DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0846
GERMANIiE A N T I L I B. III. t<*L
thfiro reddi. Hiiceas fo/is radiarum fuccum ivte/Ugi vo/uit. hos sirca occafkm credit ve*
hementiores interram aflos, pingvem fudorem in ea parte relmquere; deindc ^hbus in
Ccrmanorum litora cjici. Corrigeheic vocem ^yibalum in Ba silia m ; ut liipra
apud eumdem Piinium habetur, lib. iv, cap. xi11. de eodemenim Pythea,cjusdem
rei auctore, heic narrat Piinius. Norandum aurem, ut proximam facit Bafiliam, id eft;
Baltiam Teutonis; quos Codanoniam, qua: vulgo nunc eft Sieland, tenuiife infulam,
cx eodem Plinio arque Mcla poftea demonftrabo. Codanonia: autem prcxima eft Sca-
cia. A Germamse etiam continentc, id cft, a Pomerania: litore, ad proximum Baltiae,fi-
vc Scandinavix litus, lxxx circiter millium pafluum intervallum, uniusdiei eftnaviga-
lotio, fi ventusdctopcram . De Tirwax> hac Pliniumdi&olib. iv, cap.xni, narrantem
fupra audivimus: Jnfula complures fine nominibus co fttu traduntur: ex quibus antc Scythi-
am, qua appelLtur Bannomanna,abcJJe a Scytbia diei curfu, inquam verts tempore fiuftibus
cleclrume]iciatur,Timausprodidit. Sic vulgata habent exemplatia . tu eruenda voccni
Bannomanna, in &i/£/<i.namlib.xxxvi i, cap. n, ubieadem haec verbadePythearefert
Plinins, credtdtffc ei Tw&um ait,fedinfulam Baltiam nominaffe. Nec eft qu6d docliflimi
viri dubitent, utrum rcdrius Bannsmannam Baltiam corrigatur, an vero Ba/tia in Banno-
ntmnam: Baltiam quidpc Solinus quoque habet; &, quod omnium maximoefie poteft
argumento, fretum hodicque, inter duas Daniae infulas Fyne & Sieland, antiquiflimo
illo vocabulonominatur De Belt . unde forteproximaiiafulaCodanonia,qua;eft
^oSieland, antiquilTimis temporibus di£h fuit B a l t i a. quod nomen, quia Codanonia
Teutonorum eratmaxima, gcographi Grxci, pcr errorem, immenfarmagnitudinis in-
fuke tribucrunr, qua: Scandinavia Plinio, Scandia Ptolernax) dicitur. Dealteroilloinfu-
\x vocabulo B a s i l i a , uti dicam, quod fenrio; credo id jam ante Plinii rempora in
Pyrhex librisfuific vitiofum, pro Baltia. idquefacililibrarii lapfu, fcribentis Bttrfaaa*
proB aX-na,. Ab hac infula, Xenophonti Lampiaceno memorata, omnem finum Co-
danum, iive marc Svevicum, Balticttt» fuiffe eognominatvjm mare fufpicatur Albertus
Cranzius, fubinitium hiftoriarum fuarum . hujus auttoritarem tam prope fequutus
eft AbrahamusOrtelius, uti pradi&um finum Xenophonti Baltiatm ntare vocatum
eiTe adfitmaverit. Verum quicumque mare hoc Larine adpellarit Ba/ticum; novo; &z
^ofubHelmoldi, AdamiqueBremenfisfecula invento vocabulo, haud perinde antiquo
nomine id adpellare fefe fciat. Ipfum tamen prsedi&um fretum Balt, B a l t i c u m La-
tine nominare equidem haud dubitaverim,vel etiam B a l ti a m; quemadmodumfu-
perum mare inter Italiam atque Illyricum dictum fuit Adria. hoc tamen mafculini eft
generis \ in Ba/tta femininum genus, quo etiamnunc ufurpatur, non mutaverim .
Hadtenus igirur de prima illa im***nft magnitudinis infula B/tltia, five Scandinavii:
quam pcninfulam eiTe, fub nominibus Biarmiae, Lappia?, Finnomarcbiae, Botnia^ Sve-
iix, ac Norvagise, faris compertum noftra habet setas.
Nuncdcalteraillaquoque;opinienenonminoreinfula Finningia,paucaquae-
damdicenda. Pliniusigiturlib. n, cap. cviii, AGermania,inquit,imwenfasinfu/as
^ nonpridemcompertascognitumbabea. & Tacitusin libro de Germania: Cetera occanus
ambit, latos fmus, & infuiarum immenftJpatia compktlens. Pluresigiturnumero ,non
unam tantum, fuifle infu/as immenfts certum eft. Aperre id reftatur Plinius lib. iv,
■*ap. x 111 : Sevo mons ibi immenfus , immancm adCimbrorum ufque promontorium efficit
ftnum, quiCodantuvocatur jefertusinfu/k ,quarum c/arijsima ScanditfaviaeU, incomper-
td magnitudinis; portionem tantitm e)us, quod ftt notum , Eillevionum gente id incolen-
■ie pagis; qu&aherum orbem terrarum cam appellat. Nec esl minor opintone Finningia 4
^utdam hac babitari ad Vijiulam ufqttefiuvium , a Sarmatis, Venedis, Scyris, Hirris, tra.
dunt. Quibus verbis alteram finus Codani immenfam infulam, inter Scandinaviam,
Venedosque firam delignat. quse nulla alia eifcpoteft, quam qua? hodieque,fubnomi-
£0 nibus Finniie, Botniaeoricnralis, & Corellise, peninfula efle nofcitur- Nonien ejus in
vulgaris Plinii excmplaribus vitiarum legirur Eningia. quod tamen jam dudum viri
Aoiti icCth refliruerunt Finningia. Finnos quidpe totam incoluifle, infra pluribus
<locebo. A genteigiturFinnorumdi&acft tcrra Finningia, cadem analogia, qua
-hodieque in pnedicfa peninfulaScandinaviaregioncs vocantur, He/ftng, Fiering,<JMo-
ring,B/ching: &in continente Germania: Skfing^ urramque Yiadii tipam; inter A!V
O 3 binj
thfiro reddi. Hiiceas fo/is radiarum fuccum ivte/Ugi vo/uit. hos sirca occafkm credit ve*
hementiores interram aflos, pingvem fudorem in ea parte relmquere; deindc ^hbus in
Ccrmanorum litora cjici. Corrigeheic vocem ^yibalum in Ba silia m ; ut liipra
apud eumdem Piinium habetur, lib. iv, cap. xi11. de eodemenim Pythea,cjusdem
rei auctore, heic narrat Piinius. Norandum aurem, ut proximam facit Bafiliam, id eft;
Baltiam Teutonis; quos Codanoniam, qua: vulgo nunc eft Sieland, tenuiife infulam,
cx eodem Plinio arque Mcla poftea demonftrabo. Codanonia: autem prcxima eft Sca-
cia. A Germamse etiam continentc, id cft, a Pomerania: litore, ad proximum Baltiae,fi-
vc Scandinavix litus, lxxx circiter millium pafluum intervallum, uniusdiei eftnaviga-
lotio, fi ventusdctopcram . De Tirwax> hac Pliniumdi&olib. iv, cap.xni, narrantem
fupra audivimus: Jnfula complures fine nominibus co fttu traduntur: ex quibus antc Scythi-
am, qua appelLtur Bannomanna,abcJJe a Scytbia diei curfu, inquam verts tempore fiuftibus
cleclrume]iciatur,Timausprodidit. Sic vulgata habent exemplatia . tu eruenda voccni
Bannomanna, in &i/£/<i.namlib.xxxvi i, cap. n, ubieadem haec verbadePythearefert
Plinins, credtdtffc ei Tw&um ait,fedinfulam Baltiam nominaffe. Nec eft qu6d docliflimi
viri dubitent, utrum rcdrius Bannsmannam Baltiam corrigatur, an vero Ba/tia in Banno-
ntmnam: Baltiam quidpc Solinus quoque habet; &, quod omnium maximoefie poteft
argumento, fretum hodicque, inter duas Daniae infulas Fyne & Sieland, antiquiflimo
illo vocabulonominatur De Belt . unde forteproximaiiafulaCodanonia,qua;eft
^oSieland, antiquilTimis temporibus di£h fuit B a l t i a. quod nomen, quia Codanonia
Teutonorum eratmaxima, gcographi Grxci, pcr errorem, immenfarmagnitudinis in-
fuke tribucrunr, qua: Scandinavia Plinio, Scandia Ptolernax) dicitur. Dealteroilloinfu-
\x vocabulo B a s i l i a , uti dicam, quod fenrio; credo id jam ante Plinii rempora in
Pyrhex librisfuific vitiofum, pro Baltia. idquefacililibrarii lapfu, fcribentis Bttrfaaa*
proB aX-na,. Ab hac infula, Xenophonti Lampiaceno memorata, omnem finum Co-
danum, iive marc Svevicum, Balticttt» fuiffe eognominatvjm mare fufpicatur Albertus
Cranzius, fubinitium hiftoriarum fuarum . hujus auttoritarem tam prope fequutus
eft AbrahamusOrtelius, uti pradi&um finum Xenophonti Baltiatm ntare vocatum
eiTe adfitmaverit. Verum quicumque mare hoc Larine adpellarit Ba/ticum; novo; &z
^ofubHelmoldi, AdamiqueBremenfisfecula invento vocabulo, haud perinde antiquo
nomine id adpellare fefe fciat. Ipfum tamen prsedi&um fretum Balt, B a l t i c u m La-
tine nominare equidem haud dubitaverim,vel etiam B a l ti a m; quemadmodumfu-
perum mare inter Italiam atque Illyricum dictum fuit Adria. hoc tamen mafculini eft
generis \ in Ba/tta femininum genus, quo etiamnunc ufurpatur, non mutaverim .
Hadtenus igirur de prima illa im***nft magnitudinis infula B/tltia, five Scandinavii:
quam pcninfulam eiTe, fub nominibus Biarmiae, Lappia?, Finnomarcbiae, Botnia^ Sve-
iix, ac Norvagise, faris compertum noftra habet setas.
Nuncdcalteraillaquoque;opinienenonminoreinfula Finningia,paucaquae-
damdicenda. Pliniusigiturlib. n, cap. cviii, AGermania,inquit,imwenfasinfu/as
^ nonpridemcompertascognitumbabea. & Tacitusin libro de Germania: Cetera occanus
ambit, latos fmus, & infuiarum immenftJpatia compktlens. Pluresigiturnumero ,non
unam tantum, fuifle infu/as immenfts certum eft. Aperre id reftatur Plinius lib. iv,
■*ap. x 111 : Sevo mons ibi immenfus , immancm adCimbrorum ufque promontorium efficit
ftnum, quiCodantuvocatur jefertusinfu/k ,quarum c/arijsima ScanditfaviaeU, incomper-
td magnitudinis; portionem tantitm e)us, quod ftt notum , Eillevionum gente id incolen-
■ie pagis; qu&aherum orbem terrarum cam appellat. Nec esl minor opintone Finningia 4
^utdam hac babitari ad Vijiulam ufqttefiuvium , a Sarmatis, Venedis, Scyris, Hirris, tra.
dunt. Quibus verbis alteram finus Codani immenfam infulam, inter Scandinaviam,
Venedosque firam delignat. quse nulla alia eifcpoteft, quam qua? hodieque,fubnomi-
£0 nibus Finniie, Botniaeoricnralis, & Corellise, peninfula efle nofcitur- Nonien ejus in
vulgaris Plinii excmplaribus vitiarum legirur Eningia. quod tamen jam dudum viri
Aoiti icCth refliruerunt Finningia. Finnos quidpe totam incoluifle, infra pluribus
<locebo. A genteigiturFinnorumdi&acft tcrra Finningia, cadem analogia, qua
-hodieque in pnedicfa peninfulaScandinaviaregioncs vocantur, He/ftng, Fiering,<JMo-
ring,B/ching: &in continente Germania: Skfing^ urramque Yiadii tipam; inter A!V
O 3 binj