Clüver, Philipp: Philippi Clüveri[i] Germaniae Antiqvae Libri tres: Opus post omnium curas elaboratissimum, tabulis geographicis, et imaginibus, priscum Germanorum cultum moresque referentibus, exornatum (Leiden, 1616) [Cicognara, 3991]

GERMANI£ ANTIQ^tlB.IL 1$9

fuiflearguant. Hoc haud temere admiferint. ergoillud conceflerint. Refpondet
his ita adverfarius : Ideb P/inius, ambigua phrafi ufus, nobiltfimam Batavorum infulam
ejr Caninefatum dixiffe videtur , ut ofienderet, ptimb, contiguas cum BataVis Cani-
pefates fedes habuife, partem eorum intra, partem extra infuU frtes voluiffe : deinde,
utramque hanc gcntem inter omnes Rheni infulanos fmfiequam celebratifimam. Apa-
ge fis cum ifto tuo videtur, contra tam clara au&orum documenta. Rationis
heic nihil habuifti praeter alluiionem vocabuli Kinnemerland; quod ad Caninefa-
tum nomen detorques: dein, quia Iunius & Hamrodius, magni tuiau&ores ,fic
fenferunt. At fi Caninefatum quoque infulam nebilifmam dixeris fuifle 5 faltem

10 plurali numero, nobilifim* infuU, ufum au&orem oportuit * Quid igitur heic
iefpondes \ Nempe ; eo locutionis genere hominem Romanum, ejr dicendi peritum ^
ejuia ufum non videmus, ideb hanc plaiuiffe certum efto. Egregia fane, ac lepida ar-
gumentatio . noftin' tu verba tua ? Ride, quidquid amas Cato. fed reprimam . h«cc
igitur tibi hoc loco reddo. Sed quid ? fequeretur tum, Caninefatium eriamin-
lulamx m.p. fuifle in longitudinem. quod neque tu, nec quisquam alius aufus
eft adfirmare. Hoc faltem bene, quod partem Caninefatum in Batavorum in-
fula, quaz cis medium Rhcni erat alveum, agnofcas. At Tacitus non e)us gen-
tis partem infuU partem, fed eam gentem partem infuU colere adfirmat. Ceterum
11 ex Tacito Canincfateis in Batavorum infula agnofcis, Plinium deeadem infu-

20 ^ loqui, qui negare potes ? Miror fane, Iunium Hamrodiumque adeo te infa-
tuare potuiffe, uti una cum ipfis Batavorum infulam ad Flevum ufque extende-
res, nihilo miniis tamen Caninefatcs in ea fuifle ex Plinio ncgares. Fruftra es
ubique, mi homo. Cuicumque perfvaferis, certe mihi numquam pcrfvade-
bis, te idem fenfifle, quod fcripfifti. Invidia, & malevolentia ubique fatis da-
re adparent. Tollatigitur jam luniustuus acerrimam fuam difputationem , contra
Stellam , rcfte de Caninefatium fenticntem fede, confcriptam . illi etiam, qui par-
ticulam & , inter binas voceis Batavorum, & Caninefatum, expunxerant, reftituant j
quo auctori fua mens genuina maneat. Atque hactenus Caninefatibus fedem in Ba-
tavorum infula adferuifle fufflciat. Proxima nunc lit cura, oftendere, quam partem

3o infula: incoluerint. Auftrinum latus, qua Vahales praetenditur amnis, haud te*
nuifle, facile dixerim; quia Batavi etiam cis Vahalem : quorum mcdiis in fi-
nibus illos locare, abfurdum fuerit. Superiorem infulae partem coluifle, haud
temere crediderim. nam fi illic Caninefates 5 qua fiducia, feu audacia; , Romani
inferioreinfuJa; parte puifi, in medios hoftium fineis fefe receperunt . Sin infe-
liorem infiihe partcm, litusque occani illis tribuas; qua ratione, aut qua fronte
Civilis pr&feclos Romanos, incufans, qubd cafella deferuijjent, fua quemque hiber-
na repetere, &vittoribus hoftibus fcfe objicere, jubere potuit; dum ipfe, cum co~
horte, cui prderat, Camnefatemtumuhum comprimeret? fatius namque erat,junge-
re inter fe vires, fi eodem & Romanis & Civili prcficifcendum fuiflet < At cla-

^0 re auttor, occupafle Brinonem cum Caninefatibus atque Frifiis oceanum, narrat. fi
igitur jam ante accoluerunt Caninefates oceanum; non opus erat tum demum eum
occupare. Reftat ergo una infula: pars, quas, medio Rheni alveo obducta , fcptem-
triones fpedrat. hanc quin Caninefates tenueriut, nihil prorfus eft, quod impcdi-
at. quinmaxime huc conveniunt ea, qux au&or, eodem libro, de Cl. Labeone
Batavo mcmorat: Illuc (in Coloniam Agrippinenfem) Cl. Labeo, quem captum, &
txtra conventum amandatum in Trifios diximm, corruptis cuBodibus perfugit. pollicitus-
qne ,fiprafidium daretur, iturum in Batavos, ejr potiorem civitatis partem ad fociet item
Komanam retraclurum; accepta peditum equitumque modica manu, nihil apud Hatavos au-
fus ,quosdam Nerviorum Bethafiorumqueinarmatraxit. ejrfurtim magis, qukm bello,

jo Ca»inefates, Marfacosque incurfabat. Marfacos, five Marfatios, in Rheni infulis fu-
ifle, auctor eftPlinius, loco proxime citato. circaopida Arnhcmum, Wageningam,
Rhenamque incoluifle, fuo loco oftendam. Labeo igitur ad Batavos quum veniret,
nihil apud eos aufus, pergens inde, furtim , primo Caninefatcs in ipsa infula, dcin
Marfacos, illorum finitimos, circa Duroftadium incolenteis, incurfabat. Eam igi-
tur Rhcni ripam Caninefatibus adfcribo, qua; a Batavoduro, id eft, Duroftadio, ad

O ij Lugdunum