DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0274
GEKUANIAL ANTFQ. LIB, f. m
quiaent omninm rerttmcs~tcondiior; mtthiatitemfant in c<r'o circameuntcs dei, cehdhort illi
fubjecli. Patet igitur ex his, prceter antiquiflimum illum , veium, a:ternumque
Deum,rerum ormuum conditorem , iidera etiarn cceleftia pro diis coluiilban-
tiquis temporibus univerfas terrarum orbis genteis. Origo peftifwae atque exfe*
crandxkuic opinioni qua: fuerit, nunc apcriendum erit.
Jaminter antiquos Chriftianx religionis doctores fuerunt, qui arbitraren-
tur, to',o illo primo mundi frcuio, quod aquarum eluvionem anteceffit,
lum inter mortaleis fuifle falibrum numinum cultum : hocque maJum poifc
eluvionemdemum efle natum. cui opinioni plerosque noftri quoquc fxculi
Io theologos accedere video. Verum egofecusfentio. Nempe, quum omnes pa-
riter per univerfum terrarum orbem gentes eosdem antiquiffimis tempori-
bus coluerint deos,eosdemque facrorumobfervarint ritus, eademque de mun-
do, de fiderum motu,de cunctarum rerum natura difputaverint ; quod de
fingulis fufius infra oftenderur: probabilius eft, omnem harum rerum notitiam
intra cio \oc lvm annorum fpatium, anteinundationem efle exortam, quam
intra cxxx circiterannos, poft inundationem, antequam in diverfas regiones di-
fperfa: fuerunt gentes. Confirmatur hasc fententia eo argumento, quod & ^gy-
ptii, Sc Perfe, & Graxijficalii populifacra fua,facrorumq;ritusab ipfbDeo, re-
rum omnium aucTore atq^opifice, vel a primo mortalium, quem Deus condidit,
*o fefe accepiiTegloriati funt; utfupra fatisabundeq; demonftratum eft. CertcSa'
tanas,poftquam ob rebellionem a vero azternoq; Deo ccelo deturbatus,infenfus
per invidiam humano generi, moxprimis mortalibus Adamo & Heva:, borum-
que deinde pofteris perpetuo infidiatus eft; omnibusque tentavit modis,quo om-
neis pariter m eamdem fecum prxcipitaret miferiam : donec tandem illos ah
obedientia, hos prorfusab omni cultu, qucm uniDeo, condkori fuo,fummum
omnes debebant/eduxit. Nec Cainum credo.maledi&ione aDeo ab f aternam
cxdem accepta, in poftcrum autdilexhTe vere Deum, autre&e Goluifle : fed,
quem tantofcelere ofFenderat,ut invifum infenfumq-,ftatimreliquiflc; moxq;a
diaboJo impulfumfuiflesutiaconditoreadrei conditaevenerationem fele con-
30 verteret; hac infufurrata opinione, eum, qui cunctarum rerumfuiflet aueTor &
opifex, coeleftia maxime.curare; ut ex Sarmatarum prodidit theologia Helmol-
dus: terreftria autem atq; humana permilifle diisinferioribus, filiis fuis, in id pro-
creatis, utiparteis mundiregerent,quod exlndorum protulittheologiaPhilo-
ftratus. hosautem deos efleipfafidera, folem,lunam, &c ceteras ftellas, errantcis
iimul fixasque,ut ex Maximo Tyrio patuit: quarum vim, virtutes,facultates,-
atque effectus jam antea didicerat Cainusapatre Adamo , divinarum juxta Sc
humanarumrerumperitiiTimo. Hos igitur deos effe venerandos, hos invocan-
dos, horum interceifione fupremi illius dei, omnium patris atque regis, ira pla-
canda; quum per fe jam amplius ad eum accedere Caino non liceret. Hanc
4° veio peftiferam perniciofiflimamque opinionem non fbli fibi habuit Cainus?
fed filiis nepotibusque fuis tadidit. unde illud eife puto divi Iuda: in epifto-
la ; ubi de falfis prophctis, five doftoribus, populumDei feducentibus, italo-
quitur, ver. x, 8e xi: Ovrsty oouffyj xx. ctlacri, Qha.o-pr^Scrir oox J]) cpvcritaZs> »«
to> aXoyz fyoet, , S^suflcq, cv th^oie (p8sipovTcq. xa) cunolg , ots t*j otJS tS Kctiv vmp&>*\
Gijercu. Id eft: i^ftfJH, qiucumque non novertmt, wtuperant: qudcumque verb ncitu-
ralitcr, ut animantia ratione cxpertia, fciunt, iri hls fefe corrumpunt. ipfis : nam
viam Caini ingrejjt funt, Ubi fatis diferte apoftolus oftendit, Cainum falfu
doctrina: primum inter mortaleis fuiile auctorem. De iisdem falfis doctoribus
ita fcribitdivus Petrus, in epift.n,cap.i, ver.ult.& cap.n,ver.i: ov y^Q-tK^ctTt
50 cwQpcjTrx lu)i%Qq tvoli &r&<prj&ct>' visrs ^sJ^o]^ cLyix (pi^o^Sjici iKcbKrpa» uytos
6ioo ou6pu7rot. EywtTo 3 Kj ■^/tvo^czsto^P^taj cvTMXaw' u( ^ cv vfitv icrovjaj iptv^o^ao-xaAst^
eiTtns 7TKPHo-ct^i£o-iv copicreic d.7ruKHU$, Xj tov dyt^Jtcra*^ cwrSg citcmcTlw <x^v^y%jot' Hoc
eft : N<?n Cnim libitu hominisallata c'st ohm prophetia: fed ac7i aJpiritu fancio loqmti
funt fiincli Dei homines. Fuerunt autem & fofiprophetn inpoptdo: ut etiam inter vas erunt
f' fidoclorest qui fiubintroducem' hxrefis exitiales,etiam Dominum, qui ilbs wercatusie&
i
\
quiaent omninm rerttmcs~tcondiior; mtthiatitemfant in c<r'o circameuntcs dei, cehdhort illi
fubjecli. Patet igitur ex his, prceter antiquiflimum illum , veium, a:ternumque
Deum,rerum ormuum conditorem , iidera etiarn cceleftia pro diis coluiilban-
tiquis temporibus univerfas terrarum orbis genteis. Origo peftifwae atque exfe*
crandxkuic opinioni qua: fuerit, nunc apcriendum erit.
Jaminter antiquos Chriftianx religionis doctores fuerunt, qui arbitraren-
tur, to',o illo primo mundi frcuio, quod aquarum eluvionem anteceffit,
lum inter mortaleis fuifle falibrum numinum cultum : hocque maJum poifc
eluvionemdemum efle natum. cui opinioni plerosque noftri quoquc fxculi
Io theologos accedere video. Verum egofecusfentio. Nempe, quum omnes pa-
riter per univerfum terrarum orbem gentes eosdem antiquiffimis tempori-
bus coluerint deos,eosdemque facrorumobfervarint ritus, eademque de mun-
do, de fiderum motu,de cunctarum rerum natura difputaverint ; quod de
fingulis fufius infra oftenderur: probabilius eft, omnem harum rerum notitiam
intra cio \oc lvm annorum fpatium, anteinundationem efle exortam, quam
intra cxxx circiterannos, poft inundationem, antequam in diverfas regiones di-
fperfa: fuerunt gentes. Confirmatur hasc fententia eo argumento, quod & ^gy-
ptii, Sc Perfe, & Graxijficalii populifacra fua,facrorumq;ritusab ipfbDeo, re-
rum omnium aucTore atq^opifice, vel a primo mortalium, quem Deus condidit,
*o fefe accepiiTegloriati funt; utfupra fatisabundeq; demonftratum eft. CertcSa'
tanas,poftquam ob rebellionem a vero azternoq; Deo ccelo deturbatus,infenfus
per invidiam humano generi, moxprimis mortalibus Adamo & Heva:, borum-
que deinde pofteris perpetuo infidiatus eft; omnibusque tentavit modis,quo om-
neis pariter m eamdem fecum prxcipitaret miferiam : donec tandem illos ah
obedientia, hos prorfusab omni cultu, qucm uniDeo, condkori fuo,fummum
omnes debebant/eduxit. Nec Cainum credo.maledi&ione aDeo ab f aternam
cxdem accepta, in poftcrum autdilexhTe vere Deum, autre&e Goluifle : fed,
quem tantofcelere ofFenderat,ut invifum infenfumq-,ftatimreliquiflc; moxq;a
diaboJo impulfumfuiflesutiaconditoreadrei conditaevenerationem fele con-
30 verteret; hac infufurrata opinione, eum, qui cunctarum rerumfuiflet aueTor &
opifex, coeleftia maxime.curare; ut ex Sarmatarum prodidit theologia Helmol-
dus: terreftria autem atq; humana permilifle diisinferioribus, filiis fuis, in id pro-
creatis, utiparteis mundiregerent,quod exlndorum protulittheologiaPhilo-
ftratus. hosautem deos efleipfafidera, folem,lunam, &c ceteras ftellas, errantcis
iimul fixasque,ut ex Maximo Tyrio patuit: quarum vim, virtutes,facultates,-
atque effectus jam antea didicerat Cainusapatre Adamo , divinarum juxta Sc
humanarumrerumperitiiTimo. Hos igitur deos effe venerandos, hos invocan-
dos, horum interceifione fupremi illius dei, omnium patris atque regis, ira pla-
canda; quum per fe jam amplius ad eum accedere Caino non liceret. Hanc
4° veio peftiferam perniciofiflimamque opinionem non fbli fibi habuit Cainus?
fed filiis nepotibusque fuis tadidit. unde illud eife puto divi Iuda: in epifto-
la ; ubi de falfis prophctis, five doftoribus, populumDei feducentibus, italo-
quitur, ver. x, 8e xi: Ovrsty oouffyj xx. ctlacri, Qha.o-pr^Scrir oox J]) cpvcritaZs> »«
to> aXoyz fyoet, , S^suflcq, cv th^oie (p8sipovTcq. xa) cunolg , ots t*j otJS tS Kctiv vmp&>*\
Gijercu. Id eft: i^ftfJH, qiucumque non novertmt, wtuperant: qudcumque verb ncitu-
ralitcr, ut animantia ratione cxpertia, fciunt, iri hls fefe corrumpunt. ipfis : nam
viam Caini ingrejjt funt, Ubi fatis diferte apoftolus oftendit, Cainum falfu
doctrina: primum inter mortaleis fuiile auctorem. De iisdem falfis doctoribus
ita fcribitdivus Petrus, in epift.n,cap.i, ver.ult.& cap.n,ver.i: ov y^Q-tK^ctTt
50 cwQpcjTrx lu)i%Qq tvoli &r&<prj&ct>' visrs ^sJ^o]^ cLyix (pi^o^Sjici iKcbKrpa» uytos
6ioo ou6pu7rot. EywtTo 3 Kj ■^/tvo^czsto^P^taj cvTMXaw' u( ^ cv vfitv icrovjaj iptv^o^ao-xaAst^
eiTtns 7TKPHo-ct^i£o-iv copicreic d.7ruKHU$, Xj tov dyt^Jtcra*^ cwrSg citcmcTlw <x^v^y%jot' Hoc
eft : N<?n Cnim libitu hominisallata c'st ohm prophetia: fed ac7i aJpiritu fancio loqmti
funt fiincli Dei homines. Fuerunt autem & fofiprophetn inpoptdo: ut etiam inter vas erunt
f' fidoclorest qui fiubintroducem' hxrefis exitiales,etiam Dominum, qui ilbs wercatusie&
i
\