Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

4 P H I L I P P I CLUVERII

ligentia,atque induftria, tum Plinii negligentia, & incuria, aliorumque geo-
graphorum fumma ignorantia.

Nunc videre opene fit pretium, quaiitam Germanke notitiam Tacitus lio-
fter,& alii ejus a:vi Romani habere potuerintjuti hinc judicare liceat,quanta
eis fides in Germanorum hiftoria fit hab.enda. Althamerus, & nonnulli alii,
in Taciti pra:dictum librum commentantes, ipfum auctorem in Germania*
fub Fl. Vefpafiano militafte tradunt: idque ex his ejus verbis, in eodem libro
perfcriptis: Vidimusfub divo Fejftafia.no Velledam,diu apud plerofi^ numinis loco habita.
itemex iftis: Ipfium quin etiam Oceanum illatentavimus. quai de Oceano, Frifiorum
Chaucorumque litora adluente,illenarrat. item exhis: Haclenusin occidentem io
Cermaniamnovimus. ht fieptemtrionem ingentiflexu redit. acprimo ftatim Chaucorum
gens. Verum falluntur ilti quam vehementiflime. non enim de fe fingulatim
lfta loquitur TacitUs: fed in univerfum de omni populo Romano. Atque illud

3uidem,de tentato Oceano Ieptemtrionali,aquo& quando fitfactum,often-
it ipfe annal.n :nempe a Germanico Ca:fare, C.Ca4io,&L. Pomponio con-
fulibus, multis etiam annis ante,quamipfe fueratnatus. Velledam,Bru&era:
nationis virginem, fi credas eum,iub Velpafiano militantem in Germania,fuis
oculisvidifiejdiuetiam militanteminibividiilecredasilecefle eft. quodopido
quam falfum. quidpe Ve/pafianus bellum in Germania gefiit nullum, poft-
quam imperium adeptuseft. Tacitus veropofteafub VefpafianoBelgicxGal-10
lia: rationes procuravitj tefte ipfo,fub initium primi hiftoriarumi 8c ltem Pli-
nto,lib.vii,cap.xvi. ubine ad Rhenum quidem acceffit; quod & ipfum qui-
dam noltrorum hominum adfirmant. etenim ut limite, ac nomine , fic pra>
fecto Belgica provincia a Germania Cilrhenana. diftinguebatur. Velleda: di-
gnitas, & reverentia tum maxime Romanis cognita eft, quum, Othone & Vi-
tellio de fumma rerum armis difceptantibus, Civilem Batavum,Germanolque
Cifrhenanos vinceret Cerealis;, tefteTacito,inhiftoriar.i v,8c v. Cui bellointer-
fuiife Tacitum,ne minimaquidem cojedtura exipfius,nedum exahorumadfe-
quaris monumentis.Duobus igituriftisindiciis,five documentis,itafatisconfu-
tatis$tertium illud,quod allegatur,quanti momCti fuerit,haudvideo. quodcer- 30
tc &. ipfum de univerfis Romanis intelligendum eft: qui occidentem Germa-
nice ad Amifiae amnis oftiu finiebantj reliqua exhincfub feptemtrione ducentes.

Sed faha hacfenus poitquam fatis funt convicta, vera nunc oftendantur.
Romanos igitur ajo,Taciti a:vo, totius Germania: cognitionem haberepotu-
iflelatis exacfam,multis auctoribus, multifque documentis. Nam quidquid
terrarum,nationumque inter Rhenum,Albim,Salam,atqueDanubium,flumi-
na fitumruitj ipfi crebris bellis,pra:fidiiique diu,jam indeJulii Cxfarisab tem-
poribus, perluftraverunt. poft Albim qua: fuere proxima, ea facile ex hujus
amnis adcolis,quos proefidiis contihebant,fcilcitando cognofcere potuerunt.
ea vero, qux Danubio adjacebant, ad Dacbrum ufque Jazygumque Sarma- 40
tarum confinia, praefkhariis per Rhartiam ac Noricum militibus perquirere
pronum fuit. Sed quidquid inter Albim,Danubium & Viftulam amneis,n-
numque Germania: Codanum (vulgo nunc dicitur Onjlfee) fitum eft, id cer-
tiore jam aufrore M.irnhorlnr>, omninm hnrum cerrarum (utfuo loco often-
detur) fub Auguftocx:Tiberioimperatoribus,rege,pofteaver6 xvm per an-
nos Ravenna: m Italia exfulante, item ab Catualda, Gothonica: ad Viftula:
oftia nationis principe, in Gallia Fori Julii exfulante, horumque comitibus,
pernofcere quiverunt. Quamquam, aliquot jam ante Romanorum impera-
tores feculis, Gra:corum nonnillli fcriptores vetuftiflimi Cimbrorum penin-
fulam,Gothonumque ad Viftulam amnem veram ledem memoravcrunt *ut 50
fuo loco patebit. Cimbrorum poft hax legati c dicta peninfula ad Auguftum
Cxfarem mifli funt; tefte Strabone, lib. v 11. Et Nerone imperitante, tques
quidam Romanus,miJfus,adfuccinum comparandumfa Iuliano,curante gladiatoriiim mu~
nusNerontsprwcip/s,hxccommercia ad Viftula: oftia ,&litora ^E,ltiorum,qui nunc
dicuntur Vt^n,peragravit^ tefte Plinio, lib.xxx vil> cap. 111. Quin Sc ipfos

Gothones,