DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0392
33o PHILIPPI' CLUVERII
tjr munertbus gerendis, ceterisquepublicis impendiis ,fumtuum partcm non minits, quhn
genere propinqttos ,Justinere. Et maxima lam erat nobilium,habere clienteis quamplurimos;
non hereditariis tantum clientelis confervatis, veritm etiam novis, propria virtute partts*
ingensque certamen erat utrisque,ne vincerentur mttttta gratia & benevolentia, dum cli-
entespatronis omniapro virtli obfiquia praftare nitebantur; &viciJfim,patroni nullis cor-
rumpi muneribmpoterant, ttti clienteis moleftarifmerent. Eadem Plutarchus in Ro-
mulo brevius ita : E Tipxccf\ji t%{ fiwjctjxs TUWFO/huv hyiget , 7rctT^onvaj; evaftct£ajvr
'c7rip e<n <ar£9S"fl6T^' OKC-tvxsA kKUv&s, 07Tip i$i weAstrc^ . duct 'A <zsOS «M^Ajf? davuci<?lw iv~
vctct* cwTotg ^ptyctAuv otKajwvFu^xrciv ot/s7rot>io-sv. htoi ftivycto t^yrjra^ n Tvcf*tftuv,K.
-sr^^S? ^'Ktf^^flif.cn;^^ oxeivoiy TUTijciQi- lo
gcj>7TiV0V, 8 flOVOV Tlf6UVTiC,Ct?&Ct Kj ^iVOftiVOtC &W)WTlOC/tC <rMJiK$lSoVTiC, Kj %0iCt FWJi)c)tVVV0vjlC.
ld eft: Reltqttos etiam potentiores a vulgo disjunxit, patronos eos adpellans; vulgm autem
clienteis. eaqtte re mirificam benevolentiam mutub excitavit; quam jttra invicem magni
ponderis confequtttafunt, illi enim interpreteis juris patronosque in foro litigantium, confi-
liariosque omnium &procuratoresfefe exhibebant. hi vero Ulos demerebantur, nonmodo
in honore habentes ,feddotem etiarn filiabm eorum ,fiqui paupertate laborarent, confe-
rentes, ing. debitis exfolvendis eos adjuvantes. Harc ifti duo de Romanorum plebe.
Cxfar, prxdido comment. vj,pene eadem de Gallorumplebetradit ;ha:cfupe-
rioribuscontinud fubtexens :/# G^ quialiquo funt nurnero
atque honore, genera funt duo■, alterum druidum, alterum eqttitttm. nam plebspene fer- z 9
vorttm habetur loco: qua per fe nibil audet, & nullt adhtbetttr conftlio . Plerique, quttm
aut <ere alieno ,aut magnitudtne tributorum, aut injuria potentiorum premuntttr; fefein
fervitutem dicant nobilibm. in hos eadem omnia funt jura, qu& dominis infervos. Hoc
equidem magis adTheiIaIorum,quam ad Romanorum morem. Verum ego ve-
reor,ne hoc quoque, ut innumera alia,nimis negligenter Cajfar in Gallia notave-
rit:multoque meliorem credo fuifle apud Gallos tuv mwisuv conditionem. Pro-
biorafane verioraque funtea, qua; paullo pofr, fic narratde equitum genere:
Eorum ttt quisque cBgenerc copiisqs ampltffimm^ itaplttrimos circa fc ambaclos,clienteisque
habet. hanctmamgratiam potenttamqttenov.erttnt. Certe clientes hi iidem erant, qui
amba&i,homines liberi eplebe,ob rei familiarisangulhainnobilis alicujus cli- 3D
entelamac fidem transgrcffi. Diodorus,lib.v,de Germanis fimulatque Gallis ita
fcribit: ^Trcty^iM^y^^i^TnvlctciKiv^siq, ck. t 7nvqTcov Kalct^kycvlic ots luJii%oig ^
<GifjciwTi5mc xptAv\aj kcltcI to$ jA,cix)cie. id eli : <J>\>liniftros liberx conditionis in bella fecunt
ducunt, ex egenis dtleclos: qui rhedariorum & propugnatorum operam eisprtfrant. At-
que ad hos ambaclos, hve, miniitros fpedant illa Cxfaiis verba: Tene in fingu-
lis domibus ftcliones funt. earumquefafiionum fttnt principes, qutfummam autlorita-
te?n, eorum judicio, habere exiftimantur: quorum ad arbitrium judiciumque fttmma
omnium rerum confiliorumqtte redeat. idque e)m rei causa antiquitus inftitutum vide-
tur, ne qttis ex plebe contra potentiorem auxilii egcret. fuos enim opprimi quisque, ejr
circtimveniri non patitttr. nequc, aliterfi faciat, ullam inter fuos habet aucloritatem.
Hoc certe qmim proxime ad Romanorum patrocinatum accedit. Unde etiam
dubiumnoneft,quin&iph hiGallorum Germanorumque ambadi, quemad-
modum Romanorum clientes, conditionibus quibusdam ad certas operas, cer-
taque officia patronis fuisobltricti fuerint. inter qua: hoc vel maximum, uti om-
neis tam adverfx,quampro/pera; fortunsc cafus una cum ipfis perferrent. Exem-
pla hoc docentin Germanorum gentibus, apud Tacitum. is enim, annal. libro
primo, ita tradit: Germanicopretiumfuit,convertereagmen■ pugnatumqttein obftden-
tis ; ejr ereptus Segeftes, magnii cum propinquorum & clientium ntanu. £t annal. li-
bro 11: Non modo Cherufct,fociique eorum,vetm Ar?niniimiles,fumsere bellum ;fede
regno etiam CMarobodui Svevxgentes, Semnones, ac Langobardi,dcfccereadeum. qtti- jo
bw addttis prxpollebat > ni Ingviomerm cum manu clientttm ad CMaroboduum perftt-
gifet. Item annal. lib. x H: Digrejfm caftef/is Vannius,funditurproslio. quamquam re-
btts adverfis laudatm ,qtibd drptgnammanucapejfiit, ejrcorpore adverfo vttlnera exce-
pit. Ceteritm ad clajfem, in Danubio operientem, perfitgit. Secuti mox clientes; &■>
acceptis agrts, in Pannonia locati funt. Sic prsdiclo annailibro fecundo: Et CMaro-
boditm
tjr munertbus gerendis, ceterisquepublicis impendiis ,fumtuum partcm non minits, quhn
genere propinqttos ,Justinere. Et maxima lam erat nobilium,habere clienteis quamplurimos;
non hereditariis tantum clientelis confervatis, veritm etiam novis, propria virtute partts*
ingensque certamen erat utrisque,ne vincerentur mttttta gratia & benevolentia, dum cli-
entespatronis omniapro virtli obfiquia praftare nitebantur; &viciJfim,patroni nullis cor-
rumpi muneribmpoterant, ttti clienteis moleftarifmerent. Eadem Plutarchus in Ro-
mulo brevius ita : E Tipxccf\ji t%{ fiwjctjxs TUWFO/huv hyiget , 7rctT^onvaj; evaftct£ajvr
'c7rip e<n <ar£9S"fl6T^' OKC-tvxsA kKUv&s, 07Tip i$i weAstrc^ . duct 'A <zsOS «M^Ajf? davuci<?lw iv~
vctct* cwTotg ^ptyctAuv otKajwvFu^xrciv ot/s7rot>io-sv. htoi ftivycto t^yrjra^ n Tvcf*tftuv,K.
-sr^^S? ^'Ktf^^flif.cn;^^ oxeivoiy TUTijciQi- lo
gcj>7TiV0V, 8 flOVOV Tlf6UVTiC,Ct?&Ct Kj ^iVOftiVOtC &W)WTlOC/tC <rMJiK$lSoVTiC, Kj %0iCt FWJi)c)tVVV0vjlC.
ld eft: Reltqttos etiam potentiores a vulgo disjunxit, patronos eos adpellans; vulgm autem
clienteis. eaqtte re mirificam benevolentiam mutub excitavit; quam jttra invicem magni
ponderis confequtttafunt, illi enim interpreteis juris patronosque in foro litigantium, confi-
liariosque omnium &procuratoresfefe exhibebant. hi vero Ulos demerebantur, nonmodo
in honore habentes ,feddotem etiarn filiabm eorum ,fiqui paupertate laborarent, confe-
rentes, ing. debitis exfolvendis eos adjuvantes. Harc ifti duo de Romanorum plebe.
Cxfar, prxdido comment. vj,pene eadem de Gallorumplebetradit ;ha:cfupe-
rioribuscontinud fubtexens :/# G^ quialiquo funt nurnero
atque honore, genera funt duo■, alterum druidum, alterum eqttitttm. nam plebspene fer- z 9
vorttm habetur loco: qua per fe nibil audet, & nullt adhtbetttr conftlio . Plerique, quttm
aut <ere alieno ,aut magnitudtne tributorum, aut injuria potentiorum premuntttr; fefein
fervitutem dicant nobilibm. in hos eadem omnia funt jura, qu& dominis infervos. Hoc
equidem magis adTheiIaIorum,quam ad Romanorum morem. Verum ego ve-
reor,ne hoc quoque, ut innumera alia,nimis negligenter Cajfar in Gallia notave-
rit:multoque meliorem credo fuifle apud Gallos tuv mwisuv conditionem. Pro-
biorafane verioraque funtea, qua; paullo pofr, fic narratde equitum genere:
Eorum ttt quisque cBgenerc copiisqs ampltffimm^ itaplttrimos circa fc ambaclos,clienteisque
habet. hanctmamgratiam potenttamqttenov.erttnt. Certe clientes hi iidem erant, qui
amba&i,homines liberi eplebe,ob rei familiarisangulhainnobilis alicujus cli- 3D
entelamac fidem transgrcffi. Diodorus,lib.v,de Germanis fimulatque Gallis ita
fcribit: ^Trcty^iM^y^^i^TnvlctciKiv^siq, ck. t 7nvqTcov Kalct^kycvlic ots luJii%oig ^
<GifjciwTi5mc xptAv\aj kcltcI to$ jA,cix)cie. id eli : <J>\>liniftros liberx conditionis in bella fecunt
ducunt, ex egenis dtleclos: qui rhedariorum & propugnatorum operam eisprtfrant. At-
que ad hos ambaclos, hve, miniitros fpedant illa Cxfaiis verba: Tene in fingu-
lis domibus ftcliones funt. earumquefafiionum fttnt principes, qutfummam autlorita-
te?n, eorum judicio, habere exiftimantur: quorum ad arbitrium judiciumque fttmma
omnium rerum confiliorumqtte redeat. idque e)m rei causa antiquitus inftitutum vide-
tur, ne qttis ex plebe contra potentiorem auxilii egcret. fuos enim opprimi quisque, ejr
circtimveniri non patitttr. nequc, aliterfi faciat, ullam inter fuos habet aucloritatem.
Hoc certe qmim proxime ad Romanorum patrocinatum accedit. Unde etiam
dubiumnoneft,quin&iph hiGallorum Germanorumque ambadi, quemad-
modum Romanorum clientes, conditionibus quibusdam ad certas operas, cer-
taque officia patronis fuisobltricti fuerint. inter qua: hoc vel maximum, uti om-
neis tam adverfx,quampro/pera; fortunsc cafus una cum ipfis perferrent. Exem-
pla hoc docentin Germanorum gentibus, apud Tacitum. is enim, annal. libro
primo, ita tradit: Germanicopretiumfuit,convertereagmen■ pugnatumqttein obftden-
tis ; ejr ereptus Segeftes, magnii cum propinquorum & clientium ntanu. £t annal. li-
bro 11: Non modo Cherufct,fociique eorum,vetm Ar?niniimiles,fumsere bellum ;fede
regno etiam CMarobodui Svevxgentes, Semnones, ac Langobardi,dcfccereadeum. qtti- jo
bw addttis prxpollebat > ni Ingviomerm cum manu clientttm ad CMaroboduum perftt-
gifet. Item annal. lib. x H: Digrejfm caftef/is Vannius,funditurproslio. quamquam re-
btts adverfis laudatm ,qtibd drptgnammanucapejfiit, ejrcorpore adverfo vttlnera exce-
pit. Ceteritm ad clajfem, in Danubio operientem, perfitgit. Secuti mox clientes; &■>
acceptis agrts, in Pannonia locati funt. Sic prsdiclo annailibro fecundo: Et CMaro-
boditm