fiuminimifccatur: cujus hinc immcnfo oretnoceanum cjfunditur. Ad Geroflitiu
igitur olimfuiile Mofc Vahalisq;conf!ucnreis, certu cft 5 non vero ad Vorichomiu
opidum, fcu arccm Lovcftcnium; ut alii haclcnus vulgo docuerunt. Cetcro antiqui
ifti diclorii amnium ductus,five alvei,fic poftmodo,cum oceani inundationibus,tum
mortaliu opcribus turbati funt, uti multis in locis, quemadmodum fupra oftcnfum,
vix veftigia deprchcndatur. quidpe quu Mofaa vico Rochove dextras terras pervectus,
in Vahale cifundcretur juxta opidum Vorichomiu ; nome illius, ut celebrioris flu-
vh, in hujusahxo praevalu.it; ita, uti novm Mofa diceretur. Poftqua vero arx in fini-
ftra cms rina cxftrudta,cui nomen, five a rege Francoru Merova:o, ut vulgo creditur,
fivealiunde, jtfe™^^, vulgo de Mertve : ipfcquoq; fluvius, quiab initio Vahales.mox
Mofa dicebatur, Merovxus nuncupatus cft. tandem, quum oceanus terras, modicis,
N ante^
undis latentes. quin ctiara nunc alvei profunditas deprehenditur inter di&cs vicos,
hoc tradu : A Gertrudcberga, dextra ripa attingit reliquias vici Herderwert-} dcin
Heijierbach; mox Ailenfoet: cui oppofitus fuit in lasva ripa'vicus Manfterkercke. hinc
interduum vicorum rcliquias, quorum altcrcft a dextraripa, Jiiocfin, aher afini-,
ftra, Dubbelmund, in profundos fefe condit lacus. moxque iterum in Hollandia: in-
fula , cui vocabulum vulgare Foren, fuo veterisMofe nomine dignofcitur : prater-
ve&usque cognominem vicum Mafedam, tandem ad alium vicum cognominem
Weji Mafe, fiftitur. hinc aurem aduobuSmillibus pafluum oppofitus ei eftaliusal-
*■ veus, ad vicum Claeswale: quem & ipfum veterem quondam fuiffe Mofa: alveum,
I0 rcgio indicium facit. cxit autem in lacus, qui inter duas ejusdem nominis infulas Fo-
ren funduntur. Hinc jam ad verum Mofe os uti perveniamus, id necelfe eft fretum
fcquamur, quodintcrinfula Corendyk Scvicum'Bicynkjtiet fitum. inde jamcertusex-
cipitalveus, qui juxta vicos Simons haven, & Biert protenfus, tandem in oftium no-
menque Mofa: definit, ad opidum Geerfliet. huncautcm veterem verumque eife Mo-
fkalvcum, duabus rationibus colligo. primum, fiad hevam alium agereconareris, no
in Mofie tandem os, fed in aliud fretum,quodin mare oceanum exir,nominc Fiaciee,
incideres: fin vero ad dextram defle&eres; in Vahalis fluvii nomen dclabereris,
quodeftinterduos vicos Vutte, & Fortegael. Porro a Geroflitio immenfum illud,
ut vocat Tacitus, Cfrlofcos incipit; quo Rheni amnispars, verfo cognomento, Faha~
20 ooeamm ejfunditur.
Hic igitur vetus Mofa: fluminis al veus. quo fatis cognito, ad Vahalis cxpofitionem
fermoconvertatur. Tacitus ,utante relatum, annal. u-,Rhentes inquit, uno aiveo
contintttM, aat modicds infutas circumvenicns, apud principium agri Batavi veiut induos
amnes dividitur: fervatcjue nomen & violentiam curfm, qua Germaniam pr<xvehitur,do~
neccceano mifceatur; ad Gallicam ripam latior & placidior affluens. verfo cognomemo Va-
halem accoU dicunt: moxque idquoque vocabulum mutat Mosa flumine ; ejttsque immenfo
vre eumdem in oceanum ejfunditur. Dividi Rhenum in duos alveos, ad munimentum
Schenkii, jam antca faepe dictum. Hincigitur finifter alveus, cognomento V A H A-
L £ s, Novicmagum, Tiliam, Bomelium, Geldriar opida pralapfus, nomen perfert
30 nunc adarcem ufque Lcevenjiein. juxta hancfofia, a vico Bechoven manibus quonda
mortaliu egefta, aquas pariter Mofse inVahalis flumen invexit acnomen; quod e-
tiam nuncduratfub ccgnomcntonovi Mofa:,utante memoratum. Vahalesigitur
amnisanteafuit, qui novus Mofapoftca diclus. Hujus la:vam ripam lacus nunc te-
gunt, (Ive paludes, Gertrudebcrga inter Dordracumquc fparfa-;interccdentibus tame
parvulisquibusda infulis, prillina* contincniis tcrrse reliquiis . In dcxtra ripa, a Lo-
vcftenio vifitur Gorichomium opidum. inde vici Herdigfeld, Gijjendam, Slydrecht,
Fapendrecht. huicinhcvaripaobjacetDordracum opidum. a quo Vahales, eodem
cogmomcnto novi Mofx, in oriente feconvertit, ad foflam nfque, qua: abluto vico
Hollandia: Atbiafcrdam, Lcccsaninimifcetur. Pofla: alius ab occidentca?ftivoop-
pofitus eft alveus, mcdiam infulam fccans: quem vetere Vahalisefle alvcum , ipfum
proditnome, quoin huncufq; diem deWale accolisdicitur. Hujusfiniftra: ripae tres
adjacentvici, Haynyderambacht, Rysoort, & Tansdam. ab hoc iterum in lacus trans-
funditur Vahales; donec intcrduosiniulareisvicos Futte & Portegael, Vahalisno-
men rurfusobtincat. quoddeindefervat, donec inter Geroflitium & Flarcdingam
Mofa» fiuminimifccatur: cujus hinc immcnfo oretnoceanum cjfunditur. Ad Geroflitiu
igitur olimfuiile Mofc Vahalisq;conf!ucnreis, certu cft 5 non vero ad Vorichomiu
opidum, fcu arccm Lovcftcnium; ut alii haclcnus vulgo docuerunt. Cetcro antiqui
ifti diclorii amnium ductus,five alvei,fic poftmodo,cum oceani inundationibus,tum
mortaliu opcribus turbati funt, uti multis in locis, quemadmodum fupra oftcnfum,
vix veftigia deprchcndatur. quidpe quu Mofaa vico Rochove dextras terras pervectus,
in Vahale cifundcretur juxta opidum Vorichomiu ; nome illius, ut celebrioris flu-
vh, in hujusahxo praevalu.it; ita, uti novm Mofa diceretur. Poftqua vero arx in fini-
ftra cms rina cxftrudta,cui nomen, five a rege Francoru Merova:o, ut vulgo creditur,
fivealiunde, jtfe™^^, vulgo de Mertve : ipfcquoq; fluvius, quiab initio Vahales.mox
Mofa dicebatur, Merovxus nuncupatus cft. tandem, quum oceanus terras, modicis,
N ante^