Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

GERMANI^ A N T I L I B. II. 7$

Poft Ofaris tempora quaeopidafeu loca munita habuerint, difpiciendum eft.
HorumprimaipfoscondidiffeRomanosreperio . fic namque Horuslib. iv,cap.
ultimo, de Drufo, in Augufti principatu has oras regente, loquens: In tutelam
provinciarum, prtftdia atque cuftodias ubique difpofuit, per CMofam flumen, per <^f/~
him, perVifurgim . namper Rheni ripamyuinquaginta amplius cafteUa direxit. Ex
horum numero fuiffc apud Mofam id, quod Kd^iA^cv tAaairiu» CastellvM
Menapiorvn refertPtolemaeus,hauddubiumeft : quamvisisMenapiosintra
Mofam Rhenumque falso concludat. Omnia Drufi caftella in citerioribus fuiffe
amnium ripis, certum eft. fic quidpe ratio fieri poftulabat 5 uti cuftodiae effent pro-

io vinciis contra hofteis trajicienteis. Jiodie in Ixvi Mofa; ripa vicus eft, feu exiguum
opidumcum arce, vvXsp Kefel dictus. quem antiquum effe Menapiorum Caftellum,
nomen fimul ac fitus in ripa indicant. De nomine ne quid dubitari pofsit, paria funt
exempla, in Morinorum Caftello, quodnunc inllandria eft Cajfel op denberch; &
inChattorum Caftello, quod nunc princeps Hafforum opidum cum arce, Caffel.
Marcellinus lib. xvii, de Iuliano Caefare, Francos ultra Mofam ejiciente: Cun-
clis igiturex voto curremibm, ftudio pervigilt properans, modis omnibus ulilitatem fun-
dare provinciarum; munimenta tria, reclaferie fuperciliis impoftta fluminis CMofe, fub-
verfa dudum obl/inatione barbarica, reparare pro tempore cogitabat. & illico funt in-
flaurata . In his primum quoque illud fuiffe Menapiorum Ca&ellum, quod unicum irt

12,0 Menapiis refert Ptolerhanis, haud dubium eft. Apud iflthicum in cosmographia
dicitur gentisvocabulo Menapvm. Tabulaitineraria iter abAtuacaTungro-
rum ad Noviomagum, Vahali impofitum, fic defcribit:

Atuaca

Terefne XVI.

Catua/ium xim.

B/ariaco XII.

Ceuelum xxn.

Noviomagi m,

Romanoram itinera pcr caftra plerumque Iegionum, cohortium, & alarum duxi£
fe, patet pafsim ex hiftoriis, atque itinerariis. Ab Atuatuca Tungrorum ad Novio-
magum iter, inflexo pufillum curfu, refte propter laevam Mofa* ripam per di&a mu-
rimenta fuit adum . Blariacvm hodie eft vicus ad Mofam, vulgo Blerick di-
£tUS . abhocadopidum Tongeren xlii circiter funt millia paffiium ; ut re&e tabula
rcfert. Fuiffe hoc unum ex Drufi caftellis, vel faltem ex tribus illis munimentis a
Iuliano, Francis ejeclis, reparatis, maximecredibile. A Blariaco Atuatucam ver-
sus primum occurrit, poft xi i rhrlha paffuum, Catualium. quod fpatium haud ma-
le congruebat vico Buggenum ex adverfo confiuentium Rorae; ni fufpicarer, vocabu-

40 Iumid una cum millium numero effe corruptum . quidpe CaBellum CMenapiorunt
aucloris tabulae acvo exftitiffe dubitari non poteft, quando nunc etiam nomen id eo-
dem fitu durat. Si cxftitit; certe per hoc quoque Romanorum iter actum fuit. Io-
cus autem in Menapiis quum praecipuus fuerit; quod ex Ptolema:o perfpicitur c
maximecredibilceft,huncetiamabaudore tabulaein hoc itinere fuiffe memora-
tum. Proinde ego vocem iftam Catua/ium, in vocabulum Caftellum. xii vero
millia paffuum in vi vel vu corrigere aufim.

F e r e s n e vocabulum , quod eft inter Caftellum & Atudcam, plane men-
dofum efle videtur. ideoque fitus ei adfignari certus haud facice poteft. Quod
fitamen numero xvi millium, quae hinc Atuacam numerantur, vi illa millia

30 addas, qua; h Ceftello abftuli; poteritis locus nunc effe CMaseyck, opidum ho-
diequc antiquitatem fuam prae fe ferens .

Ceuelum jam ultra Mofam fuit fitum, extra Menapiorum fineis. nam poft:
Cxfaris aetatem, in Augufti principatu, Gugerni, Transrheanuspopulus, in par-
tem finiumMenapiorum, Mofam inter ac Rhenum, fuere locati; ut infra often-
dctur.

G ii/ Cetero