Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

40 PHILIPPICLVVERII

Additd miratus veteri nova mcenia vico,

<^4equavit Latias ubi quondam Gallia Cannas j

Inteclxque \acent inopes fuper arva catervt.

Vnde iter ingrediens nemorofa per avia folum,

Et nulla humani fpeclans vefigia cultus,

Vratereo arentem , fitientibus undique terris ,

Dumniffum, riguasque perenni fonte Tabernas:

Arvaque Sauromatum nuper metata colonis.

Et tandem primts "Betgarum confpicor orts

"Njvomagum, divi caflra inclyta Conftantini. in

Purior campis aer, Phcebusque fereno

Lumine purpuyeum referat \am fudtts Oljmpum.

Nec \am, confertis per mutua vincula ramis

<j)u£ritur exclufum viridi caligine ccelum:

Sed liquidum \ubar, & ratilam vifentibus dtbram,

Libera perfpicui non invidet aura diei;

Jn fpeciem quum me patrtA cultumqtte nitentis

BurdigaU, hlando pepulerunt omnia vifu ;

Culmina villarum pendentibus edita ripis,

Et virides Baccho colles, & amcena fluenta

Subterlabentis tacito rumore Mofe/U.

Salve amnis, laudate agris, laudate colonis,

Dignata imperio debent cui mcenia Belg*.
Ad hac fic Scaliger: Aufonim, vivente adhuc Valentiniano imperatore, pnfcclus
j>r*torioGaltiarum, Argentorato Treviros proficifcens,multum ac diu Argentoratum ipfum
contemptatus efi, admiratus novamcenia, quibus ille vicus nuper circumdatus fueraf.cum
ipaucis aliquot ante annis, tjr illum vicum a barbaris vajlatum, cfcruentam ctidemibidcm
barbaris acceptammeminifet. nam a Claudio Tuliano, nobilifimo Cafare, fub Conjiantio,
in campis ^y/rgentoratenfbus cafe fuerant infnitA hoiiium ccpia. Itaque inde rece-
dens , ut \am dixi, Treviros cogitabat. Necefle autem ei,qui a campis Argentoraten- 30
JihusTreviros proficifitur, Navam fluvium tra)icere. Et paullopoft: Tranjivit au-
temfluvittm Aufonius, non adBingium, quod hodtevocaturTsingennam ionvinquumef:
fed non lengeh fllva, qu& bodie vocatur Vntertvald': quod ab iltaftva direclum iter ac
compendiofum ft d opidum Noviomagum, cu)us poBeh memintt. Treviros Auf©-
nium profectum, collegit Scaligcr ex duobus hifce verfibus:

Salve amnis, laudate agris, laudate colonis ■>

Dignata imperio debent cui mcenia Belgx.
hi quidpe Auguftam Trevirum denotant; ut fuo loco latiiis explicabitur. Quod
autem ait, necefle efle ei, qui Aigentorato Treviros proficifcatur, Navam trajicere
flumen. in eo fatis longe a via re&a, & compendiosa aberravit. hxc enim eft ab 40
Argentorato per opida Brumt, Saarrverden, Saaralben, Saarbruck, Buffeld & Heide.
quo in itinere nufquam attingitur Nava fiumen. Aufonius Trevirorum Augu-
ftam an pervenerit, uti ex hoc carmine incertum , fic eumdem non Argentora-
to ,. fed Bingio profe&um, fatis liquet. Et quamam, per fidem, haec vTn^^mi
ab Argentorato ad Navam mox, fine ulla locorum interjacentium mentione ?
quum tamen in multo breviore fpatio, inter Navam & Nivomagum ( Niima-
gen nunc cft , ad Mofellam) filvas memoret, & Dumnifiiim, & arenteis circa
hunc arenas, & Tabernas cum fonte, & arva Sarmatis attributa. Haec verba,
iter ingrediens nemorofa per avia folumf

Et nulla humani fpeclans vestigia cultus, $0
ipfe Scaliger intellexit de filvosointer Navam & Nivornagum tra&u. ncc tame per-
fpexit, his lilvis junclufuifle vicum, unde egreflus Aufonius. quidpe defcripto vico,

^Aequavit Latiasubi quondam Gallia Cannas,
mox poft alteium verfum fubjicit:

Vnde iter ingrediens ncmorofa per avia folum^

Et