DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0848
GERMANI/E A N T I L I B. III. m
facile ex aliqua partc parallelus ejus Thula? Ptolemaicae convenerit. At de longitudine
controvcrfiam ei movere aufim haud levem. namque Ptolemams Gcrmania: parteis
maxime occiduas , qua: funtadoftiaRheni, ponit fub gradu xxvn i '■ Thulcs autcm
iniulae parteis maxime orientaleis fub gradu xxxi, fcrupulo xl. qua ratione Thu-
le 111 tantum graduum, & xl fcrupulorum fpatio Germaniae, in icptemtriones ver-
sus oppofita foret: rcliquum vero ejus in occidentem vcrsus, fuper Britanniam porrige-
retur. quod falfum effein Scandinavia, noftri faculi gcographorum fblertia faris clare
aperuit. etenim non tam exiguam falummodo ejus partem, fcd totam cx diametro
Gcrmania: continenti inter Viftulam Rhenumque objeciam cernimus : nec quidquam
loejus meridianum Britanniae attingere. VerumnonanimadvertitOrtelius,dumno-
vum Thulae ex Ptolcmaci fentcntia fitum tribuere ftuder, fe Scandias cjusdem au&oris
infulas, non modo fitu, quem is iis tribuit, movere 5 fed etiam longe in continenterrt
Sarmatiae terrae profcrre. quidpe quum Thulcs partes maxime oricntales apud Ptole-
mamm fint fub longitudinis gradu xxxi, fcrup. xl ; Scandiarum vcro minorum
mcdia fub gradu xli, fcrup. xxx; diftantia inter utrasque eft graduum x, fcrup. xx.
quo fpatio ab ultimo Svedias promontorio, quod eft ad fauceis Botnici finus, fi versus
orientcm Scandiaspromoveris; inextremis tandem Litavorum finibus,interduoce-
kbria opida Ttocko & Smolensko, eas collocabis. quod,ut abYuidum & ineptum,fic
fummo ftudio prarcavendum erat, ne committeretur. At rurfus non animadvertit Or-
2o telius, fe eadem opera eademque ratione negare, Scandiam Ptolemai efie Scandina-
viam Plinii; quod tamen alias ipfc adfirmat. fic fccum ipfe pugnat, dum tcmere Pro-
copii errori patrocinatur. Nos, quidquid Procopius Thulen adpellafie voluerit, parvi
fhcicntcs, vcram illam ac germanam vetuftioribus Graxorum fimul ac Latinorum
monumentis celebratifiimam Thulen adleveramus cfie Iflandiam; probareque id ex
omnibus pariter conabimur. Ac primum ex ipfo Ptokmaeo, pra?rer rationes jam ante
demonftratas , fic argucre pergimus. ki defcriptione Sarmatiae Europa?ac, ultimum,
togniti orbis parallelum per Sarmatia: fimul oram maritimam ducit, & Thulen iniu-
lam. Vcrba cjus fic habent: h*c* ivou-n-y lappetlia, areg/o^e^), am (djj apxTuv ,ru rt
lapuaTtKu ux.ia.vu, X.u7x tov Oviviohxsv xsXvnv, f*t%gi $ ayvu^ yrfs , «J*' •areg/p^a^&J
Soravrlw MiQ tas tx Ovirxhaw&fAX , -xpovx ■zrof&pis oxGoAa) , P'x£uv@* ■aro^.
(*x <yy£o\a), Txoxvtx •zrot&pi o*Zo\a), Xtcivn 'sro&pv vh&o\a}- ij rov o\k ©aAv<
's^^7Q\riXov^"^of,Xiis^itn^, Txrlv?rih& ffaXaflfisfiyvuo-pwriQ. id cGl : Sarmatia,
T.urop&a terminos habet afeptemtrionibm Sarmaticum oceanum, juxta Venedicumflnum,
ttf/jue ad terram incognitam, ad bujusmodi defcriptionem ; Poff rtfluU fluminis oHia^
Chroniflwvii oiiia, Rubonisflu-vii ofiia,Turuntiflu<vii ottia, Cheflinifluvii oslia '.fltUi Or<t
Tnaritim*, juxtaparallelumper Thulen duclum, qui ts~l cogniti orbts ultimm. Hoc fi recU
rationeconfidcrctur,veriflimum adparebit; fin minus, falfifllmum. namgraduunt
humerum, quemPtolemaeus huic parallelo tribuit, fi fequi velis, Sarmatiae litus habe-
bis juxta opida Ruflix Waga, Drvina, Weliki Termen, & Stupoli. quod falfum eft. At
^•ofinoviflimameamdemqueexaftifllmam Ruflii litoris defcriptionem confidetes; non
modo Iflandise parallelum idadfequireperies,ledetiamultraefcendcrc. Incoiraque
haud perinde falfnm habuit magiftrum Ptolemaeus, quod Sarmatia: litora atque Thulcs
infula: maxime fcptemtrionales parteis fub eodem pofuit parallelo; quam quod gra-
dum huic parallelo lx 111 artribuit: quum Sarmatiaz extremum litus, juxta Naflbviuni
fretum & Novam Zemblam gradum lxx attingat. inquemfane gradum Pliniirede
incidit computatio, lib. ii, cap. cviu perfcripta. ubi latitudine tcrrxuniverfe tra-
dita ; fub eodem ponuntur paiallelo Sarmatia: extrema, &Thulein(ula. i^fb cs7u>t
rtiquit, Tdnau nihil modicum diligentifltmiauftoresfecere. ^rtemidorus ulteriora in.
comperta exislimavit; cum circa Tanaim Sarmatarumgentes degerefateretur, ad feptem-
Sotrionesversus. Ifidorus ad xil c m l , ufque adThulen-yqu£cori)ecluradivinationis eft.
F.go non minore, quam proxin/e diclo Jpatio, Sarmatarum fines nofci intelligo . Tanais
'oiLium cjuinquagefimo latitudinis gradui fubjedum eft. duodccics ccntena millia
pafiuum conticiunt xx gradus ; lx millibus in fingnlos gradus diftributis . adjicc
j.im xx hcs gradus prioribus l; ckhabebis Lxx gradum. Qnjs autem negaverir, hunc
Rtadum propius accederc Iflandiam,quam proximas Scandinavia' partcis, quaeliint in
O 4 Dania,
facile ex aliqua partc parallelus ejus Thula? Ptolemaicae convenerit. At de longitudine
controvcrfiam ei movere aufim haud levem. namque Ptolemams Gcrmania: parteis
maxime occiduas , qua: funtadoftiaRheni, ponit fub gradu xxvn i '■ Thulcs autcm
iniulae parteis maxime orientaleis fub gradu xxxi, fcrupulo xl. qua ratione Thu-
le 111 tantum graduum, & xl fcrupulorum fpatio Germaniae, in icptemtriones ver-
sus oppofita foret: rcliquum vero ejus in occidentem vcrsus, fuper Britanniam porrige-
retur. quod falfum effein Scandinavia, noftri faculi gcographorum fblertia faris clare
aperuit. etenim non tam exiguam falummodo ejus partem, fcd totam cx diametro
Gcrmania: continenti inter Viftulam Rhenumque objeciam cernimus : nec quidquam
loejus meridianum Britanniae attingere. VerumnonanimadvertitOrtelius,dumno-
vum Thulae ex Ptolcmaci fentcntia fitum tribuere ftuder, fe Scandias cjusdem au&oris
infulas, non modo fitu, quem is iis tribuit, movere 5 fed etiam longe in continenterrt
Sarmatiae terrae profcrre. quidpe quum Thulcs partes maxime oricntales apud Ptole-
mamm fint fub longitudinis gradu xxxi, fcrup. xl ; Scandiarum vcro minorum
mcdia fub gradu xli, fcrup. xxx; diftantia inter utrasque eft graduum x, fcrup. xx.
quo fpatio ab ultimo Svedias promontorio, quod eft ad fauceis Botnici finus, fi versus
orientcm Scandiaspromoveris; inextremis tandem Litavorum finibus,interduoce-
kbria opida Ttocko & Smolensko, eas collocabis. quod,ut abYuidum & ineptum,fic
fummo ftudio prarcavendum erat, ne committeretur. At rurfus non animadvertit Or-
2o telius, fe eadem opera eademque ratione negare, Scandiam Ptolemai efie Scandina-
viam Plinii; quod tamen alias ipfc adfirmat. fic fccum ipfe pugnat, dum tcmere Pro-
copii errori patrocinatur. Nos, quidquid Procopius Thulen adpellafie voluerit, parvi
fhcicntcs, vcram illam ac germanam vetuftioribus Graxorum fimul ac Latinorum
monumentis celebratifiimam Thulen adleveramus cfie Iflandiam; probareque id ex
omnibus pariter conabimur. Ac primum ex ipfo Ptokmaeo, pra?rer rationes jam ante
demonftratas , fic argucre pergimus. ki defcriptione Sarmatiae Europa?ac, ultimum,
togniti orbis parallelum per Sarmatia: fimul oram maritimam ducit, & Thulen iniu-
lam. Vcrba cjus fic habent: h*c* ivou-n-y lappetlia, areg/o^e^), am (djj apxTuv ,ru rt
lapuaTtKu ux.ia.vu, X.u7x tov Oviviohxsv xsXvnv, f*t%gi $ ayvu^ yrfs , «J*' •areg/p^a^&J
Soravrlw MiQ tas tx Ovirxhaw&fAX , -xpovx ■zrof&pis oxGoAa) , P'x£uv@* ■aro^.
(*x <yy£o\a), Txoxvtx •zrot&pi o*Zo\a), Xtcivn 'sro&pv vh&o\a}- ij rov o\k ©aAv<
's^^7Q\riXov^"^of,Xiis^itn^, Txrlv?rih& ffaXaflfisfiyvuo-pwriQ. id cGl : Sarmatia,
T.urop&a terminos habet afeptemtrionibm Sarmaticum oceanum, juxta Venedicumflnum,
ttf/jue ad terram incognitam, ad bujusmodi defcriptionem ; Poff rtfluU fluminis oHia^
Chroniflwvii oiiia, Rubonisflu-vii ofiia,Turuntiflu<vii ottia, Cheflinifluvii oslia '.fltUi Or<t
Tnaritim*, juxtaparallelumper Thulen duclum, qui ts~l cogniti orbts ultimm. Hoc fi recU
rationeconfidcrctur,veriflimum adparebit; fin minus, falfifllmum. namgraduunt
humerum, quemPtolemaeus huic parallelo tribuit, fi fequi velis, Sarmatiae litus habe-
bis juxta opida Ruflix Waga, Drvina, Weliki Termen, & Stupoli. quod falfum eft. At
^•ofinoviflimameamdemqueexaftifllmam Ruflii litoris defcriptionem confidetes; non
modo Iflandise parallelum idadfequireperies,ledetiamultraefcendcrc. Incoiraque
haud perinde falfnm habuit magiftrum Ptolemaeus, quod Sarmatia: litora atque Thulcs
infula: maxime fcptemtrionales parteis fub eodem pofuit parallelo; quam quod gra-
dum huic parallelo lx 111 artribuit: quum Sarmatiaz extremum litus, juxta Naflbviuni
fretum & Novam Zemblam gradum lxx attingat. inquemfane gradum Pliniirede
incidit computatio, lib. ii, cap. cviu perfcripta. ubi latitudine tcrrxuniverfe tra-
dita ; fub eodem ponuntur paiallelo Sarmatia: extrema, &Thulein(ula. i^fb cs7u>t
rtiquit, Tdnau nihil modicum diligentifltmiauftoresfecere. ^rtemidorus ulteriora in.
comperta exislimavit; cum circa Tanaim Sarmatarumgentes degerefateretur, ad feptem-
Sotrionesversus. Ifidorus ad xil c m l , ufque adThulen-yqu£cori)ecluradivinationis eft.
F.go non minore, quam proxin/e diclo Jpatio, Sarmatarum fines nofci intelligo . Tanais
'oiLium cjuinquagefimo latitudinis gradui fubjedum eft. duodccics ccntena millia
pafiuum conticiunt xx gradus ; lx millibus in fingnlos gradus diftributis . adjicc
j.im xx hcs gradus prioribus l; ckhabebis Lxx gradum. Qnjs autem negaverir, hunc
Rtadum propius accederc Iflandiam,quam proximas Scandinavia' partcis, quaeliint in
O 4 Dania,