Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

GERMANI& ANTIQo LIB. III. n
tjr Rhenm, in modum infuU cingens, & naturalis ipfa loci ajperitas munit. Vetum amnem
altifiimum latiflimumque hac regione alveum fponte (ua mutaffe, aut humaha opera
didudum alio fuiffe, quis temere credat ? Rhenanus verb dum negat Antoninurn. lo-.
ca trans Rhenum memoraffe, eo iplb ignarum ie ejus loci fitus prodit, qui inter Aii-
albinum& Montem Brifiacum in eadem ripa extra provinciamRomanam, ab Anto-
nino memoratur. Hicinprimo itinere legiturcafu obliquo phnalis numeri Vruncisz
in altero verb Vtirentis. unius ejuidemque loci effe duo vocabula, fttus ante Montem
Brifiacum, & tra&us itineris fatis indicant. quapropter alterutrumeffecorruptumcer-
tum eft. Vicus hpdie eft medio fere inter Baftliam & Brifiacum itinere, propior ta-

lomen Brifiaco, haud procul Rheni ripa, vulgari vocabuloZunzen. quem cffe locum il-
lumAntonino mcmoratum, fitus, atque itineris traftus, nec non nomen, quam apcr-
tifiimis argumentis oitcndttnt. quidpe, ut Tabern* Romanorum Germanis dicte fuere
Zabernfic Galloru Zurich Romanis Turigum^wc 7/g»7«w,Germanorum Zolpich,Tol-
fiacum ■, fic Zur/^cn Allemanorum diclae fuere Romanis V t v n t e. Fuifle aute lite-
ram T in fecunda & ultima fyllabis fctiptarn , altera illa vox Vtirentis arguit. Qupd
fi igitur VtuntA fiiere trans Rhenum 5 nihil jam mirum, ii Brijiacum quoque montem
in eadem fuiffe*ripa crediderimus. Partem fuiffe imperii Romani Akmanniam jam
Taciti a:vo, fupra oftenfum eft. poftea verb, quum in libertatem fefe vindicaflent Ale-
manni, ipfumque Romanum imperium ultro armis ac pra»dationibus crebris petiif.

2ofent; tandem devi&is eis, Probum, quidquid inter Rhenum ac Nicrum eft, inprovin-
cia; formam iterum,redegifle, munimentaque in hujus amnis ripa complura ercxifie,
auclor eft Vopifcus in vita ejus.de Valentiniano etiam fic Marcellinus lib. xxviii :
Valentinianm magna animo concipiens, & utilia, Mhenum amnem, a Retiarum exordio ad
ufquefretalem Oceanum, magnis molibus communiebat; cajira extollens altius, & caftella,
turrefqueadjiduasper habi/es locos ejr oportunos, qua Galliarum extenditur longitudo^
nonnumquametiamultraflumen xdificiispofitis,fubradens barbaros fines. Etlib. Xxx:
Ideoautem etiam Vakvtinianm metuebatur, qmd & exercitus auxit valido fupplementey
tjr utrobique Rhenum celfwribm caslris munivit, atque cafiellis, ne latere ufquam hoHis ad,
noslrafe proripienspofiet. Potuitigitur Romanis itereffe per hax dextraeripae muni-

3omenta;amne ad Arialbinum, & Brifiacum montem traje&o. Et quis non credat
nionte hunc primo a Romanis contra Alemannos fuiffe communitum ? nam ipfi Ger-
mani nulla umquam munimcnta contra Romanos excitarunt. A Valentiniano in A-
lemannorum ripa caftella fuiffc ere£ta,fatis aperte docet pradicto lib. xxx Marcefiinus.
Valeat igitur jam falfum illud teftimonium Luitprandi, hominis Itali, locorum in
Germania parum gnari: quod vel ex hoc ipfb cjus teftimonio, tripli.ci errore,implici-
io, fatis probare licct. nam piimo,quia Brifiacum opidum Elfatia: crat conterminum ;
ipfiiis Elfatiae id effe putavit. deinde, quum infula reffet ad opidum , in Gallica,
ripa, uti etiam nunc eft 5 iii ipsa infula opidum efl^credidit. tandcm, quum rcgio cir-
cumjacens ex opidi nomine diclaforet Brifachgjtw, quae nunc contrade Brifgaw; ipfurn

^oopidunt hoc vocabulo adfecit: ex quo uno iatis ejus harum oramm ignorantia adpa-
ret. At regioemjamantiquisetiamtemporibusfukTeadpellatamRomanis Brisi-
gaviam ; &ipfos incolas Brisigavos, five Brisiga vios : ex notitia
imperii liquct; ubi inter militeis prasfidiarios numerantur Brifigavi.

Cetenim Marcellinus praedidiis haxcontinubfubnecHt: Denique cum reputaret,
munimentum celfum & tutum, quodjpfe aprimis fundarat aujpiciis, pr<eterlabente Nicra
nominefiuvio ,paulatim fttbverti pofe undarumpulfa immani; meatum ipfum aliorsum
'verterecogitavit. ejr quaftis artificibttsperitis aquarUrei, copiesaque militis manii, ar-
duumeft opm adgrejfus.per multosenim dies compaginat* formxe roboribus, con')eclnque
inafoeum, fixis,refixifque aliquotiensprope ingentibusJiilU fiucltbmereclis confunde*

j0 bantur,avulfxqu<t vigurgitis inierrumpebantur, Vicit tamen imperatoris vehementior cu-
r*, ejr morigeri militis labor, mento tenrn, dum operaretur ,fepi demerfi: tandemque, non
fine quorundam difcrimine, caHraprafidiaria, inquietudine errantis ingentis amnis exem-
?*» nu*c valida funt. Sunt, qui hoe munimentum volunt hodie effe eum locum, qui
lnter Rheni Nicrique confluenteis dicitur tManheim. Verum illi uti bane fuam opi-
nioneni fatis tueri poflint, vchcmenter egovereor. quidpe in ifla Marccllini defcriptio-

B z nenihil