DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0600
122 philippi clvverii
Fxtremique homlnum tJMorini. & nofter, hiftoriar. iv: CMoJam amnem tranftre
jubet , utCMenapios,ejr Morinos, & extremaGalliarumquatcrent. itcm Mela, lib.i 11,
cap . 11 : Ab Oftfmiis iterum ad fcptemtrtones frons htorum rcfpicit: pertimntqtie ad
ultimos Gallicarum gentium Mortnos. A Germanorum gente, ac nomine quamquam
cos excludat Plinius,Scaldi flumine illam finiens; tamenin hoc opere dicentur, quia
nunc Germani maximam corum finium partem incolunt. Limites ad meridicm
versus, quibus ab Atrebatibus & Nerviorum clientibus Atuatieisque diftincti fue-
runt, itemquibus ab ortu Menapios attigerunt, jam ante iniftispopulisdcfcripti
funt. Ab feptemtrionibusigitur, &occafu, oceano cingebantur, Selandicas ufque
infulas: inde ipfis infulis; quas tuncToxandri tenuere . 10
De Morinorum juxta ac Menapiorum habitationibus haec Dio lib . xxxix:
<?VTiyd(> "Z?oA«je;gomff > dC¥aa^vQcuf d\taTu'$/jot,^ rd, TifMUTaQ.tc rd, Kao-iUTat\a tuv
csuv dvao~x.ivaird(JDj.01, •araAt) nsKetu txs •srejo-f&i^cujctc <r(pt<n tuv P'uficttuv cxcaKatrav, 17 cwtoi
tnaOcv • i7ri%elpr,o7 /xiv o Kdjira^ tf du]d rd cftj ty\v vhlw TijJtvuv 'SstSXu^(rc^ • d-n\irdv d[t
d\}d Ti to (Jtiyi8@* cwruv, ^ d[id tc <sre}q %a[a,di\ia hvo\ , aTravipi • ld eft : Neque e-
mm urbeis, fu opida habentes, fedin tugurtis habitantes, omnibus, qu& cara habebant
in monteis, denfifiimis ftlvis obfitos, absconditis, plm damni Romanis laceffentibut in-
tulerunt, quam ipfi acceperunt. tcntavit equidem Cafar adipfos monteu, ftlva incisa,
penetrare: fed ob eorum magnitudinem, tum quod biems )am adpetebat, re defperata re-
cefsit . "Hac pleraque Dio hauddubie ex Cafaris habuit comment. 111; ubi ha?c 20
leguntur verba: Eodem fere tempore C&far, etfiprope exacla )am &ftas erat; tamen, quody
tmnt Gallta pacata, Morini Menapiique fupererant, qui in armis effcnt; neque ad eum
umquam legalos de pace mififient j arbitratus, id bellumceleriter conficipofie, eo exerci-
tttrn adduxit. qui ionge atia ratione, ac reliqui Galli, bellum gerere inflitucrunt. nam, quod
wtelligcbant, maximas nationes, qu<tprce!io contendiffent, pulfas, fuperatasque effe • conti-
wcntetsque filvxs, acpaludtis habebant; eo fe fuaqueomnia contulerunt. Adquarumini-
tium ftlvarum quum pervenifiet Cafar, caflraque munire infituiffet; nequehoftis intirim
'vifus effetdtfpcrfis in opere nosiris, fubito exomnibus partibus ftlva evolaverunt, ejr in
ftofros impetum fecerunt. "Nftflri teleriter arma ceperunt, eosque in ftivas repulerunt;
<jr , compu/tbus tnterfeclis, longius impedttioribus locis fequuti, pnucosex fuxdeperdi- 30
derunt Reliquis detnde diebus Ctfir ftlvas cadere iniiituit: (jr, ne quis inermtbus im-
J>rudentibu.<que militibusablatereimpetusfteripoftet, omnem eammateriam, qu<t erat ct-
fa, converfam a.dhoftem collocabat, ejrprovalio adutrumque latusexftruebat. Incredtbili
cetei ttate magno fpatiopaucis diebus confeclo, quum jam pecus atqtte extrema impedimen-
ta ab noftns tenerentur, (jr ipfi denfores ftlvaspeterent; e)usmoditempefiates funtconfe-
quutd, uti opus neceffario intermitteretur, ej; continuatione imbrium, dtutius fub pelli-
lous milites continert non poffent. Itaque, vaftatis omnibus eorumagris, vicis tdifitiis-
que incenfis, Cafar exercitum reduxit; & in Aulercis, Lexoviisque, reliquis item civi-
tatibus, qudproxime bellum fecerant, in hibernis collocavit. Monteis heic Ca;far me-
moratomnino nullos; fed paludeis, continentisque fivas . neque vero in iisfinibus, 40
quos Morinis Menapiisque adfcripfi, ne in tota quidem Gallia Belgica, tantae
flernuntur altitudinis monteis, uti Ca:far cum excrcitu fuperare nequiverit. pro-
inde pro ifiv & c^, ex Caefaris teftimonio legcndum moneo iXuv, & «Ajj id cd,pa/u-
dum, ac paludeis: quas difficileis fuifle fuperatu , fatis apcrte ipfe indicat Cafar .
Sed Menapiorum paludeis fupra commonftravi. in Morinis hodicque fternun-
tur haud cxigua*: quarum maxima interopida Brugge & Tielt, Bulscampfeld, pro-
ximaque his versus feptemtriones rJWald.ghemfeld adpcllantur: item alix inter
opida k^xele, & Hulfi; quibus commune vocabulum Moere, id cft, palus: nec mi-
nores his, interopida Nieupoort, & Duynkercke; quibus vulgare nomen, deGrote
moere , id eft , magna palus : item aliae in Ginenfi comitatu, inter opida Calais, 50
Cuines, & Ardres : minores circa opidum Iperen; & paflim per reliquam Flandriam.
Cetero, opida Cafaris avonulla habuiflc Morinos, teftem modo audivimus
Dioncm. Ipfc Cafar treiseorum memorat portus. quos ccrto fitu indicare,cura fuc-
rit pretium; quando tanta eftfuperhisintcr interpretcis difccptatio . In commcn-
tario igitur IV; Ipfc cum omnibus, inquit, copiis in Uvlorinos proftcifcitur; quod
inde
Fxtremique homlnum tJMorini. & nofter, hiftoriar. iv: CMoJam amnem tranftre
jubet , utCMenapios,ejr Morinos, & extremaGalliarumquatcrent. itcm Mela, lib.i 11,
cap . 11 : Ab Oftfmiis iterum ad fcptemtrtones frons htorum rcfpicit: pertimntqtie ad
ultimos Gallicarum gentium Mortnos. A Germanorum gente, ac nomine quamquam
cos excludat Plinius,Scaldi flumine illam finiens; tamenin hoc opere dicentur, quia
nunc Germani maximam corum finium partem incolunt. Limites ad meridicm
versus, quibus ab Atrebatibus & Nerviorum clientibus Atuatieisque diftincti fue-
runt, itemquibus ab ortu Menapios attigerunt, jam ante iniftispopulisdcfcripti
funt. Ab feptemtrionibusigitur, &occafu, oceano cingebantur, Selandicas ufque
infulas: inde ipfis infulis; quas tuncToxandri tenuere . 10
De Morinorum juxta ac Menapiorum habitationibus haec Dio lib . xxxix:
<?VTiyd(> "Z?oA«je;gomff > dC¥aa^vQcuf d\taTu'$/jot,^ rd, TifMUTaQ.tc rd, Kao-iUTat\a tuv
csuv dvao~x.ivaird(JDj.01, •araAt) nsKetu txs •srejo-f&i^cujctc <r(pt<n tuv P'uficttuv cxcaKatrav, 17 cwtoi
tnaOcv • i7ri%elpr,o7 /xiv o Kdjira^ tf du]d rd cftj ty\v vhlw TijJtvuv 'SstSXu^(rc^ • d-n\irdv d[t
d\}d Ti to (Jtiyi8@* cwruv, ^ d[id tc <sre}q %a[a,di\ia hvo\ , aTravipi • ld eft : Neque e-
mm urbeis, fu opida habentes, fedin tugurtis habitantes, omnibus, qu& cara habebant
in monteis, denfifiimis ftlvis obfitos, absconditis, plm damni Romanis laceffentibut in-
tulerunt, quam ipfi acceperunt. tcntavit equidem Cafar adipfos monteu, ftlva incisa,
penetrare: fed ob eorum magnitudinem, tum quod biems )am adpetebat, re defperata re-
cefsit . "Hac pleraque Dio hauddubie ex Cafaris habuit comment. 111; ubi ha?c 20
leguntur verba: Eodem fere tempore C&far, etfiprope exacla )am &ftas erat; tamen, quody
tmnt Gallta pacata, Morini Menapiique fupererant, qui in armis effcnt; neque ad eum
umquam legalos de pace mififient j arbitratus, id bellumceleriter conficipofie, eo exerci-
tttrn adduxit. qui ionge atia ratione, ac reliqui Galli, bellum gerere inflitucrunt. nam, quod
wtelligcbant, maximas nationes, qu<tprce!io contendiffent, pulfas, fuperatasque effe • conti-
wcntetsque filvxs, acpaludtis habebant; eo fe fuaqueomnia contulerunt. Adquarumini-
tium ftlvarum quum pervenifiet Cafar, caflraque munire infituiffet; nequehoftis intirim
'vifus effetdtfpcrfis in opere nosiris, fubito exomnibus partibus ftlva evolaverunt, ejr in
ftofros impetum fecerunt. "Nftflri teleriter arma ceperunt, eosque in ftivas repulerunt;
<jr , compu/tbus tnterfeclis, longius impedttioribus locis fequuti, pnucosex fuxdeperdi- 30
derunt Reliquis detnde diebus Ctfir ftlvas cadere iniiituit: (jr, ne quis inermtbus im-
J>rudentibu.<que militibusablatereimpetusfteripoftet, omnem eammateriam, qu<t erat ct-
fa, converfam a.dhoftem collocabat, ejrprovalio adutrumque latusexftruebat. Incredtbili
cetei ttate magno fpatiopaucis diebus confeclo, quum jam pecus atqtte extrema impedimen-
ta ab noftns tenerentur, (jr ipfi denfores ftlvaspeterent; e)usmoditempefiates funtconfe-
quutd, uti opus neceffario intermitteretur, ej; continuatione imbrium, dtutius fub pelli-
lous milites continert non poffent. Itaque, vaftatis omnibus eorumagris, vicis tdifitiis-
que incenfis, Cafar exercitum reduxit; & in Aulercis, Lexoviisque, reliquis item civi-
tatibus, qudproxime bellum fecerant, in hibernis collocavit. Monteis heic Ca;far me-
moratomnino nullos; fed paludeis, continentisque fivas . neque vero in iisfinibus, 40
quos Morinis Menapiisque adfcripfi, ne in tota quidem Gallia Belgica, tantae
flernuntur altitudinis monteis, uti Ca:far cum excrcitu fuperare nequiverit. pro-
inde pro ifiv & c^, ex Caefaris teftimonio legcndum moneo iXuv, & «Ajj id cd,pa/u-
dum, ac paludeis: quas difficileis fuifle fuperatu , fatis apcrte ipfe indicat Cafar .
Sed Menapiorum paludeis fupra commonftravi. in Morinis hodicque fternun-
tur haud cxigua*: quarum maxima interopida Brugge & Tielt, Bulscampfeld, pro-
ximaque his versus feptemtriones rJWald.ghemfeld adpcllantur: item alix inter
opida k^xele, & Hulfi; quibus commune vocabulum Moere, id cft, palus: nec mi-
nores his, interopida Nieupoort, & Duynkercke; quibus vulgare nomen, deGrote
moere , id eft , magna palus : item aliae in Ginenfi comitatu, inter opida Calais, 50
Cuines, & Ardres : minores circa opidum Iperen; & paflim per reliquam Flandriam.
Cetero, opida Cafaris avonulla habuiflc Morinos, teftem modo audivimus
Dioncm. Ipfc Cafar treiseorum memorat portus. quos ccrto fitu indicare,cura fuc-
rit pretium; quando tanta eftfuperhisintcr interpretcis difccptatio . In commcn-
tario igitur IV; Ipfc cum omnibus, inquit, copiis in Uvlorinos proftcifcitur; quod
inde